ChuyenDoiSo

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Quochoi.vn

Các bộ, ngành, địa phương đã từng bước thay đổi tư duy, chuyển đổi hoạt động quản lý nhà nước của ngành và địa phương phù hợp quy định của Luật Quy hoạch, tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin liên ngành, liên cấp trong hoạt động quản lý nhà nước; Nâng cao nhận thức của cán bộ các cấp, các ngành, đặc biệt của người đứng đầu, về tầm quan trọng, vị trí, vai trò của của công tác quy hoạch trong phát triển ngành, địa phương và quốc gia. Luật Quy hoạch và các văn bản hướng dẫn đã được các cấp có thẩm quyền ban hành cơ bản đầy đủ và đồng bộ để các Bộ, ngành và địa phương triển khai công tác quy hoạch.

Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức 20 đợt tập huấn cho các Bộ, ngành, địa phương ở cả 6 vùng về pháp luật quy hoạch, 26 Hội nghị triển khai, hướng dẫn và đôn đốc lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030 ở cấp vùng và cấp tỉnh theo hình thức tuyến và trực tiếp, nếu tổ chức theo hình thức trực tuyến thì kết nối dự họp đến cấp huyện. Đặc biệt, trong năm 2021 và 2022, Chính phủ tổ chức thành công 02 Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác quy hoạch với các địa phương; Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan tổ chức thành công 03 Hội nghị trực tuyến cấp liên vùng và vùng về công tác quy hoạch cho các địa phương trên cả nước.

Qua đó, đã tổng hợp, giải đáp cơ bản những khó khăn, vướng mắc của địa phương và cung cấp thông tin về Định hướng quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành, quy hoạch vùng làm cơ sở cho các địa phương tổ chức lập quy hoạch tỉnh trong bối cảnh các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia đang được lập đồng thời.

Hiện nay, đã có 05 quy hoạch cấp quốc gia (quy hoạch sử dụng đất quốc gia và 04 quy hoạch ngành quốc gia), 01 quy hoạch vùng, 01 quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt; 04 quy hoạch tỉnh đã thẩm định xong và đã trình phê duyệt hoặc chuẩn bị trình phê duyệt; 11 quy hoạch tỉnh, 14 quy hoạch ngành đã lập xong và chuẩn bị thẩm định. Các quy hoạch còn lại đang được quyết liệt triển khai ở các bước khác nhau, phấn đấu hoàn thành trước ngày 31/12/2022.

Nội dung và chất lượng công tác quy hoạch đã được cải thiện một bước quan trọng, như việc áp dụng phương pháp tích hợp quy hoạch và chồng lớp bản đồ đã khắc phục được sự chồng chéo, xung đột giữa các quy hoạch riêng lẻ trước đây; đã tăng cường sự phối hợp đồng bộ liên ngành, liên cấp trong suốt quá trình lập và thực hiện quy hoạch; xác định rõ mục tiêu của quy hoạch là nhằm tạo ra không gian phát triển mới, động lực phát triển mới và giá trị mới cho đất nước; nâng cao sự gắn kết liên ngành, liên vùng.

Thứ trưởng cũng nêu các khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân của các khó khăn, vướng mắc quá trình triển khai pháp luật quy hoạch, trong đó có các nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan; đồng thời nhấn mạnh đến một số vấn đề cụ thể trong triển khai Luật Quy hoạch như phương pháp lập quy hoạch; Việc lập các quy hoạch được thực hiện song song, đồng thời; Điểm khác biệt giữa quy hoạch được lập theo quy định của Luật Quy hoạch so với cách lập quy hoạch trước đây; thay thế quy hoạch sản phẩm, dịch vụ bằng chiến lược và điều kiện đầu tư kinh doanh, tiêu chuẩn, quy chuẩn để tháo gỡ cho doanh nghiệp và người dân; Kinh phí cho hoạt động quy hoạch; quản lý nhiệm vụ quy hoạch và huy động nguồn lực; Tư vấn lập quy hoạch; Đánh giá tác động của việc chậm triển khai thực hiện Luật Quy hoạch ảnh hưởng như thế nào đến việc triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm.

Có thể khái quát về phương pháp tiếp cận lập quy hoạch tích hợp bằng 5 chữ “cùng”: Cùng làm, cùng phối hợp; Cùng lúc, cùng thời điểm, theo nguyên tắc liên tục phối hợp liên ngành, liên cấp để đi đến cái đúng nhất; Cùng các quan điểm, mục tiêu phát triển chung; Cùng trên một bản quy hoạch, không lập riêng lẻ từng quy hoạch chuyên ngành rồi tổng hợp lại và cùng sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất. Với phương pháp tiếp cận như trên, khi các quy quy hoạch được tổ chức làm đồng thời sẽ đảm bảo được sự thống nhất, liên kết nhất định; do đó, trường hợp phải điều chỉnh quy hoạch cấp dưới sau khi quy hoạch cấp trên được phê duyệt là đã được hạn chế tối đa.

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quochoi.vn

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, quy hoạch được lập theo quy định của Luật quy hoạch khác biệt cơ bản so với quy hoạch được lập trước đây, thể hiện qua các nội dung như tạo lập Hệ thống quy hoạch quốc gia có tính thứ bậc, dễ theo dõi, giám sát và thực hiện, bao gồm 110 quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh lập theo Luật Quy hoạch và các quy hoạch đô thị nông thôn lập theo pháp luật quy hoạch đô thị và xây dựng; thay thế cho 19.285 quy hoạch các loại phải lập theo quy định của trên 100 luật có liên quan trong thời kỳ trước khi Luật Quy hoạch được ban hành.

Đồng thời, thay đổi toàn diện về khái niệm quy hoạch và phương pháp tiếp cận lập quy hoạch; thay đổi về nội dung quy hoạch; chất lượng công tác quy hoạch từng bước được cải thiện đáng kể so với trước đây, việc áp dụng phương pháp tích hợp quy hoạch sẽ khắc phục được sự chồng chéo, xung đột giữa các quy hoạch ngành được lập riêng lẻ; nâng cao sự gắn kết liên ngành, liên vùng; mở ra các cơ hội, không gian phát triển mới, hình thành các ngành nghề đầu tư, kinh doanh mới; đảm bảo mục tiêu phát triển cân đối, hiệu quả, bền vững giữa các ngành, vùng lãnh thổ và cả nước.

Việc lập quy hoạch trước đây có tình trạng phó mặc cho tư vấn thực hiện nhưng hiện nay được xây dựng bởi cả hệ thống chính trị. Các địa phương, bộ ngành không chỉ gửi ý kiến tham gia mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình lập quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch ngành quốc gia.

Trên cơ sở xây dựng và thực hiện hệ thống quy hoạch quốc gia thời kỳ 2021-2030 theo phương pháp tích hợp đa ngành, các Bộ, ngành, địa phương đang từng bước chuyển đổi hoạt động quản lý nhà nước để phù hợp quy định của Luật Quy hoạch, tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin liên ngành, liên cấp trong hoạt động quản lý nhà nước, tạo dựng môi trường kinh doanh công bằng, thông thoáng với điều kiện kinh doanh được đơn giản hóa cho doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Hệ thống các luật, pháp lệnh và các văn bản hướng dẫn về quy hoạch đã cơ bản được hoàn thiện, các Bộ và địa phương đang khẩn trương lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030. Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ công tác lập quy hoạch, Chính phủ sẽ tập trung vào năm nhóm giải pháp. Thứ nhất, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành đặc biệt là người đứng đầu về tư duy mới của Luật Quy hoạch và tầm quan trọng, vai trò vị trí của công tác quy hoạch trong sự phát triển của các ngành, địa phương và đất nước.

Thứ hai, chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục rà soát, trình Quốc hội, Chính phủ sửa đổi hoặc sửa đổi theo thẩm quyền những quy định có liên quan chưa phù hợp với quy định của Luật Quy hoạch, gây khó khăn trong việc lập quy hoạch của các địa phương căn cứ theo đề xuất, kiến nghị của các địa phương.

Thứ ba, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phải xây dựng kế hoạch cụ thể để đảm bảo tiến độ thực hiện kế hoạch lập quy hoạch đã đăng ký và nâng cao chất lượng quy hoạch.

Thứ tư, kiện toàn Ban chỉ đạo quốc gia về quy hoạch để chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường phối hợp, hỗ trợ, đồng hành cùng, nhất là trong tham gia ý kiến lập quy hoạch và tham gia ý kiến thẩm định quy hoạch đảm bảo chất lượng và tiến độ.

Thứ năm, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phải cập nhật chia sẻ thông tin và báo cáo lên Hệ thống cơ sở dữ liệu quy hoạch quốc gia theo đúng quy định, trong quá trình lập quy hoạch phải tăng cường nhiều hội thảo tham vấn, kể cả với chuyên gia trong và ngoài nước./.