Toàn cảnh buổi hội thảo. Ảnh: Minh Hậu (MPI Portal)(MPI Portal) – Sáng 26/8/2015, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Viện Khoa học Lao động và Xã hội (ILSSA), Viện Chính sách và Chiến lược phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD) và Trường Đại học Copenhagen (UoC) phối hợp tổ chức Hội thảo công bố báo cáo “Đặc điểm kinh tế nông thôn Việt Nam: Kết quả điều tra hộ gia đình nông thôn tại 12 tỉnh”.
Báo cáo tóm tắt kết quả đạt được từ cuộc điều tra tiếp cận nguồn lực gia đình nông thôn Việt Nam (VARHS), đây là cuộc điều tra trên quy mô rộng đã được thực hiện vào các năm 2002, 2006, 2008, 2010, 2012 và gần đây nhất vào năm 2014. Cuộc điều tra thu thập được lượng lớn thông tin kinh tế - xã hội, từ tiết kiệm, thu nhập của hộ gia đình đến các vấn đề như đất đai, di cư của 3.648 hộ gia đình nông thôn ở các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Đắk Lắk, Đắk Nông, Hà Tây (cũ), Phú Thọ, Nghệ An, Quảng Nam, Khánh Hòa, Lâm Đồng và Long An.
Điều tra tiếp cận nguồn lực gia đình nông thôn Việt Nam đã phỏng vấn lặp lại các hộ ở mỗi năm, điều này cho các nhà nghiên cứu và các nhà hoạch định chính sách Việt Nam biết được quá trình phát triển kinh tế theo thời gian.
Báo cáo cung cấp các chỉ số kinh tế - xã hội và phân tích những thay đổi theo thời gian bằng những thông tin thu thập được năm 2014 so với các thông tin thu thập được từ các cuộc điều tra của những năm trước.
Kết luận chính của báo cáo là trong khi phúc lợi bình quân ở khu vực nông thôn tiếp tục cải thiện nhờ tăng trưởng kinh tế, thì khu vực khó khăn và các nhóm yếu thế không được hưởng lợi như nhau không chỉ về thu nhập, mà còn về tiếp cận dịch vụ và liên kết thị trường và an ninh lương thực. Tương tự như vậy, các nhóm dân tộc thiểu số tiếp tục bị tụt hậu hơn so với các khu vực láng giềng có dân tộc Kinh sinh sống chủ yếu, với mức độ thấp hơn về an ninh lương thực và thu nhập của hộ gia đình.
Đa dạng hóa các hoạt động sinh kế đang diễn ra mạnh mẽ trong nông thôn, tuy nhiên, nông nghiệp vẫn là nguồn thu nhập chính của phần lớn các gia đình nông thôn. Vì vậy, việc tiếp tục phụ thuộc vào nông nghiệp làm cho vấn đề đất đai càng cần giải phóng, không chỉ về các cản trở đối với người sử dụng đất mà còn về phát triển thị trường giao dịch quyền sử dụng đất trong nông thôn.
Môi trường kinh doanh trong nông thôn còn nhiều bất cập vì vậy vẫn còn nhiều rào cản cho doanh nghiệp đăng ký và hoạt động trong nông thôn. Người dân nông thôn đang lo ngại hơn về các vấn đề xã hội trong nông thôn, vì vậy bên cạnh các chính sách về phát triển kinh tế cần chú trọng hơn tới các vấn đề xã hội để giữ vững ổn định và phát triển kinh tế - xã hội./.
Minh Hậu
Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư