Theo các nguồn tin ngoại giao, Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản dường như sẽ nhất trí trên nguyên tắc để khởi động tiến trình thương lượng thỏa thuận mậu dịch tự do (FTA) song phương tại Hội nghị cấp cao cuối tuần này.
Sau nhiều tháng đàm phán khá căng thẳng do quan hệ thương mại song phương còn có mâu thuẫn, việc EU và Nhật Bản đồng thuận khởi động tiến hành thương lượng FTA sẽ là một bước tiến đáng kể, cho dù chưa được như Tokyo kỳ vọng.
Tuy vậy, các quan chức EU nói rằng hai bên vẫn còn nhiều việc phải làm để giải quyết một số vấn đề gây tranh cãi và nhiều trở ngại khác trước khi 27 nước thành viên EU chính thức thông qua kế hoạch khởi động thương lượng tiến tới ký FTA song phương.
Hồi tháng Ba các nhà lãnh đạo EU đã kêu gọi tiến hành thương lượng về FTA nhằm hỗ trợ Nhật Bản phục hồi kinh tế sau thảm họa động đất-sóng thần, nhưng với điều kiện Tokyo dỡ bỏ hạn chế thương mại.
Ngoại trưởng Anh William Hague đầu tháng này cũng nói rằng dỡ bỏ các rào cản thuế quan và phi thuế quan có thể giúp châu Âu tăng xuất khẩu hàng hóa sang Nhật Bản thêm 40 tỷ euro (60 tỷ USD), đồng thời giúp Nhật Bản xuất khẩu thêm 50 tỷ euro (70 tỷ USD) hàng hóa sang EU.
Trong quan hệ thương mại tay đôi phần thặng dư đang nghiêng về phía Nhật Bản. EU là bạn hàng lớn thứ ba của Nhật Bản, trong khi Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 6 của EU.
Theo một báo cáo của Ủy ban châu Âu, lợi thế thương mại đang nghiêng về phía Nhật Bản phần nào cho thấy những khó khăn mà các công ty nước ngoài đang phải đối mặt khi tiếp cận thị trường Nhật Bản.
Quan điểm đó cũng được các nhà lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu đồng tình khi họ nói rằng Tokyo không tạo cơ hội thực sự cho các công ty muốn tiếp cận thị trường.
Thủ tướng Naoto Kan đầu tháng này đã yêu cầu Nội các xem xét các cải cách theo yêu cầu của EU như dỡ bỏ các rào cản thương mại phi thuế quan và tự do hóa hoạt động thu mua công.
Các bộ trưởng thương mại EU đã hoan nghênh các đề xuất trên của Tokyo và coi đó là bước đi thiện chí đầu tiên hướng tới thương lượng FTA.
Một nhà ngoại giao nói: "Châu Âu rất quan trọng với Nhật Bản và Nhật Bản cũng hết sức quan trọng với EU. Chúng tôi đang chật vật cạnh tranh với các nước mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc."
Nhật Bản muốn khởi động thương lượng FTA với EU bởi họ tin rằng việc EU xóa bỏ thuế quan đánh vào ô tô và đồ điện gia dụng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho các công ty Nhật./.