ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: (MPI)

Hội nghị diễn ra dưới sự đồng chủ trì của Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Hiếu và Giám đốc Điều phối danh mục và hoạt động dự án, WB tại Việt Nam Achim Fock. Tham dự Hội nghị có đại diện các ban điều phối dự án đến từ 6 tỉnh miền núi phía Bắc gồm: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình, Yên Bái và Lào Cai.

Dự án thực hiện theo phương pháp tiếp cận “lấy cộng đồng làm định hướng”(CDD), được thiết kế với các hợp phần và các can thiệp ở nhiều khía cạnh và lĩnh vực khác nhau, bao gồm cải thiện tiếp cận kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng phục vụ sản xuất, tiếp cận các dịch vụ sản xuất, phát triển sinh kế bền vững cho người dân nhằm tạo thu nhập ổn định, tăng cường năng lực thể chế và năng lực sản xuất. Dự án gồm 4 hợp phần là phát triển kinh tế huyện; Ngân sách Phát triển xã; Tăng cường năng lực và Truyền thông; Quản lý dự án - Giám sát đánh giá.

Báo cáo kết quả chính của dự án, Vụ trưởng Vụ Kinh tế nông nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thanh Dương, Giám đốc Dự án cho biết, các phần dự án được thiết kế có tính chất kết nối và hỗ trợ nhau, 3 nội dung hoạt động chính là cải thiện tiếp cận kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng phục vụ sản xuất, tiếp cận các dịch vụ sản xuất, phát triển sinh kế bền vững là những trụ cột chính tạo nên sức bật cho cộng đồng có cơ hội thoát nghèo. 3 trụ cột này đều hướng đến một cách trực tiếp giải quyết những khó khăn thách thức chính của người nghèo về sản xuất và phát triển sinh kế và tiếp cận thị trường thông qua việc kết nối tốt hơn thực hiện các công trình hạ tầng và nâng cao năng lực sản xuất. Trong từng lĩnh vực, Dự án đã có cách tiếp cận khác nhau nhưng đều hướng tới ưu tiên cao nhất phục vụ cộng đồng. Về lĩnh vực hạ tầng, Dự án đã thực hiện những công trình quy mô, các hạng mục khác nhau tạo nên kết nối phục vụ trực tiếp cho yêu cầu sản xuất nông nghiệp, … các công trình quy mô nhỏ kết nối những nơi sản xuất quy mô nhỏ xa xôi, khó khăn nhất đến các trung tâm. Đối với lĩnh vực dịch vụ sản xuất, phát triển sinh kế, Dự án đã thành lập theo nhóm đồng sở thích để tạo ra kết nối các thành viên trong cộng đồng nghèo để họ học hỏi nhau và cùng xây dựng phát triển. Ngoài ra, Dự án còn khuyến khích người dân chuyển đổi nhận thức về sản xuất hàng hóa tạo ra kết nối tốt hơn,…

Dự án mang lại lợi ích tới 192.000 hộ của 259 xã tại 29 huyện thuộc 6 tỉnh Hòa Bình, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Lai Châu và Điện Biên (trong đó trên 98.500 hộ nghèo) với trên 732.500 lượt hưởng lợi trực tiếp. Kết quả là 7.861 công trình cơ sở hạ tầng được xây mới và cải tạo tại 2.594 thôn bản, trong đó gần 4.000 công trình đường giao thông với 3.844 km đường, 1.335 công trình thủy lợi phục vụ trên 16 nghìn ha sản xuất. Giúp người nông dân chuyển đổi loại cây trồng, phương thức canh tác nhờ việc cải thiện hạ tầng sản xuất và những định hướng thị trường, làm tăng sản lượng nông nghiệp ở cả lĩnh vực trồng trọt và chăn nuôi, giảm chi phí vận chuyển và tăng khả năng tiếp cận thị trường.

Hơn 18.000 hoạt động sinh kế cho 222 nghìn lượt hộ hưởng lợi. Có 13.568 nhóm đồng sở thích (CIG) được thành lập với 157 nghìn thành viên (tỷ lệ nữ là 52,3%), 107 Liên kết đối tượng sản xuất được thực hiện với 22.000 hộ dân tạo ra thu nhập tăng thêm trung bình 47,5 triệu đồng/nhóm/lứa, vụ sản xuất, thu nhập trung bình của mỗi hộ thành viên đạt 500.000-800.000 đồng/tháng. 74,7% số nhóm duy trì đà tăng trưởng tài sản, trong đó 25% số nhóm tăng 300% so với mức đầu tư ban đầu.

62.000 lượt nông dân (53,7% phụ nữ) được cung cấp kiến thức, kỹ thuật sản xuất , kỹ năng xã hội khác giúp nông dân áp dụng kỹ thuật chăm sóc, chọn giống, phòng dịch bệnh tốt hơn khi tham gia nhóm và thay đổi hành vi tập quán vệ sinh chăn nuôi, phòng ngừa rủi ro.

Trên 56.100 lượt cán bộ xã, thôn bản tại 2.716 thôn bản được đào tạo với 13 chủ đề chính về Quản lý đầu tư, phương pháp lập kế hoạch giúp 259 xã nghèo và đặc biệt khó khăn thực sự làm chủ đầu tư, có đủ năng lực để làm quản lý đầu tư trên 28.000 tiểu dự án về sinh kế, vận hành bảo trì. Quy trình và phương pháp mới trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp xã được áp dụng thành công và đã được thể chế hóa tại 6 tỉnh.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Hiếu và Giám đốc Achim Fock trao tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho các tập thể, cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong quá trình thực hiện Dự án. Ảnh: (MPI)

Từ những kết quả đó, Dự án rút ra được nhiều kinh nghiệm như phương pháp tiếp cận “lấy cộng đồng làm định hướng”, trao quyền cho cộng đồng tự thực hiện các hoạt động từ nguồn lực dành cho giảm nghèo của địa phương. Việc chú trọng thực hiện các công trình cơ sở hạ tầng quy mô nhỏ có tính kết nối đã có các tác động tích cực trong cải thiện sinh kế cho cộng đồng, bao gồm tăng thu nhập và khả năng tiếp cận với các đơn vị dịch vụ công. Ngoài ra, các công trình quy mô nhỏ có sự tham gia cao của cộng đồng trong lập kế hoạch, đấu thầu cộng đồng, thi công và theo dõi giám sát. Việc thi công các công trình quy mô nhỏ còn mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng.

Việc liên kết các hộ sản xuất nhỏ lẻ thành các nhóm đồng sở thích để cùng thực hiện các hoạt động sinh kế chung đã bước đầu phát huy tác dụng và chứng minh hiệu quả. Đồng thời, nếu có các bước triển khai hợp lý, mô hình hợp tác giữa doanh nghiệp và nông dân vẫn có tính khả thi cao tại các tỉnh có điều kiện không thực sự thuận lợi. Liên kết đối tác sản xuất này mang lại cơ hội cho người dân, đặc biệt là người dân nghèo, tham gia vào chuỗi sản xuất và cung ứng sản phẩm, tạo thu nhập bền vững.

Đối với các chương trình có sự phân cấp và trao quyền mạnh, việc lựa chọn và áp dụng các phương thức chuyển giao kiến thức và kỹ thuật cũng rất quan trọng và ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của hoạt động tăng cường năng lực cho đối tượng hưởng lợi. Công tác truyền thông có vai trò rất quan trọng trong việc giúp cho người hưởng lợi, biết thông tin và hiểu về hoạt động, chương trình truyền thông hiệu quả sẽ giúp tăng cường tính minh bạch, công khai về nguồn lực dành cho giảm nghèo. Công tác quản lý hiệu quả cũng là một yếu tố quan trọng đóng góp vào sự thành công của bất kỳ chương trình hay dự án nào.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Hiếu bày tỏ vui mừng trước những thành công rất đáng khích lệ của dự án. Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Hiếu, qua thực hiện Dự án, cách tiếp cận sinh kế của người lao động đã được nâng lên. Dự án đã giúp nâng cao hạ tầng giao thông, thủy lợi cho người dân lao động sản xuất, hoạt động đào tạo, tập huấn, truyền thông cũng đã giúp cho người dân tăng cường kiến thức, kỹ năng, … Tất cả các cách làm đó đã mang lại sự hài lòng từ lúc thiết kế dự án đến khi triển khai dự án giúp cải thiện mức sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Thứ trưởng mong muốn làm thế nào để chương trình có tính bền vững, tiếp tục duy trì những thành công đã đạt được của dự án và lồng ghép vào trong chương trình mục tiêu quốc gia, giao cho các xã chủ động quản lý, xây dựng chương trình cộng đồng thôn bản giám sát, đánh giá để mang lại cho người dân cuộc sống tốt đẹp hơn.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Achim Fock đánh giá, qua 8 năm triển khai thực hiện, những thành công và kết quả tốt của Dự án đã đem lại những đổi thay đáng kể tại 6 tỉnh thuộc vùng Dự án. Từ đó, đã góp phần nâng cao mức sống của người dân, cải thiện việc tiếp cận cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, hỗ trợ các hoạt động phát triển sinh kế, giúp nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập bền vững cho người hưởng lợi. Đặc biệt, Dự án đã góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ các tỉnh đạt được mục tiêu chung của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững cho khu vực miền núi phía Bắc và Việt Nam nói chung./.