Trong quá trình xây dựng và phát triển, ngành Thống kê Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Có nhiều nguyên nhân tạo nên thành công chung của Thống kê Việt Nam, mà một trong số đó là tăng cường hội nhập quốc tế trong lĩnh vực thống kê.
Kể từ những ngày đầu mới thành lập (1946) đến nay, sau gần 65 năm, hoạt động hợp tác quốc tế của Tổng cục Thống kê luôn được chú trọng và ngày càng phát triển. Trong những ngày đầu chập chững, Thống kê Việt Nam đã nhận được nhiều sự giúp đỡ của các chuyên gia thống kê Liên Xô, Trung Quốc và các nước khác về phương pháp luận thống kê cũng như về kinh nghiệm giảng dạy, đào tạo cán bộ thống kê.
Không chỉ được trợ giúp về chuyên môn, nghiệp vụ, Thống kê Việt Nam còn nhận được sự trợ giúp về cơ sở vật chất kỹ thuật từ các nước bạn Liên Xô, Trung Quốc, CHDC Đức, Tiệp Khắc…Trong đó, dàn máy tính điện tử Minsk 32 của Liên Xô, là một trong hai dàn máy tính hiện đại nhất Việt Nam lúc bấy giờ và hai dàn máy tính Mini 6 hiện đại của Cộng hoà Pháp, sau khi máy tính Minsk 32 hết thời hạn sử dụng, đánh dấu sự phát triển về chất trong xử lý thông tin của Thống kê Việt Nam giai đoạn 1970-1980.
Trong thời kỳ đổi mới, Thống kê Việt Nam đã ngày càng hội nhập sâu, rộng vào hoạt động của Thống kê thế giới, góp phần vào thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, hoà bình, hợp tác và phát triển của Đảng và Nhà nước ta.
Với chủ trương tăng cường hội nhập để phát triển, Tổng cục Thống kê đã tích cực, chủ động tham gia vào các hoạt động thống kê quốc tế trong khuôn khổ thống kê Liên hợp quốc (UNSD), các tổ chức của Liên hợp quốc như UNDP, UNFPA, UNIDO, FAO, UNESCO, UNICEF, ILO và các tổ chức quốc tế khác như WB, ADB, Viện Thống kê Quốc tế (ISI)... Trong đó có việc đáp ứng các nhu cầu thông tin thống kê, góp phần để Chính phủ Việt Nam hoàn thành tốt nghĩa vụ là thành viên Liên hợp quốc.
Các số liệu thống kê của Việt Nam phục vụ Giám sát thực hiện các mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDGs) của Liên Hợp quốc được các tổ chức quốc tế sử dụng, đánh giá cao và Tổng cục Thống kê đã hoàn thành tốt vai trò là điều phối quốc gia trong Hệ thống phổ biến số liệu chung (GDDS) của IMF.
Đặc biệt, Thống kê Việt Nam đã tham gia tích cực vào các hoạt động thống kê khu vực ASEAN, ESCAP, Đông Á và thường xuyên có những đóng góp quan trọng để thúc đẩy hoạt động thống kê khu vực.
Cùng với các hoạt động hợp tác đa phương, Thống kê Việt Nam còn chủ động đẩy mạnh hợp tác song phương với Thống kê các nước nhằm trao đổi kinh nghiệm và góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị trên quan điểm là bạn và đối tác tin cậy. Trên quan điểm đó, Thống kê Việt Nam đã ký kết thoả thuận tăng cường hợp tác song phương với Thống kê nhiều nước như Lào, Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ba Lan, Cộng hoà Séc, Slovakia, Hunggary…
Thông qua các dự án hỗ trợ kỹ thuật, Thống kê Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ to lớn của cộng đồng quốc tế về chuyên môn, nghiệp vụ và cơ sở vật chất, trong đó phải kể đến các dự án Hỗ trợ Tổng điều tra dân số của Quỹ dân số Liên hợp quốc (UNFPA); Dự án Hỗ trợ chuyển đổi từ hệ thống cân đối vật chất sang Hệ thống Tài khoản quốc gia của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP; Tăng cường năng lực thống kê kinh tế (Sida, Thụy Điển ); Dự án “Hỗ trợ giám sát phát triển kinh tế - xã hội” do UNDP tài trợ, nhằm nâng cao năng lực quốc gia trong việc giám sát các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (SEDP), các mục tiêu Phát triển Việt Nam (VDGs) và các mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ (MDGs); Dự án Hiện đại hoá Thống kê Việt Nam của Ngân hàng Thế giới…
Với nỗ lực phấn đấu, cùng sự giúp đỡ, hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, của Chính phủ các nước, năng lực Thống kê Việt Nam đã ngày càng được cải thiện, trước hết là trong việc áp dụng các phương pháp thống kê tiên tiến và xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật. Đồng thời, đội ngũ cán bộ thống kê ở cả Trung ương và địa phương ngày càng được nâng cao trình độ về chuyên môn, tin học, ngoại ngữ thông qua các khoá đào tạo, khảo sát, trao đổi kinh nghiệm được tổ chức ở trong và ngoài nước…Nhờ vậy, vị thế của Thống kê Việt Nam trong cộng đồng quốc tế đã được nâng lên một cách rõ rệt.
Tuy nhiên, để hội nhập sâu rộng hơn nữa và tiếp tục nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế, Thống kê Việt Nam còn rất nhiều việc phải làm. Trước hết cần phải chủ động hơn nữa trong hoạt động hợp tác quốc tế, cũng như tham gia tích cực hơn trong việc thực hiện các cam kết đối với các nước và các tổ chức quốc tế. Trong xu thế thương mại hóa và toàn cầu hóa đòi hỏi cơ quan thống kê các nước phải hợp tác, cùng nghiên cứu để đưa ra các phương pháp thống kê phù hợp. Chính vì vậy, cộng đồng thống kê quốc tế đã khẳng định, hợp tác quốc tế là một trong bốn trụ cột của hội nhập thống kê đầu thế kỷ 21.
Theo đó, tăng cường hợp tác quốc tế là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành Thống kê Việt Nam. Điều này đã được khẳng định trong Đề án đổi mới đồng bộ các hệ thống chỉ tiêu thống kê, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 312/QĐ-TTg ngày 02/3/2010.
Để đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê, trước hết ngành Thống kê phải thực hiện tốt nhiệm vụ bảo đảm thông tin phục lãnh đạo, quản lý của Đảng và Nhà nước và cần thực hiện tốt những việc sau đây:
Một là tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm là tiếp thu phương pháp thống kê hiện đại và học tập kinh nghiệm thành công của các nước tiên tiến để hoàn thiện phương pháp nghiệp vụ chuyên môn thống kê, đổi mới và hoàn chỉnh các hệ thống chỉ tiêu thống kê phù hợp với tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế.
Hai là, đẩy mạnh trao đổi thông tin thống kê giữa nước ta với các nước, các tổ chức quốc tế,thực hiện đầy đủ cam kết về thống kê với các nước và các tổ chức quốc tế.
Ba là, tăng cường phổ biến thông tin thống kê nước ngoài và phương pháp luận, tiêu chuẩn quốc tế. Chủ động tham gia vào các diễn đàn Thống kê khu vực và quốc tế trước mắt là tổ chức thành công Hội nghị Thủ trưởng cơ quan thống kê các quốc gia thành viên ASEAN (AHSOM 11).
Bốn là tăng cường kêu gọi và triển khai có hiệu quả các dự án hỗ trợ cho ngành Thống kê.
Vừa qua, Đại Hội đồng Liên hợp quốc đã quyết định chọn ngày 20 tháng 10 hàng năm làm ngày Thống kê Thế giới, với mục đích tôn vinh đóng góp to lớn của thống kê vào sự phát triển của mỗi quốc gia. Đây là niềm vinh dự của những người làm Thống kê trên khắp thế giới, trong đó có những người làm Thống kê Việt Nam.
Kỷ niệm ngày Thống kê Thế giới lần thứ Nhất (20/10/2010) cũng là lúc ngành Thống kê Việt Nam đang hướng tới Kỷ niệm 65 năm thành lập (6/5/1946 – 6/5/2011). Đây không chỉ là dịp tôn vinh những đóng góp của các thế hệ cán bộ thống kê, mà còn là dịp để cán bộ, công chức toàn Ngành tổng kết, đánh giá và rút ra những bài học kinh nghiệm để thực hiện đổi mới Thống kê Việt Nam, đưa vị thế Thống kê Việt Nam lên tầm cao mới.
|
Một số hoạt động chào mừng ngày Thống kê Thế giới đầu tiên ở các nước
Tại Liên hợp quốc, nhiều cơ quan thuộc Liên hợp quốc có tổ chức thống kê hoặc thường xuyên sử dụng số liệu thống kê tuyên bố sẽ phối hợp với các cơ quan khác đồng tổ chức các cuộc hội thảo nhằm chào mừng ngày Thống kê Thế giới.
Ở Giơ-ne-vơ sẽ tổ chức cuộc hội thảo với nhan đề “Đo lường toàn cầu hóa - những đóng góp của Giơ-ne-vơ” vào ngày 20 tháng 10 với sự chủ trì của Tổ chức thương mại và phát triển (UNCTAD). Cuộc hội thảo này sẽ tập trung vào số liệu thống kê kinh tế, xã hội và môi trường với sự tham gia của các tổ chức như Ủy ban kinh tế Liên hợp quốc tại Châu Âu (ECE), Tổ chức Lao động thế giới (ILO), Hiệp hội Viễn thông quốc tế (ITU), Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới và Tổ chức thương mại thế giới.
Tại Viên, để chào mừng ngày Thống kê Thế giới, Cơ quan Liên hợp quốc về phòng chống ma túy và tội phạm, Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc và Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế sẽ phối hợp tổ chức cuộc Hội thảo về Tính phù hợp và sử dụng các số liệu thống kê thuộc lĩnh vực hoạt động của mình trong suốt một tuần liền, kéo dài từ ngày 14 đến ngày 20 tháng 10 năm 2010.
Tại Washington, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới dự định tổ chức các hoạt động nhằm cổ xúy cho hoạt động thống kê của họ trong hai ngày 19 và 20 tháng 10.
Tại Rome, Viện Thống kê quốc gia Ý sẽ tổ chức nhiều hoạt động chào mừng ngày Thống kê Thế giới, trong đó Chủ tịch nước, Ngài Giorgio Napolitano, và Bộ trưởng Bộ Quản lý Công sẽ có các bài phát biểu đến toàn thể các chính quyền trung ương và địa phương. Ngoài ra Viện cũng phối hợp với Hiệp hội Thống kê Ý tổ chức một cuộc hội thảo cấp cao. Các hoạt động của Viện Thống kê quốc gia Ý sẽ tập trung vào nhu cầu thu thập số liệu và phổ biến số liệu đáp ứng nhu cầu của người dùng tin, trong khi vẫn bảo đảm được tính chính xác và bí mật của thông tin.
Tại Mô-rô-cô, Bộ Kế hoạch, cơ quan quản lý hệ thống thống kê quốc gia, sẽ tổ chức họp báo công bố số liệu của cuộc điều tra về nhận thức người dânđối vớicác chỉ tiêu thống kê và tổ chức các ngày “Mở cửa” ở khắp đất nước nhằm cho phép các nhà kinh tế, học sinh, sinh viên và các công dân quan tâm đến thống kê thăm các trụ sở thống kê. Một cuộc triển lãm sẽ được tổ chức để trưng bày các công nghệ mới sử dụng trong sản xuất thông tin thống kê. Đồng thời, còn tổ chức một cuộc hội thảo nhân ngày Thống kê Thế giới về “Các thành tựu và triển vọng công tác thống kê trên thế giới và ở Mô-rô-cô” với sự tham gia của các quan chứcChính phủ, các thành viên của các Ủy ban quốc hội về kinh tế, tài chính và các vấn đề xã hội của hai Viện, đại diện các hiệp hội doanh nghiệp và thương mại, các trường đại học và các tổ chức xã hội.
Tại Trung Quốc, Cơ quan Thống kê quốc gia phối hợp với Liên hợp quốc tổ chức ngày Thống kê Thế giới vào ngày 20 tháng 10 tại gian hàng Liên hợp quốc ở Hội chợ EXPO 2010 Thượng Hải. Buổi lễ sẽ có sự tham dự của các quan chức cao cấp Trung Quốc. Liên hợp quốc cũng sẽ tổ chức họp báo công bố báo cáo thống kê quan trọng của Liên hợp quốc về thực trạng phụ nữ trên thế giới 15 năm, sau Hội nghị quốc tế về phụ nữ tổ chức tại Bắc Kinh và cuốn sách giới thiệu về các chỉ tiêu thống kê của Trung Quốc do Cơ quan Thống kê Trung Quốc phát hành. Cơ quan Thống kê Trung Quốc cũng hợp tác với Bưu điện Trung Quốc phát hành tem để kỷ niệm ngày Thống kê Thế giới./.
|