ChuyenDoiSo

Quốc hội thông qua Luật Đấu thầu (sửa đổi).( Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi). Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra, Cơ quan soạn thảo và các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Với ý nghĩa quan trọng và nhiều vấn đề cần quan tâm, UBTVQH đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng, tiếp thu, giải trình ý kiến của ĐBQH và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) trình Quốc hội xem xét, thông qua; Dự thảo Luật sau khi tiếp thu ý kiến ĐBQH gồm 9 Chương, 96 Điều (Giữ nguyên số chương và giảm 3 Điều so với dự thảo Luật đã trình Quốc hội đầu Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV).

Về phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với doanh nghiệp nhà nước và dự án sử dụng vốn nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, tại Kỳ họp thứ 5, UBTVQH đã báo cáo Quốc hội 02 phương án quy định trong luật về nội dung này. Qua tổng hợp ý kiến ĐBQH thảo luận tại hội trường, UBTVQH xin được tiếp thu theo hướng đảm bảo hài hòa giữa yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và quyền tự chủ của doanh nghiệp, không thu hẹp hoặc mở rộng đối tượng quá mức; một mặt, bảo đảm việc đấu thầu mang lại lợi ích kinh tế cho bên mời thầu, mặt khác, bảo đảm xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, cạnh tranh, bình đẳng, công khai, minh bạch.

Vì vậy, UBTVQH báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định về phạm vi điều chỉnh của Luật đấu thầu bao gồm: Các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp và doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ như thể hiện tại điểm a khoản 2 Điều 2 của dự thảo Luật.

Về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, qua xem xét, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, Luật Đất đai hiện hành và dự thảo Luật Đất đai đang sửa đổi không quy định việc đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư áp dụng đối với các dự án đầu tư có liên quan đến an ninh, quốc phòng, vì vậy, việc quy định về nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt tại dự thảo Luật Đấu thầu là chưa thống nhất với dự thảo của Luật Đất đai; dự thảo Luật hiện còn nhiều yếu tố không bảo đảm tính minh bạch, chưa rõ ràng về quy trình, thủ tục, tiềm ẩn nguy cơ có thể bị lợi dụng chính sách, đặc biệt đối với các dự án đầu tư có sử dụng đất để kinh doanh thương mại; hơn nữa, cho đến nay chưa có tiền lệ áp dụng cơ chế này. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, bỏ quy định về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt tại khoản 3 Điều 34 của dự thảo Luật đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5.

Về đấu thầu tập trung, mua thuốc, hóa chất, thiết bị y tế, trong phiên thảo luận Hội trường tại Kỳ họp thứ 5, nhiều ý kiến ĐBQH tiếp tục góp ý đối với các điều, khoản quy định về đấu thầu trong lĩnh vực y tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Xã hội, Bộ Y tế và một số ĐBQH làm việc trong ngành y tế về những nội dung tiếp thu, chỉnh lý liên quan đến lĩnh vực y tế. Theo đó, rà soát, thống nhất về thuật ngữ sử dụng trong Luật; Thống nhất quy định về mua sắm tập trung đối với mua thuốc hiếm, thuốc cần mua với số lượng ít; Rà soát quy định về lựa chọn nhà thầu cung cấp hóa chất, thiết bị y tế; Tiếp thu, bổ sung quy định về thanh toán từ nguồn quỹ bảo hiểm y tế trong trường hợp các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân không chọn áp dụng quy định của Luật đấu thầu; Chỉnh lý quy định về cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được tự quyết định việc mua sắm trên cơ sở bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình; Chỉnh lý quy định về ưu đãi trong mua thuốc tại Điều 56.

Về áp dụng luật, UBTVQH xin tiếp thu, bỏ quy định liên quan đến các điều ước quốc tế, đồng thời bổ sung chỉnh lý khoản 5 Điều 3 để giải quyết vấn đề thực tiễn đặt ra khi đàm phán, ký kết thỏa thuận vay “Trước khi đàm phán, quyết định ký thỏa thuận vay không phải là điều ước quốc tế có quy định về đấu thầu khác hoặc chưa được quy định tại Luật này, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến”.

Đối với các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu, UBTVQH đã chỉnh lý dự thảo Luật, thể hiện 9 nhóm hành vi và chỉnh lý các nội dung cụ thể tại Điều 16. Bổ sung thêm mục đích của hành vi trong quy định cấm hành vi thông thầu; bổ sung quy định cấm hành vi vi phạm pháp luật về an toàn, an ninh mạng nhằm can thiệp, cản trở việc đấu thầu qua mạng.

Về hình thức chỉ định thầu, UBTVQH đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh lý theo hướng giảm một số trường hợp chỉ định thầu; bên cạnh đó, rà soát, bổ sung Điều 23 của dự thảo Luật chỉnh lý, luật hóa một số trường hợp lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đã được quy định tại Quyết định số 17/2019 của Thủ tướng Chính phủ được áp dụng hình thức chỉ định thầu.

Liên quan đến giá gói thầu, UBTVQH đã bổ sung quy định “Chính phủ quy định chi tiết về nội dung giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu” tại khoản 2 Điều 39 của dự thảo Luật.

Đối với quy định liên quan đến Hợp đồng, UBTVQH đã rà soát, chỉnh lý bảo đảm đồng bộ, thống nhất với Luật Xây dựng và Bộ Luật dân sự năm 2015, thể hiện cụ thể tại các Điều: 65, 67, 70, 71, 72 của dự thảo Luật.

Về quản lý nhà nước trong hoạt động đấu thầu, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, UBTVQH đã rà soát, chỉnh lý Điều 84, Điều 85 của dự thảo luật, lược bỏ các quy định để bảo đảm tính thống nhất, sửa 2 điều: Điều 84. Quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ và Điều 85. Quyền hạn, trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thành Điều 84 mới về “trách nhiệm quản lý nhà nước về đấu thầu”.

Bên cạnh đó, UBTVQH đã chỉnh lý các nội dung để bảo đảm bao quát hơn và ghép 3 Điều: Điều 87 về Thanh tra hoạt động đấu thầu, Điều 88. Kiểm tra hoạt động đấu thầu và Điều 89. Giám sát hoạt động đấu thầu thành Điều 86 mới về “Thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu”.

Về xử lý tình huống và giải quyết kiến nghị trong đấu thầu, UBTVQH đã rà soát, chỉnh lý quy định tại các Điều: từ Điều 88 đến Điều 94 của dự thảo Luật mới, theo đó, đã chỉnh sửa quy định về trường hợp phát sinh tình huống chưa được quy định trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu (Điều 88 mới); quy định về giải quyết kiến nghị trong hoạt động đấu thầu (Điều 89 mới).

Luật Đấu thầu (sửa đổi) gồm 9 Chương, 96 Điều và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024 với nhiều điểm mới so với Luật hiện hành. Luật Đấu thầu (sửa đổi) nhằm thể chế hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về: “Tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác lựa chọn nhà thầu, quản lý đấu thầu”; Hoàn thiện khung pháp luật đầy đủ, đồng bộ về đấu thầu, mua sắm sử dụng nguồn vốn nhà nước, giải quyết triệt để các bất cập của Luật hiện hành; quản lý hiệu quả, công khai, minh bạch nguồn vốn, tài sản nhà nước nhưng đồng thời bảo đảm phân cấp mạnh, rõ trách nhiệm, tạo thuận lợi cho các chủ thể thực hiện thuận lợi, thông suốt; đồng thời có công cụ giám sát, kiểm tra./.