Con số 3,5 tỷ USD vốn ODA dự kiến giải ngân trong năm 2010 rất ấn tượng, song quan trọng hơn là niềm tin mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế đối với các chính sách mà Chính phủ Việt Nam đang xây dựng và thực thi.
 |
|
Việt Nam đã tạo được niềm tin cho các nhà tài trợ trong việc quản lý và sử dụng ODA
|
Năm 2010, dự kiến Việt Nam sẽ giải ngân khoảng 3,5 tỷ USD vốn ODA trong tổng số hơn 8 tỷ USD vốn ODA mà các nhà tài trợcam kết.
Cam kết tài trợ ngày càng cao
Trong số các nhà tài trợ cam kết vốn ODA cho Việt Nam thì Nhật Bản là nhà tài trợ lớn nhất. Năm 2009, tỷ lệ giải ngân vốn ODA của Nhật Bản đạt hơn 1 tỷ USD, bằng 13,8% tỷ lệ vốn ODA Nhật Bản cam kết tài trợ cho Việt Nam.
Ông Hồ Quang Minh - Vụ trưởng Vụ Đối ngoại - Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác nhận đây là con số giải ngân cao nhất của Việt Nam từ trước tới nay và cũng là cao nhất so với các nước nhận ODA từ Nhật Bản.
Nhìn rộng hơn, năm 2008, Việt Nam giải ngân được 2,253 tỷ USD vốn ODA và năm 2009 con số này đạt mức kỷ lục là 4,1 tỷ USD.
Đại diện Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, bà Victoria Kwakwa cũng cho biết tốc độ giải ngân các dự án thuộc nguồn vốn ODA của WB trong năm 2009 đã tốt hơn.
Tương tự, ông Martin Rama, Chuyên gia kinh tế trưởng của WB cũng cho biết sự hài lòng về tốc độ giải ngân qua đánh giá độc lập tại 30 dự án của WB cho Việt Nam thời gian qua.
Ông này cho biết, các vấn đề vẫn gặp phải trước đây như giải phóng mặt bằng chậm, khó khăn trong khâu bồi thường… đều đã được cải thiện tốt hơn trong năm 2009.
Đây cũng là lý do để các nhà tài trợ cam kết tài trợ ODA cho Việt Nam năm sau cao hơn năm trước.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định, vẫn còn đó những trở ngại phải được khắc phục để giải ngân ODA tăng tốc mạnh hơn trong những năm tới, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng.
Vẫn cần đẩy nhanh hơn
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc nhận định một nguyên nhân quan trọng của tỷ lệ giải ngân ODA cao tại Việt Nam là các dự án ODA ở Việt Nam có sự giám sát của các nhà tài trợ và mọi thủ tục đều được thực hiện một cách công khai, minh bạch.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam luôn luôn đảm bảo rằng nguồn vốn tài trợ của cộng đồng quốc tế dành cho Việt Nam được sử dụng hiệu quả, và thực thi các biện pháp để đảm bảo công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ này.
Tại Hội nghị CG giữa kỳ năm 2010 vừa diễn ra vào ngày 9-10/6 tại TP Rạch Giá, Kiên Giang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cũng đánh giá cao sự cần thiết của nguồn vốn ODA đối với sự phát triển kinh tế của Việt Nam và bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ của các nhà tài trợ trong thời gian tới. Người đứng đầu Chính phủ cũng cam kết Việt Nam sẽ sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA.
Thời gian qua, nhiều đoàn kiểm tra của Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Chính phủ và Quốc hội Nhật Bản... đã sang xem xét, kiểm tra nguồn vốn ODA được sử dụng như thế nào. Tất cả đều có nhận định chung rằng Việt Nam là nước sử dụng ODA có hiệu quả nhất. Chính phủ Việt Nam luôn có những biện pháp tích cực và quyết liệt để đảm bảo việc giải ngân diễn ra theo đúng tiến độ.
Tỷ lệ nợ hiện nay của Việt Nam ở mức tương đối cao, nhưng điều quan trọng là chúng luôn dưới mức an toàn cho phép và Việt Nam đủ khả năng trả nợ. Trong suốt 16 năm qua, kể từ khi vay vốn ODA, Việt Nam luôn trả nợ đúng hạn và chưa chậm nợ của nước nào.
Hiện nay, các đối tác lớn như WB, ADB, IMF, Nhật Bản đều không quan ngại về khả năng trả nợ của Việt Nam.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc cũng nhìn nhận, tiến độ giải ngân các dự án ODA vẫn cần phải được đẩy nhanh hơn.
Đơn cử, đối với các dự án của Việt Nam sử dụng vốn của WB, trong tháng 3/2010, việc giải ngân chỉ đạt 16% trong khi tỷ lệ giải ngân trung bình của khu vực là 23%.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, năng lực tổ chức, quản lý ODA ở cấp địa phương còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, việc hài hòa thủ tục giữa Việt Nam và các nhà tài trợ cũng chưa được suôn sẻ, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc thừa nhận.
Để thúc đẩy giải ngân ODA tốt hơn trong những năm tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã được giao nhiệm vụ tiến hành xây dựng một khung cơ chế để các doanh nghiệp tư nhân có thể tham gia vào quá trình giải ngân vốn ODA. Nếu cơ chế này thành công thì tốc độ giải ngân ODA trong những năm tới sẽ còn đạt hiệu quả cao hơn./.
Vũ Trọng
Cổng thông tin điện tử Chính phủ