ChuyenDoiSo

Tham dự cuộc họp trực tiếp tại điểm cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư có đại diện Văn phòng Chính phủ, các Bộ: Tài chính, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Tài nguyên và môi trường; Chủ tịch UBND các tỉnh Hải Dương, Hà Nam, Bắc Ninh và đại diện lãnh đạo các sở có liên quan. Thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam tham dự cuộc họp theo hình thức trực tuyến.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng tại cuộc họp. Ảnh: MPI

Theo Quyết định số 548/QĐ-TTg ngày 02/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về thành lập 6 tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2022, Tổ công tác số 5 do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng làm Tổ trưởng. Tổ công tác có nhiệm vụ tổ chức rà soát, tổng hợp khó khăn, vướng mắc; phân tích nguyên nhân của những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án đầu tư công, nhất là dự án sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương; kiến nghị các giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Hướng dẫn thực hiện thống nhất quy định của pháp luật về đầu tư công và các quy định có liên quan nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án đầu tư công. Đánh giá việc chấp hành quy định về lập, phân bổ, giao kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2022 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương…

Bà Nguyễn Hương Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: MPI

Phát biểu tại buổi làm việc, lãnh đạo các địa phương thống nhất cao với khó khăn, vướng mắc, kiến nghị tại báo cáo của Tổ công tác số 5. Đồng thời thông tin làm rõ hơn về tình hình phân bổ, giải ngân, giao kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2022 và kết quả giải ngân của 5 địa phương; việc triển khai các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Chính phủ; những khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện dự án đầu tư công và kiến nghị Tổ công tác xem xét, tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền giải quyết và chỉ đạo quyết liệt một số nội dung về bình ổn giá nguyên vật liệu, có chính sách bù giá, hỗ trợ doanh nghiệp, nhà thầu thi công; đề nghị các bộ chuyên ngành tạo điều kiện, phối hợp đẩy nhanh thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thỏa thuận, thẩm định, cấp phép thi công, tạo điều kiện để dự án của các địa phương được sớm thực hiện; kiến nghị việc sửa đổi quy định tại khoản 2 điều 68 Luật đầu tư công quy định Hội đồng nhân dân các cấp quyết định kéo dài thời gian thực hiện và thanh toán đối với kế hoạch vốn thuộc cấp mình quản lý, tạo sự chủ động và gắn trách nhiệm với từng cấp ngân sách trong những năm tiếp theo. Đề nghị sớm có văn bản hướng dẫn về việc thanh toán đối với các sự án BT; hướng dẫn việc xác định nguồn gốc đất, tính giá đất; khâu giải phóng mặt bằng, giải phóng mặt bằng để xây dựng khu tái định cư; vấn đề quy hoạch… Lãnh đạo 5 địa phương cũng bày tỏ cam kết sẽ giải ngân hết 100% số vốn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trao đổi làm rõ thêm vấn đề được các địa phương nêu, đại diện các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, nguyên nhân của việc giải ngân thấp là do công tác tổ chức thực hiện ở một số địa phương còn chậm, chưa hoàn thiện các thủ tục đầu tư theo quy định nên chưa đủ điều kiện để giải ngân, một số dự án khởi công mới chậm, chưa giao hết kế hoạch năm 2022, nguyên nhân do năng lực của chủ đầu tư còn hạn chế, lúng túng; tâm lý của chủ đầu tư sẽ dồn về cuối năm mới thực hiện các thủ tục thanh toán; việc xác định giá đất còn gặp khó khăn, chưa thống nhất sẽ được sửa đổi tại Luật đất đai và các văn bản hướng dẫn trong thời gian tới để rõ ràng hơn…

Ông Nguyễn Đức Tâm, Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ. Ảnh: MPI

Liên quan đến đề nghị của tỉnh Hà Nam về phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư của Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu du lịch Tam Chúc, ông Nguyễn Đức Tâm, Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tại Văn bản số 141/TB-VPCP ngày 13/5/2022 của Văn phòng Chính phủ về thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về phương án xỷ lý đối với việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án nhóm A do địa phương quản lý. Theo đó, Thường trực Chính phủ đã thống nhất giao “Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính rà soát kỹ các quy định của pháp luật đối với thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án nhóm A do địa phương quản lý tương tự như Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu du lịch Tam Chúc; báo cáo Thường trực Chính phủ trong tháng 5/2022”. Do vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.

Về Dự án đường ven biển nối Cảng Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang rà soát, hoàn thiện phương án trên cơ sở ý kiến của Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

Việc giải ngân chậm do nhiều nguyên nhân. Yêu cầu đặt ra là các cấp các ngành phải có trách nhiệm trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả vốn đầu tư công, việc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội nêu phải nhanh, hiệu quả và đảm bảo đúng pháp luật. Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các địa phương phân tính, đánh giá kỹ lưỡng thực trạng, xác định nguyên nhân khách quan, chủ quan, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan và của người đứng đầu, từ đó có biện pháp quyết liệt, căn cơ để giải quyết. Đồng thời đề nghị các địa phương tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả các Nghị quyết của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; phát huy vai trò người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, cam kết giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn NSNN năm 2022 được giao.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao việc tham dự cuộc họp của các đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, các sở, ban, ngành liên quan của các địa phương và các bộ, ngành trung ương. Điều đó thể hiện sự nghiêm túc, trách nhiệm của các bộ, ngành và địa phương với cuộc họp.

Bộ trưởng nhấn mạnh lại những khó khăn do nguyên nhân khách quan trong những tháng đầu năm, do nguồn vật liệu xây dựng khan hiếm, thiếu hụt; giá nhiên, vật liệu xây dựng tăng đột biến, giá thép, đất, cát xây dựng đều tăng mạnh so với dự toán đã duyệt… dẫn đến nhà thầu thi công cầm chừng, chờ hướng dẫn điều chỉnh giá vật liệu xây dựng; nhiều dự án đang thực hiện phải điều chỉnh dự án, biện pháp thi công do tăng tổng mức đầu tư; các dự án khởi công mới đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục đầu tư, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, dự án; các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư nên chưa khởi công, chưa tạm ứng và chưa có khối lượng để giải ngân; vướng mắc về giải phóng mặt bằng do chính sách về giá đất có sự chênh lệch giữa giá thực tế ngoài thị trường và giá của địa phương ban hành; một số dự án ODA đang thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư, gia hạn thời hạn thực hiện nhưng chưa được gia hạn và dự án vướng mắc trong quá trình lựa chọn nhà thầu.

Nhưng theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, chủ quan vẫn là nguyên nhân chính, do tinh thần, trách nhiệm của chủ đầu tư, của các cấp chưa thật quan tâm, chưa quyết liệt, chưa sâu sát. Bởi vì, trong cùng một điều kiện, một thể chế như nhau nhưng nhiều địa phương giải ngân cao; có nhiều mô hình hay, cách làm tốt. Do vậy, vấn đề ở đây là có những địa phương còn chưa quan tâm, chỉ đạo chưa tốt, tổ chức thực hiện nhiều hạn chế, công tác lập, chuẩn bị dự án, lập kế hoạch vốn còn chưa sát. Công tác chuẩn bị, tư vấn, lập dự án, thẩm định còn mất nhiều thời gian, chất lượng dự án còn chưa tốt; thủ tục đầu tư, thanh quyết toán vốn còn nhiều bất cập; một số Ban quản lý dự án, chủ đầu tư, nhà thầu còn thiếu về năng lực, yếu về chuyên môn. Các vấn đề liên quan đến các bộ, ngành cũng được nêu như về kéo dài, điều chuyển vốn, giải quyết các khó khăn, thủ tục cho các địa phương.

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: MPI

Để đạt được mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các địa phương tập trung thực hiện một số nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Thứ nhất, phải có giải pháp, quyết liệt, hiệu quả hơn để thực hiện các nghị quyết của Chính phủ, nhất là Nghị quyết 01/NQ-CP, các nghị quyết của Phiên họp thường kỳ Chính phủ, các công điện của Thủ tướng Chính phủ, các văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, các chỉ đạo điều hành tháo gỡ khó khăn cho từng dự án của người đứng đầu đơn vị sử dụng vốn đầu tư công; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, kiểm tra giám sát, đôn đốc, thúc đẩy đảm bảo giải ngân hết 100% vốn kế hoạch đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ giao.

Thứ hai, phải xây dựng một kế hoạch cụ thể cho công tác giải ngân vốn đầu tư công đến từng dự án, tổ chức đôn đốc, kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện kế hoạch này để đảm bảo tiến độ thời gian; đẩy nhanh tiến độ giải ngân, đảm bảo kiểm soát chất lượng các công trình; thực hiện đúng các quy định, điều chuyển vốn ở những dự án chậm giải ngân sang dự án có tiến độ giải ngân tốt, có nhu cầu bổ sung vốn. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đồng tình và đánh giá cao các giải pháp của thành phố Đà Nẵng, không chỉ điều chuyển vốn mà còn điều chuyển cả cán bộ ở các cơ quan liên quan, kể cả chủ đầu tư khi không hoàn thành nhiệm vụ hoặc vi phạm kỷ luật làm chậm tiến độ thực hiện dự án.

Thứ ba, thành lập các tổ công tác liên ngành ở cấp tỉnh do lãnh đạo UBND cấp tỉnh làm Tổ trưởng để thúc đẩy, đôn đốc, kiểm tra, giám sát, xử lý, giải quyết các điểm nghẽn dự án trong công tác giải ngân, nhất là các dự án trọng điểm mang tính động lực; tổ chức họp giao ban định kỳ với chủ đầu tư về tình hình thực hiện giải ngân vốn đầu tư.

Thứ tư, khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư; tổ chức đấu thầu công khai minh bạch để có thể lựa chọn được các nhà thầu có đủ năng lực; thực hiện các thủ tục thanh, quyết toán ngay khi có khối lượng nghiệm thu theo đúng quy định; Tăng cường hậu kiểm, tăng cường nâng cao của đội ngũ cán bộ thực hiện dự án.

Thứ năm, nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, đặc biệt là công tác lập dự án, kiểm soát chặt chẽ phạm vi, quy mô, tổng mức đầu tư của từng dự án theo đúng mục tiêu, quy định của pháp luật; gắn trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, hạn chế điều chỉnh dự án.

Thứ sáu, các cơ quan có liên quan phải kịp thời cập nhật, điều chỉnh, công bố bảng điều chỉnh chỉ số giá xây dựng phù hợp với mặt bằng, giá vật liệu xây dựng trên địa bàn để kịp thời chỉ dẫn cho các nhà đầu tư, đơn vị tư vấn.

Thứ bảy, các địa phương chưa giao hết kế hoạch vốn năm 2022 thì khẩn trương giao hết số vốn theo đúng quy định của Luật đầu tư công.

Thứ tám, đề nghị các bộ ngành, tiếp tục giải quyết các vấn đề liên quan đến bộ, ngành mình một cách sớm nhất, nhanh nhất, đúng quy định nhất để giúp các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân như là đấu nối, thiết kế, hướng dẫn điều chỉnh giá vật liệu xây dựng, hướng dẫn định giá đất, tư vấn, tách giải phóng mặt bằng, chuyển đổi đất lúa,… và những vấn đề lớn, vượt thẩm quyền thì kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để giải quyết./.