ChuyenDoiSo

Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung phát biểu tại họp báo. Ảnh: MPI

Phát biểu tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Trung cho biết, Luật ra đời nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đầu tư công, đẩy mạnh việc phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương. Việc thực hiện Luật phải gắn liền với quá trình cơ cấu lại nền kinh tế nói chung và cơ cấu lại đầu tư công nói riêng theo hướng sử dụng hiệu quả nguồn lực hạn hẹp của Nhà nước, tạo điều kiện khuyến khích sự tham gia đầu tư của khu vực tư nhân trong và ngoài nước, thông qua các hình thức đầu tư phù hợp, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, phục vụ tăng trưởng nhanh, bền vững, gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Luật đầu tư công (sửa đổi) có 6 chương, 101 điều với những điểm mới nổi bật. Thứ nhất là, Luật thống nhất được định nghĩa về nguồn vốn đầu tư công. Theo đó, vốn đầu tư công quy định tại Luật này gồm: vốn ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật. Điểm mới này khác với Luật đầu tư công trước đây là, Luật đầu tư công quy định ngoài nguồn vốn ngân sách Nhà nước có nhiều nguồn vốn khác như trái phiếu Chính phủ, công trái quốc gia, tín dụng đầu tư, dẫn đến quy trình thực hiện kế hoạch hóa về vốn phức tạp hơn. Việc thống nhất nguồn vốn tại Luật đầu tư công (sửa đổi) nhằm đơn giản các quy trình, trình tự, thủ tục về dự án và kế hoạch đầu tư công, giúp đơn giản hóa quy trình, không còn phân biệt giữa các loại nguồn vốn của ngân sách nhà nước.

Thứ hai là, đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án đầu tư công, đặc biệt là phân cấp triệt để quy trình thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, trở thành một nội dung của thẩm định báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, do các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thẩm định (trừ chương trình, dự án thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ).

Thứ ba là, Luật đẩy mạnh việc phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương trong việc quyết định chủ trương đầu tư, trong đó bao gồm cả dự án nhóm A (theo Luật đầu tư công cũ là do Thủ tướng Chính phủ quyết định). Điều này nhằm tăng tính chủ động cho các địa phương trong việc quyết định chủ trương đầu tư, phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi địa phương, xử lý được những tình huống phức tạp như dự án sử dụng nhiều nguồn vốn thuộc các cấp ngân sách khác nhau.

Thứ tư là, đổi mới phương thức kế hoạch hóa. Luật đầu tư công (sửa đổi) đơn giản hóa việc xác định dự kiến kế hoạch vốn. Có nghĩa rằng, trên cơ sở số vốn được giao, các bộ, ngành, địa phương quyết định chủ trương đầu tư. Bên cạnh đó, việc đổi mới phương thức kế hoạch hóa theo hướng tạo điều kiện cho các bộ, ngành, địa phương chủ động trong việc điều chuyển vốn kế hoạch hằng năm để thúc đẩy thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công nhanh chóng và hiệu quả hơn. Đồng thời, đáp ứng tốt hơn đối với thực tiễn vận hành của nền kinh tế, khắc phục được vướng mắc lớn nhất về đầu tư công trước đây.

Thứ năm là, tăng cường hơn tính công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công thông qua đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đầu tư công, gắn với quá trình xây dựng Chính phủ điện tử và tiến tới Chính phủ số, góp phần tích cực vào việc chống thất thoát, lãng phí. Theo đó, Luật quy định rõ về Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đầu tư công. Hệ thống được xây dựng, triển khai thống nhất trên phạm vi cả nước phục vụ cho hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư công, bao gồm việc tổng hợp, báo cáo, giao, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm; theo dõi, đánh giá chương trình, dự án đầu tư công; quản lý, lưu trữ, công khai dữ liệu theo quy định.

Luật quy định Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức xây dựng, quản lý, triển khai Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đầu tư công. Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương triển khai ứng dụng Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đầu tư công trong phạm vi quản lý.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung tin rằng, với tinh thần đổi mới của Luật đầu tư công (sửa đổi), quá trình thực hiện Luật sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các bộ, ngành, địa phương trong việc thực thi hoạt động đầu tư công nhưng vẫn đảm bảo được tính chặt chẽ.

Luật đầu tư công (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 13/6/2019 với kết quả 439/450 đại biểu Quốc hội tán thành thông qua, chiếm 90,7%. Luật được ban hành nhằm tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nhất là triển khai thực hiện các nhiệm vụ cơ cấu lại nền kinh tế theo Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01/11/2016 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Khóa XII về chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 24/2016/QH14 ngày 08/11/2016 của Quốc hội về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020.

Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật về đầu tư công theo hướng thống nhất, đồng bộ với các luật có liên quan khác nhằm tăng cường quản lý chặt chẽ, hiệu quả các hoạt động đầu tư công và nguồn vốn đầu tư công, tiếp tục khắc phục thêm một bước tình trạng đầu tư phân tán, dàn trải, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư theo đúng mục tiêu, định hướng của chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Bên cạnh đó, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập liên quan đến các quy định pháp luật về đầu tư công, góp phần đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư công gắn với đẩy mạnh phân cấp, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong quản lý hoạt động đầu tư công. Nâng cao tính công khai, minh bạch trong quản lý đầu tư công…/.