Trong giai đoạn vừa qua, công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có nhiều chuyển biến tích cực, tham nhũng, lãng phí trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư ngày càng được hạn chế, tuy nhiên, với lĩnh vực quản lý rộng, phức tạp, việc đốc thúc và chỉ đạo công tác PCTN ở các đơn vị đôi lúc còn hạn chế nên thách thức, khó khăn vẫn còn đó.
Thẳng thắn nhìn nhận thì vẫn còn những khó khăn, thách thức ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác PCTN nói chung và ở Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói riêng, cụ thể như:
Thứ nhất, tổ chức bộ máy PCTN ở nước ta còn dàn trải, nguyên tắc hoạt động chưa thật sự chủ động, độc lập dẫn đến thiếu tính khách quan, chưa có tính chuyên nghiệp, cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội còn sơ hở, thiếu đồng bộ, dễ bị lợi dụng để tham nhũng; Một số quy định của pháp luật liên quan tới việc phát hiện, xử lý tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng, khen thưởng và bảo vệ người tố cáo tham nhũng chưa đầy đủ; Còn có khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện các biện pháp PCTN và việc răn đe đối với hành vi tham nhũng chưa thực sự mạnh mẽ, việc phối hợp dẫn độ tội phạm tham nhũng chưa được đẩy mạnh với các nước đặc biệt là việc phối hợp thu hồi tài sản tham nhũng còn chưa được thực hiện.
Vì vậy, để từng bước ngăn chặn và tiến tới đẩy lùi tệ nạn tham nhũng, cần có nghiên cứu và đánh giá cụ thể mức độ tác động của pháp luật PCTN và hậu quả của tham nhũng trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, qua đó tiến hành sửa đổi một cách căn bản hệ thống pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCTN.
Thứ hai, lĩnh vực hoạt động của các tổ chức, cơ quan, đơn vị thuộc Bộ còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh tham nhũng, trong đó, tập trung ở những lĩnh vực: quản lý ngân sách, phân bổ và sử dụng vốn, đấu thầu, đăng ký kinh doanh, quản lý doanh nghiệp, đầu tư nước ngoài…, việc thực hiện đồng bộ các giải pháp về PCTN, lãng phí trong đó tập trung công tác tuyên truyền, phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, thực hiện tốt nhiệm vụ về PCTN theo quy định của pháp luật phải luôn được quan tâm, chú trọng.
Các cơ quan, đơn vị và người đứng đầu qua công tác kiểm tra, giám sát chưa tự phát hiện tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ, kể cả qua công tác kiểm tra của cấp ủy, tổ chức đảng.
Việc nghiên cứu tham mưu, đề xuất ban hành mới, hoặc sửa đổi bổ sung một số văn bản về thể chế, chính sách kinh tế - xã hội và liên quan lĩnh vực quản lý có nhiều cố gắng vượt bậc nhưng một số văn bản ban hành còn chậm, chế tài xử lý vi phạm trong một số lĩnh vực thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ chưa đủ mạnh, chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý. Việc quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài trong thời gian qua còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng các nguồn vốn này.
Thứ ba, công tác tuyên truyền phổ biến và giáo dục pháp luật về PCTN ở một số cơ quan, đơn vị chưa thường xuyên, liên tục; nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến chưa hấp dẫn, lôi cuốn.
Trong thời gian tới, tình hình tham nhũng vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, xảy ra ở nhiều lĩnh vực, nhiều cấp, nhiều ngành, tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam còn có nhiều khó khăn, quản lý nhà nước vẫn còn khe hở, việc hợp tác quốc tế còn chưa thực sự sâu và rộng nên vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố tiêu cực, nguy cơ phát sinh tham nhũng. Việc xây dựng các quy định của pháp luật còn chưa chặt chẽ và đầy đủ, việc triển khai thực hiện một số chủ trương, chính sách lớn đòi hỏi phải được sự đồng tình và tham gia của các cấp, các ngành và quần chúng nhân dân. Chính vì vậy, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, Bộ cần tích cực chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ nghiên cứu, quán triệt và thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật PCTN và các văn bản hướng dẫn thi hành, đặc biệt các nhiệm vụ, giải pháp về phòng ngừa tham nhũng, việc hoàn thiện các thể chế, chính sách về quản lý kinh tế thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ./.
Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư