“Mỹ quyết tâm trở thành một đối tác trong thành công của châu Phi, một đối tác tốt, công bằng và lâu dài,” đó là lời phát biểu của Tổng thống Mỹ Barack Obama trước gần 50 nhà lãnh đạo và nguyên thủ các nước châu Phi tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-châu Phi lần thứ nhất, một sự kiện "chưa từng có" vừa diễn ra ở Washington.
|
|
|
Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu tại Diễn đàn các doanh nghiệp Mỹ và châu Phi. (Nguồn: THX/TTXVN)
|
Với các cam kết đầu tư và hỗ trợ tài chính của Mỹ dành cho châu Phi lên tới 37 tỷ USD, hội nghị với trọng tâm thương mại và đầu tư này nhắm tới việc tăng cường quan hệ giữa nền kinh tế lớn nhất thế giới và một trong những khu vực tăng trưởng nhanh và năng động hàng đầu thế giới, cũng như đánh dấu sự trở lại của Mỹ trong việc giành lại vị thế tại “lục địa Đen” trước Trung Quốc và châu Âu.
Đầu tư vào thế hệ tương lai
Hội nghị thượng đỉnh diễn ra trong tuần đầu tháng Tám tại Washington là dịp để Mỹ thể hiện những cam kết bằng lời nói và hành động cụ thể bằng tài chính “vì sự phát triển của châu Phi” đồng thời, nó cũng thể hiện quyết tâm của Mỹ trong việc làm sâu sắc thêm và thắt chặt quan hệ giữa hai bên.
Vì hội nghị có chủ đề “Đầu tư vào thế hệ tương lai,” nên thế hệ tương lai được coi là cốt lõi trong trách nhiệm và hành động của chính phủ các nước châu Phi. Hội nghị thượng đỉnh lần này đã mang tới một cơ hội để thảo luận các cách thức để thúc đẩy tăng trưởng, “giải phóng” các cơ hội và tạo một môi trường cho thế hệ tương lai.
Sau ba ngày họp, hội nghị cấp cao Mỹ-châu Phi kết thúc với “cơn mưa kiểu đầu Xuân” các cam kết đầu tư và hỗ trợ tài chính lên tới 37 tỷ USD, trong đó 14 tỷ USD là số tiền đầu tư, kinh doanh của các công ty Mỹ vào châu Phi, 12 tỷ USD đầu tư mới cho lĩnh vực điện, 7 tỷ USD để hỗ trợ hoạt động xuất khẩu của Mỹ sang châu Phi, và 4 tỷ USD là các khoản chi khác cho y tế, triển khai các lực lượng gìn giữ hòa bình, tăng cường khả năng thực thi luật pháp…
Có thể nói, đây là bước đi lớn đầu tiên tiến tới một tương lai quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn, dựa trên sự thành công của chuyến thăm châu Phi của Tổng thống Obama hồi tháng 6/2013.
Giới phân tích cho rằng có thể cảm nhận được phần nào chủ đề của hội nghị và thiện ý của Mỹ qua các cam kết trên và nhất là số tiền 12 tỷ USD cho Sáng kiến Điện lực châu Phi, trong đó nhắm tới mục tiêu phát triển mạng lưới điện gồm thủy điện, nhiệt điện, phong điện và điện mặt trời. Cung cấp điện là vấn đề đau đầu với lãnh đạo các nước châu Phi, bởi ước tính khoảng 2/3 số người ở châu lục này (khoảng 600 triệu người dân) vẫn sống trong cảnh thiếu điện. Sáng kiến này hứa hẹn sau khi được triển khai sẽ cung cấp điện cho khoảng 60 triệu hộ gia đình và các doanh nghiệp châu Phi.
Cơ hội và thách thức cho châu Phi và Mỹ
Một trong những thách thức lớn với châu lục này là cung cấp đủ năng lượng để đáp ứng nhu cầu của người dân, các doanh nghiệp và các lĩnh vực của nền kinh tế. Tuy nhiên, đổi lại lĩnh vực điện năng cũng là cơ hội và tiềm năng đầu tư, kinh doanh cho các doanh nghiệp Mỹ
Giới phân tích đánh giá rằng mặc dù vốn được coi là điểm yếu của châu Phi nhất là xét về sản xuất và cung cấp điện, nhưng lĩnh vực năng lượng hứa hẹn mang lại cơ hội lớn nhất cho các công ty Mỹ. Trong khuôn khổ hội nghị lần này, tập đoàn General Electric của Mỹ đã cam kết đầu tư khoản tiền 2 tỷ USD để giúp phát triển cơ sở hạ tầng, đào tạo chuyên môn và phát triển chuỗi cung cấp tại lục địa này.
Bộ trưởng ngoại giao Ghana, Hanna Tetteh, nhấn mạnh: “Năng lượng thực sự một yếu tố làm thay đổi cuộc chơi xét về mặt đầu tư mà châu Phi cần để trở thành một phần trên thị trường toàn cầu lớn hơn, cạnh tranh và hội nhập hơn.”
Bên cạnh năng lượng, nhu cầu về viễn thông và nông nghiệp cũng hai địa chỉ lý tưởng cho đầu tư của các công ty Mỹ. Bà Tetteh cho biết châu Phi là thị trường điện thoại di động lớn nhất thế giới. Bên cạnh đó, châu Phi cũng có diện tích đất chưa canh tác và khai hoang rất lớn. Với sự hỗ trợ và đầu tư hợp lý vào lĩnh vực nông nghiệp, châu Phi sẽ có thể đáp ứng được nhu cầu lương thực cho châu lục này.
Một cơ hội nữa là câu chuyện kinh doanh thành công tại đây sẽ mang lại lòng tin cho nhiều nước khác đầu tư vào châu Phi. Điều mà Mỹ quan tâm nhất tại châu Phi có lẽ là tài nguyên hay nguồn nguyên liệu. Một số tập đoàn dầu khí Mỹ hiện đã thâm nhập vào trường châu Phi. Nigeria và Angola xuất khẩu hơn 50% dầu mỏ sang Mỹ.
Tuy nhiên, một số công ty trong các lĩnh vực khác còn do dự khi cân nhắc đầu tư vào châu lục nhiều bất ổn địa-chính trị, hệ thống pháp luật thiếu minh bạch. Chính vì thế sự thành công của các doanh nghiệp Mỹ sẽ khuyến khích cũng như mở đường cho nhiều doanh nghiệp khác của Mỹ và các nước khác đến làm ăn, kinh doanh tại đây.
Trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh lần này thiên về kinh tế và đầu tư. Điều này phần nào lý giải cho việc Diễn đàn doanh nghiệp Mỹ-châu Phi xét ở góc độ nào đó lại là yếu tố rất quan trọng nếu không muốn nói là quan trọng nhất tại hội nghị, với các thương hiệu lớn cam kết đầu tư vào châu Phi.
Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-châu Phi lần thứ nhất hy vọng là cơ hội tuyệt vời giúp các doanh nghiệp Mỹ nhận thức được tiềm năng và cơ hội từ châu Phi, từ thực tế rằng châu lục này có đà tăng trưởng nhanh và tầng lớp trung lưu khổng lồ và từ việc "lục địa Đen" còn nhiều tiềm năng và thị trường chờ được khai phá. Nhịp độ tăng trưởng của châu Phi hiện bỏ xa nhịp độ tăng trưởng của kinh tế toàn cầu. Theo dự báo mới nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, châu lục này sẽ tăng trưởng 5,4% trong năm 2014 và 5,8% năm 2015./.