Ngày 11/10, Chi nhánh Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh (VCCI) và Ngân hàng Thế giới (WB), phối hợp với Ủy ban quốc gia về Hợp tác kinh tế Quốc tế đã tổ chức hội thảo “Đánh giá hiện trạng của hệ thống tạo thuận lợi thương mại và chiến lược cải thiện.”
Hội thảo nằm trong khuôn khổ chương trình nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới hướng đến hỗ trợ Việt Nam hình thành các chính sách tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, nhằm thúc đẩy xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Theo các chuyên gia, Việt Nam ban hành nhiều chính sách, giải pháp theo từng giai đoạn để thúc đẩy phát triển xuất khẩu và đã phát huy tác dụng đáng kể, thể hiện qua việc gia tăng hàng xuất khẩu ở nhiều lĩnh vực: dệt may, da giày, điện tử, nông sản, thủy sản…
Tuy nhiên, thực tế cho thấy hàm lượng tỷ trọng giá trị tăng xuất khẩu trong các ngành chưa tương xứng với tiềm năng vốn có; các doanh nghiệp chưa tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu; chi phí kinh doanh hàng xuất khẩu cao làm giảm tính cạnh tranh về giá trên thị trường…
Giáo sư, tiến sỹ Võ Thanh Thu - Ủy viên Hội đồng tư vấn chính sách thương mại Quốc tế của VCCI nhận định đa số doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ, chưa xây dựng được thương hiệu uy tín trên trường quốc tế.
Hiện nay, Việt Nam cũng chưa có tập đoàn thương mại lớn xuyên quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ xuất khẩu, trong khi sự liên kết các doanh nghiệp này trong kinh doanh còn hạn chế. Do đó, cần có chiến lược phát triển xuất khẩu tập trung vào nguồn nhân lực, hoạt động xúc tiến thương mại; chú trọng công tác dự báo và bám sát thông tin thị trường, ngành hàng kinh doanh.
Ngoài ra, các doanh nghiệp phải chuyển dần từ xuất khẩu gia công sang phương thức tự kinh doanh bằng các giải pháp, như tham gia vào chuỗi liên kết kinh doanh, đẩy mạnh công tác thiết kế và xác lập quyền sở hữu trí tuệ, tạo ra những sản phẩm chất lượng… để tăng cường nội lực, bảo vệ quyền lợi hợp pháp trên trường quốc tế.
Bà Nguyễn Tôn Thị Tường Vân - chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho biết quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu, càng toàn diện thì vai trò của các hiệp hội trên trường quốc tế sẽ ngày càng cao, đặc biệt đối với việc bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong cạnh tranh quốc tế. Nhằm thúc đẩy phát triển thương mại bền vững có định hướng, các sở, ngành cần xây dựng quy chế phối hợp, cung cấp và trao đổi thông tin với các hiệp hội; tăng cường năng lực quản lý thông qua đối thoại giữa doanh nghiệp, hiệp hội và chính quyền…/.