Từ ngày 1/1/2010, Khu vực tự do thương mại lớn nhất thế giới giữa Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã chính thức đi vào hoạt động.
Khu vực thương mại tự do Trung Quốc - ASEAN gồm 1,9 tỷ dân, với GDP chung lên tới gần 6.000 tỷ USD. Đây là khu vực thương mại lớn nhất thế giới về mặt dân số và lớn thứ 3 thế giới về khối lượng giao dịch, sau Liên minh châu Âu (EU) và Khu vực thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA).
Với việc thành lập khu vực thương mại này sau 8 năm đàm phán, thuế quan đối với khoảng 9.000 nhóm hàng hóa và dịch vụ, tương đương 90% tổng trao đổi thương mại song phương, sẽ được cắt giảm hoặc bãi bỏ.
Quan hệ thương mại Trung Quốc-ASEAN đã tăng mạnh trong thập kỷ qua. Theo số liệu thống kê chính thức, kim ngạch thương mại này đã đạt tới 231,1 tỷ USD trong năm 2008, so với mức 19,5 tỷ USD của năm 1995.
Đặc biệt, trong 4 năm qua, hoạt động thương mại đã tăng gấp đôi với việc ký kết các thỏa thuận về trao đổi hàng hóa, dịch dụ và một hiệp ước về khuyến khích đầu tư liên khu vực.
Theo Phó Tổng thư ký ASEAN Sundram Pushpanathan, Trung Quốc đã vượt Mỹ để trở thành đối tác thương mại lớn thứ ba của ASEAN, sau Nhật Bản và châu Âu. Ông dự báo trong vài năm tới, Trung Quốc sẽ trở thành đối tác số một của khu vực này.
Trong khi đó, nhà kinh tế hàng đầu của Văn phòng hợp nhất kinh tế khu vực thuộc Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), ông Jayant Menon cho rằng, Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Trung Quốc và ASEAN sẽ là "bàn đạp" để cộng đồng châu Á vốn đa dạng, hội nhập hơn nữa và có thể dẫn tới một hiệp ước thương mại đa phương quy mô lớn hơn trên toàn khu vực.
Theo giới chuyên gia, khu vực tự do thương mại Trung Quốc-ASEAN sẽ giúp hai bên bớt phụ thuộc vào thị trường bên ngoài. Cho đến nay, Trung Quốc và ASEAN đều là những nền kinh tế hướng ngoại. Một khối lượng lớn các sản phẩm của Trung Quốc và ASEAN xuất sang Mỹ và châu Âu.
Việc thành lập khu vực tự do thương mại sẽ thúc đẩy trao đổi thương mại giữa hai bên. Tuy nhiên, một số ngành công nghiệp của Đông Nam Á sẽ chịu sự cạnh tranh lớn từ các sản phẩm Trung Quốc./.