ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Tham dự Hội thảo có Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc cùng đại diện các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương, các trường đại học, viện nghiên cứu, các chuyên gia, nhà khoa học, các tập đoàn, tổng công ty…

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đoàn Xuân Tiên nhấn mạnh, đầu tư công đóng vai trò tạo nền tảng vật chất kỹ thuật quan trọng cho đất nước, kiến tạo hạ tầng kinh tế - xã hội, là “đòn bẩy” đối với một số ngành và vùng trọng điểm, đồng thời thúc đẩy thực hiện các chính sách phúc lợi xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng. Bên cạnh đó, đầu tư công có vai trò trong việc điều tiết các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, góp phần ổn định và làm giảm khoảng cách giàu nghèo, giảm bất bình đẳng, bất công trong xã hội. Ở Việt Nam, đầu tư công chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư và đóng góp đáng kể vào tăng trưởng tổng mức đầu tư cũng như tăng trưởng kinh tế. Trong bối cảnh hiện nay, vốn đầu tư công luôn là động lực quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế, là bộ phận không thể thiếu của tổng cầu xã hội và góp phần gia tăng tổng cung và năng lực kinh tế trong việc xác lập, phát triển cơ sở vật chất hạ tầng kinh tế - xã hội quốc gia…

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020, góp phần quan trọng vào việc phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh đại dịch Covid-19, Chính phủ đã yêu cầu thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xác định việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm năm 2020 của các cấp ủy đảng, chính quyền và hệ thống chính trị nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Đồng thời, thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, tháo gỡ kịp thời các rào cản, khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt mục tiêu giải ngân hết số vốn đầu tư công được giao kế hoạch năm 2020. Lập kế hoạch giải ngân cụ thể, chi tiết cho từng dự án, nhất là các dự án lớn, trọng điểm, có tác động lan tỏa trong phạm vi địa phương, vùng, quốc gia.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đoàn Xuân Tiên phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: MPI

Ông Đào Xuân Tiên cũng nhấn mạnh đến những hệ lụy cho nền kinh tế do giải ngân vốn đầu tư công chậm như việc chậm giải ngân làm ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế do vốn là một trong những yếu tố quan trọng của tăng trưởng GDP, đặc biệt là trong điều kiện hiện nay. Đối với các dự án đầu tư công lớn, hạ tầng quan trọng việc giải ngân chậm sẽ kéo lùi các dòng vốn đối ứng khác của tư nhân, của nước ngoài, ảnh hưởng đến huy động vốn xã hội nhưng đồng thời ảnh hưởng đến uy tín quốc gia, giảm niềm tin của các nhà đầu tư và nhà tài trợ. Bên cạnh đó, việc chậm giải ngân dẫn đến lãng phí khi tiền có nhưng không tiêu được trong khi đó vẫn phải trả chi phí lãi vay…

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh cho rằng, từ đầu năm đến nay, đại dịch Covid-19 đã và đang diễn biến phức tạp, tác động nặng nề đến nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, đẩy mạnh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công được xem là giải pháp đặc biệt quan trọng để hỗ trợ tăng trưởng cho nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế - xã hội. Ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều giải pháp quyết liệt, chỉ đạo sát sao để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Nhiều văn bản được Chính phủ ban hành chỉ đạo rất kịp thời như Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020, Nghị quyết số 105/NQ-CP ngày 14/7/2020, các Nghị quyết của Chính phủ tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ,…

Đối với tỉnh Nghệ An, quán triệt và thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng với sự nỗ lực của tất cả các cấp, các ngành nên kết quả giải ngân 8 tháng đầu năm 2020 đạt khá tích cực. Tính đến ngày 31/8/2020, tỷ lệ giao kế hoạch vốn NSTW của tỉnh Nghệ An đạt 97,63%; vốn ngân sách địa phương quản lý giải ngân đạt 63,82%. Nghệ An là một trong số ít địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 60% và là tỉnh đứng đầu khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung. “Kết quả giải ngân 8 tháng đầu năm 2020 khá tích cực nhưng chúng tôi vẫn nhận thấy kết quả đạt được vẫn còn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Để phấn đấu đạt mục tiêu giải ngân hết 100% chỉ tiêu kế hoạch được giao trong năm 2020, trong những tháng còn lại Tỉnh cần tiếp tục tập trung chỉ đạo quyết liệt và nỗ lực nhiều hơn nữa”, ông Lê Hồng Vinh nói.

Đạt được những kết quả nêu trên, ông Lê Hồng Vinh cho biết, trong thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã tập trung thực hiện một số giải pháp như bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành trung ương để quán triệt và tổ chức triển khai kịp thời, sớm ban hành các văn bản cụ thể hóa để chỉ đạo trên địa bàn Tỉnh. Đồng thời, thực hiện giao vốn kịp thời ngay khi có quyết định giao vốn của trung ương và HĐND tỉnh, tạo điều kiện cho chủ đầu tư chủ động triển khai thực hiện ngay từ đầu năm. Chỉ đạo các cấp, các ngành thực sự vào cuộc, trong đó đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu; tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm; thành lập Tổ công tác để đôn đốc tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm; chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư tổ chức làm việc với từng ngành, huyện, thị xã để rà soát tiến độ giải ngân vốn đầu tư công từng dự án;…

Về vai trò của Kiểm toán nhà nước đối công tác đầu tư công, ông Lê Hồng Vinh cho rằng, hoạt động của Kiểm toán nhà nước đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về quản lý và sử dụng ngân sách nói chung và vốn đầu tư công nói riêng. Trong đó, đối với công tác giải ngân vốn đầu tư công, thông qua hoạt động kiểm toán đã giúp các chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đúng quy định, góp phần đẩy nhanh thủ tục giải ngân, quyết toán vốn đầu tư. Đồng thời, thông qua hoạt động này đã xác định được những bất cập trong quy định về chính sách pháp luật đối với công tác lập, phân bổ, giao kế hoạch, sử dụng và quản lý vốn đầu tư công để từ đó kiến nghị đối với các cấp có thẩm quyền điều chỉnh, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan, phục vụ công tác quản lý.

Thông tin về kết quả thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công 8 tháng đầu năm 2020, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Mai Xuân Liêm cho biết, xác định việc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tập trung thực hiện trong bối cảnh đại dịch Covid-19, ngay từ đầu năm, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Chủ tịch Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2020. Do vậy, tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 của Tỉnh đạt được những kết quả quan trọng. Trong 8 tháng đầu năm 2020, tỉnh Thanh Hóa luôn nằm trong nhóm dẫn đầu trong các tỉnh, thành phố của cả nước về tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cao. Tính đến ngày 31/8/2020, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công do Tỉnh quản lý đạt 66,4% kế hoạch được giao, xếp thứ 11/63 tỉnh, thành phố của cả nước về tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công.

Ông Mai Xuân Liêm cũng nhấn mạnh đến vai trò của Kiểm toán nhà nước trong việc nâng cao hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công. Kết quả kiểm toán là cơ sở để các cấp thẩm quyền xem xét, bố trí vốn cho những chương trình, dự án có tiến độ thực hiện nhanh, đảm bảo các điều kiện theo quy định của pháp luật; chưa giao kế hoạch vốn đầu tư công cho những chương trình, dự án chưa khắc phục hạn chế, sai phạm theo kết luận của Kiểm toán nhà nước. Kết luận của Kiểm toán nhà nước cũng là cơ sở quan trọng để các bộ, ngành trung ương và địa phương làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, thực hiện chưa đúng các quy định hiện hành của pháp luật. Trên cơ sở đó, rút kinh nghiệm, chấn chỉnh, hoàn thiện bộ máy và lựa chọn được những đơn vị tư vấn, đơn vị thi công đáp ứng yêu cầu, làm cơ sở đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá cao các ý kiến, các bài tham luận được trình bày tại Hội thảo. Đồng thời cho rằng, trong những năm qua, kết quả kiểm toán đã có những tác động tích cực trong điều chỉnh và hoàn thiện công tác quản lý trong từng lĩnh vực, đặc biệt trong quản lý đầu tư công cũng như giúp điều chỉnh, hoàn thiện các quy định pháp lý liên quan đến đầu tư công.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh việc trao quyền chủ động cho các bộ, ngành, địa phương trong việc giao chi tiết kế hoạch đầu tư công cho từng dự án, dẫn đến thực trạng công tác giao, phân bổ kế hoạch của các bộ, ngành, địa phương không đồng đều, có nơi giao và triển khai ngay từ đầu năm nhưng có một số nơi chưa giao hết kế hoạch năm. Tuy nhiên, mấu chốt của giao kế hoạch chậm cho đến thời điểm này là vấn đề của dự án. Bởi theo quy định của pháp luật, chỉ có dự án đủ điều kiện mới được giao kế hoạch nhưng thực tế không giao hết kế hoạch vốn là vì số vốn muốn giao cho dự án mong muốn nhưng dự án đó chưa hoàn thành thủ tục.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cũng nhấn mạnh đến quy trình của dự án về chủ trương đầu tư; phê duyệt dự án (quyết định đầu tư); công tác giải phóng mặt bằng; phê duyệt thiết kế xây dựng; đấu thầu, lựa chọn, thỏa thuận, ký kết hợp đồng với nhà thầu. Sau các bước này mới đến thực hiện dự án và bắt đầu giải ngân. Do vậy, để giải ngân tốt, dự án phải đảm bảo đầy đủ thủ tục, công tác chuẩn bị đầu tư phải được triển khai sớm; công tác kế hoạch đầu tư phải chuẩn xác, tránh trường hợp tiền có trong kế hoạch nhưng dự án chưa chuẩn bị xong.

Đối với vai trò của Kiểm toán nhà nước trong quy trình đầu tư công, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng, hoạt động kiểm toán được thực hiện từ khâu bắt đầu đến khâu cuối của công tác đầu tư công. Đây là hoạt động có ý nghĩa, thông qua đó giúp cho các đơn vị triển khai thực hiện ngày càng hoàn thiện hơn công tác chỉ đạo điều hành, triển khai dự án, quản lý nhà nước về đầu tư công, trong đó đặc biệt nâng cao năng lực của ban quản lý dự án. Đây là yếu tố then chốt, quan trọng, thiết kế bộ máy chuyên môn cho dự án đầu tư công, để dự án được thực hiện suôn sẻ, có hiệu quả và đạt tỷ lệ giải ngân cao.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung làm rõ một số vấn đề nhằm tìm ra các giải pháp có tính khả thi cao giúp cho các cơ quan nhà nước có thêm luận cứ khoa học và thực tiễn nhằm hoàn thiện thể chế quản lý, vận hành các dự án đầu tư công, việc giải ngân để các dự án được triển khai đúng tiến độ, đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả./.