Phần thứ nhất: TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI QUÝ I NĂM 2016
I. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Bước vào quý I năm 2016, kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do giá dầu liên tục ở mức thấp, các nền kinh tế lớn tăng trưởng chậm, khủng hoảng người nhập cư và những bất ổn nghiêm trọng về an ninh, chính trị tại một số khu vực trên thế giới đã tác động bất lợi đến sự phục hồi của kinh tế toàn cầu cũng như kinh tế trong nước. Trong bối cảnh đó, các cấp, các ngành trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời các giải pháp đã đề ra từ đầu năm; đồng thời, tranh thủ tốt sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương và các điều kiện thuận lợi, nhất là tác động lan tỏa từ các dự án lớn đang được triển khai trên địa bàn để đẩy mạnh thu hút đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh nên tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh tiếp tục có bước phát triển, quốc phòng - an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Kết quả cụ thể trên các lĩnh vực như sau:
1. Về kinh tế
Tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) quý I ước đạt 8,01% (quý I/2015 là 7,9%), trong đó: nông, lâm, thủy sản tăng 2,01%, công nghiệp - xây dựng tăng 11,51%, dịch vụ tăng 6,32%, thuế sản phẩm tăng 6%; cơ cấu các ngành kinh tế trong GRDP chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng ngành nông, lâm, thủy sản giảm từ 18,55% xuống 17,36%, công nghiệp - xây dựng tăng từ 43,64% lên 44,93%, dịch vụ tương đương so với cùng kỳ.
1.1. Giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản ước đạt 4.739 tỷ đồng, bằng 18,3% kế hoạch, tăng 2,6% so với cùng kỳ. Tổng sản lượng lương thực vụ Đông ước đạt 93,8 nghìn tấn, bằng 88,7% kế hoạch và 93,9% cùng kỳ. Sản xuất vụ Chiêm Xuân tính đến ngày 17/3 đã cơ bản hoàn thành việc gieo cấy lúa, ước đạt 120 ngàn ha, bằng 102,7% kế hoạch; một số cây trồng khác như: ngô đạt 12.810 ha, bằng 67,4% KH; lạc 5.955 ha, bằng 66,2% KH, đậu tương 401,8 ha, bằng 100% KH; hiện tại, cây trồng vụ Chiêm xuân sinh trưởng, phát triển tương đối tốt. Đến nay, các nhà máy chế biến đã thu mua 1,16 triệu tấn mía nguyên liệu, bằng 61% kế hoạch; 217 nghìn tấn sắn nguyên liệu, vượt kế hoạch đề ra. Chăn nuôi nhìn chung phát triển ổn định; công tác phòng chống dịch bệnh quan tâm thực hiện; tiêm phòng đợt 1 cho gia súc, gia cầm cơ bản đảm bảo tiến độ theo kế hoạch.
Sản xuất lâm nghiệp tăng khá so với cùng kỳ, giá trị sản xuất lâm nghiệp ước đạt 459 tỷ đồng, bằng 34,5% kế hoạch, tăng 10,3%. Trồng rừng tập trung ước đạt 605 ha, bằng 6,5% kế hoạch, tương đương với cùng kỳ; khai thác lâm sản ước đạt 96.173 m3, bằng 19,2% kế hoạch, tăng 45% so với cùng kỳ. Công tác quản lý, bảo vệ và phòng chống cháy rừng được quan tâm thực hiện, trong quý không để xảy ra cháy rừng; đã phát hiện, xử lý 174 vụ vi phạm Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, giảm 1 vụ so với cùng kỳ, thu nộp ngân sách nhà nước 2,2 tỷ đồng.
Sản xuất thủy sản duy trì mức tăng trưởng khá; giá trị sản xuất ước đạt 1.101 tỷ đồng, bằng 22% kế hoạch, tăng 10,1% so với cùng kỳ; sản lượng ước đạt 37,8 nghìn tấn, tăng 8,1%, trong đó khai thác chiếm khoảng 65%.
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tiếp tục được quan tâm chỉ đạo thực hiện; trong quý, đã thực hiện công tác rà soát, xác định các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới năm 2016 và 5 năm 2016 - 2020; hoàn tất hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định công nhận huyện Yên Định đạt chuẩn nông thôn mới. Đến nay, toàn tỉnh có 113 xã, 52 thôn, bản được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân đạt 13,3 tiêu chí/xã.
1.2. Sản xuất công nghiệp duy trì tốc độ tăng trưởng khá, giá trị sản xuất ước quý I ước đạt 14.171 tỷ đồng, bằng 22,7% kế hoạch, tăng 10,4% so với cùng kỳ, trong đó: khu vực doanh nghiệp nhà nước tăng 19,1%; khu vực ngoài quốc doanh tăng 9,2%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng 8,2%. Hầu hết các sản phẩm công nghiệp chủ yếu trong quý I đều có sản lượng tăng so với cùng kỳ; một số sản phẩm tăng cao như: đá ốp lát (61,2%), điện sản xuất (tăng 58,4%), thuốc lá bao (50,9%), ô tô tải (39,6%), bia các loại (37,5%), súc sản đông lạnh (27%), thủy sản đông lạnh (26,6%), tinh bột sắn (24,5%).
Sản xuất tiểu thủ công nghiệp (TTCN) tiếp tục được quan tâm phát triển; nhiều nghề TTCN truyền thống được duy trì, mở rộng sản xuất như: chế biến hải sản, làm nem, bánh gai, mộc dân dụng, khâu bóng..., góp phần giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho đa số lao động khu vực nông thôn; giá trị sản xuất TTCN quý I ước đạt 3.041 tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ.
1.3. Các ngành dịch vụ tiếp tục có bước phát triển, rõ nét nhất là hoạt động thương mại nội địa và xuất khẩu. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ ước đạt 17.421 tỷ đồng, bằng 25,2% kế hoạch, tăng 16,3% so với cùng kỳ; giá cả hàng hóa cơ bản ổn định, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của nhân dân; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3 tăng 0,7% so với tháng trước và tăng 2% so với tháng 12/2015.
Xuất khẩu tiếp tục đà tăng trưởng cao; kim ngạch xuất khẩu ước đạt 368 triệu USD, bằng 22,7% kế hoạch, tăng 37,7% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu chính ngạch đạt 329 triệu USD, tăng 42,5%; một số mặt hàng xuất khẩu chính ngạch tăng cao gồm: Chả cá surimi (tăng 54,7%), giầy dép các loại (tăng 45,6%), hàng may mặc (42%). Kim ngạch nhập khẩu ước đạt 304 triệu USD, gấp 2,5 lần so với cùng kỳ, trong đó giá trị nhập khẩu chủ yếu là nguyên phụ liệu may mặc, dày dép (chiếm 34%), máy móc thiết bị (chiếm 47%).
Hoạt động du lịch diễn ra khá sôi động gắn với các lễ hội, sự kiện văn hóa - thể thao; trong đó đáng chú ý là lượng khách du lịch đến Sầm Sơn nghỉ dưỡng trong mùa đông tăng cao so với cùng kỳ nhiều năm. Ngành du lịch ước đón 714,4 nghìn lượt khách, bằng 12,8% kế hoạch, tăng 4,4% so cùng kỳ, trong đó có 22,8 nghìn lượt khách quốc tế, tăng 7,5%; doanh thu du lịch ước đạt 774 tỷ đồng, tăng 9,7%.
Dịch vụ vận tải hàng hóa và hành khách cơ bản đáp ứng nhu cầu sản xuất và đi lại của nhân dân; vận tải ước đạt 11,6 triệu tấn hàng hóa và 9,2 triệu lượt khách, so với cùng kỳ tăng 7,9% về hàng hóa và 19,5% về lượt khách; xếp dỡ hàng hóa qua cảng ước đạt 1,34 triệu tấn, bằng 21% kế hoạch, trong đó qua cảng Nghi Sơn đạt 1,26 triệu tấn.
Huy động vốn của các tổ chức tín dụng (không bao gồm ngân hàng phát triển) ước đến 31/3 đạt 53.100 tỷ đồng, tăng 9% so với cuối năm 2015; tổng dư nợ ước đạt 63.500 tỷ đồng, tăng 3%. Dư nợ cho vay 5 lĩnh vực ưu tiên (phát triển nông nghiệp, nông thôn; sản xuất hàng xuất khẩu; công nghiệp hỗ trợ; doanh nghiệp vừa và nhỏ; sản xuất kinh doanh công nghệ cao) ước đạt 28.794 tỷ đồng, chiếm 55,66% tổng dư nợ. Tính đến thời điểm hiện tại, có 3.395 doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với ngân hàng, tăng 87 doanh nghiệp so với cuối năm 2015, dư nợ đạt 25.898 tỷ đồng, tăng 3,99%.
1.4. Tổng thu NSNN ước đạt 2.559 tỷ đồng, bằng 23% dự toán tỉnh giao và 86% cùng kỳ; trong đó thu nội địa đã trừ tiền sử dụng đất đạt 1.910 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ. Một số khoản thu tăng khá như: thuế bảo vệ môi trường (gấp 2,8 lần), thuế thu nhập cá nhân (1,8 lần), tiền thuê mặt đất, mặt nước (tăng 34%), thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (16%). Chi ngân sách ước đạt 5.516 tỷ đồng, bằng 25% dự toán năm, đáp ứng nhu cầu kinh phí thực hiện nhiệm vụ trên các lĩnh vực.
1.5. Công tác phát triển doanh nghiệp tiếp tục được quan tâm; 3 tháng đầu năm đã thành lập mới 310 doanh nghiệp với tổng vốn đăng ký 1.009 tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng 25,5% về số doanh nghiệp và 21,4% về vốn đăng ký. Trong quý 1, có 142 doanh nghiệp tạm nghỉ kinh doanh quay trở lại hoạt động, gấp 7 lần cùng kỳ, số doanh nghiệp giải thể giảm 28,6%.
1.6. Công tác quản lý nhà nước về tài nguyên, khoáng sản được tăng cường; trong quý I, đã phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2016 cho 16 huyện; phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức Lễ mít tinh quốc gia hưởng ứng ngày nước thế giới; tổ chức 12 đợt kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động khai thác khoáng sản. Công tác kiểm tra, giám sát việc bảo vệ môi trường được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện; đã tổ chức kiểm tra 16 chợ hạng I, hạng II; giám sát việc khắc phục ô nhiễm tại khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt xã Đông Nam, huyện Đông Sơn, xử lý ô nhiễm môi trường tại các lò vôi thủ công hoạt động trên địa bàn tỉnh.
2. Về đầu tư phát triển
Công tác vận động, xúc tiến đầu tư và các hoạt động kinh tế đối ngoại tiếp tục được quan tâm đẩy mạnh; Lãnh đạo tỉnh đã tiếp và làm việc với nhiều đoàn công tác của các nước, các cơ quan, tổ chức quốc tế như: Ngân hàng thế giới (WB), Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), Đại sứ Hoa Kỳ, Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA); tỉnh Gunna (Nhật Bản)... để tranh thủ vận động tài trợ, thu hút đầu tư. Trong quý I, đã tổ chức khởi công xây dựng dự án Bệnh viện hữu nghị tỉnh Hủa phăn (CHDCND Lào) do tỉnh Thanh Hóa làm chủ đầu tư (vốn do Chính phủ Việt Nam tài trợ); chấp thuận chủ trương đầu tư cho 25 dự án đầu tư trực tiếp trong nước (DDI) với tổng vốn đầu tư đăng ký 5.158 tỷ đồng; trong đó có một số dự án lớn như: Dây truyền 2 NM xi măng Long Sơn (3.822 tỷ đồng); NM sản xuất sợi dệt kết hợp phát triển vùng nguyên liệu cây gai (627 tỷ đồng).
Huy động vốn đầu tư phát triển trên địa bàn ước đạt 26.812 tỷ đồng, bằng 21,4% kế hoạch, tăng 23% so với cùng kỳ, trong đó: vốn NSNN, ODA tăng 11%, vốn của doanh nghiệp Nhà nước tăng 15,4%, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng 27,2%, vốn của khu vực dân cư và các thành phần kinh tế khác tăng 13,5%. Đã hoàn thành và đưa vào sử dụng các dự án:Khu hàng không dân dụng Cảng hàng không Thọ Xuân; Cải tạo, nâng cấp quốc lộ 217...; các dự án lớn, quan trọng khác của tỉnh cũng đang được các chủ đầu tư đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện như: Lọc hóa dầu Nghi Sơn;Cảng gang thép Nghi Sơn; NM xi măng Long Sơn; Dự án Chăn nuôi bò Úc; Đường từ cảng hàng không Thọ Xuân đi KKT Nghi Sơn; Đại lộ Nam sông Mã; Đường Trần Nhân Tông, Đường Hồ Xuân Hương, Không gian du lịch ven biển phía Đông đường Hồ Xuân Hương, TX. Sầm Sơn.
Kế hoạch đầu tư phát triển năm 2016 từ nguồn NSNN, TPCP đã được UBND tỉnh giao kế hoạch chi tiết ngay từ đầu năm, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư giải ngân và đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Giá trị khối lượng thực hiện 3 tháng đầu năm ước đạt 680 tỷ đồng, gấp 1,6 lần so với cùng kỳ; giải ngân đến 15/3 đạt 1.053 tỷ đồng (tương đương 33% số vốn đã được giao kế hoạch chi tiết), tăng 12% so với cùng kỳ.
3. Về văn hóa - xã hội
3.1. Hoạt động khoa học - công nghệ tiếp tục được đẩy mạnh; đã nghiệm thu 6 nhiệm vụ, hoàn thành công tác đánh giá thuyết minh 33/36 nhiệm vụ năm 2016. Công tác quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường chất lượng được tăng cường; trong quý I, đã kiểm tra 75 cơ sở, phát hiện và xử phạt 05 cơ sở kinh doanh xăng dầu vi phạm về đo lường và 03 cơ sở kinh doanh chưa có hồ sơ chất lượng.
3.2. Ngành văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin và truyền thông và các địa phương đã tập trung tuyên truyền thành công của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, các hoạt động chuẩn bị cho bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021; tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, lễ hội phục vụ nhu cầu thưởng thức văn hóa, nghệ thuật, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử được quan tâm thực hiện; di tích khảo cổ Hang Con Moong và các di tích phụ cận đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được quan tâm; trong quý I, có 7 làng, bản, tổ dân phố đăng ký xây dựng đạt chuẩn văn hóa và 2 xã đăng ký đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới.
Phong trào thể thao quần chúng được duy trì và phát triển; đã tổ chức thành công các giải thể thao như: giải bóng đá FLC Cup 2016, giải quần vợt “Mừng Đảng, Mừng Xuân” Cup Delta 2016, hội diễn các CLB Vovinam lần thứ III. Tại các giải quốc gia và quốc tế, thể thao thành tích cao của tỉnh đã giành được 43 huy chương các loại, trong đó có 6 HCV; đội bóng đá FLC Thanh Hóa sau 3 vòng đấu được 9 điểm tuyệt đối và tạm xếp thứ 2 V-League 2016.
3.3. Ngành giáo dục và đào tạo đã tổ chức sơ kết học kỳ I và triển khai thực hiện nhiệm vụ học kỳ II năm học 2015 - 2016; chất lượng giáo dục mũi nhọn tiếp tục duy trì trong tốp đầu cả nước, kết quả kỳ thi học sinh giỏi quốc gia khối THPT, học sinh tỉnh ta đạt 58 giải (6 giải nhất - là kết quả cao nhất trong 5 năm qua), xếp thứ 4 toàn quốc, tăng 2 bậc so với năm 2015, trong đó có 14 học sinh được tham dự vòng 2 chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế; tại cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật quốc gia cho học sinh trung học, tỉnh ta có 02 dự án đạt giải nhì. Trong quý I, có thêm 13 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, bằng 28,9% kế hoạch, nâng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia lên 53,1%.
3.4. Ngành y tế đã chỉ đạo các cơ sở y tế nâng cao khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, thực hiện nghiêm chế độ thường trực cấp cứu 24/24 giờ; triển khai thực hiện điều chỉnh giá theo lộ trình, đồng thời niêm yết công khai bảng giá dịch vụ y tế mới theo Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC của Bộ Y tế - Bộ Tài chính. Công tác y tế dự phòng được tăng cường, không có bệnh dịch lớn xảy ra. Công tác thanh tra, kiểm tra chất lượng vệ sinh ATTP được chú trọng; đã tổ chức kiểm tra 86 cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm, phát hiện và xử lý 24 cơ sở vi phạm.
3.5. Công tác giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện. Đã giải quyết việc làm cho 13.690 lao động, bằng 21,4% kế hoạch, tăng 0,8% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu 1.865 lao động, tăng 19,4%; giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp cho 2.176 đối tượng. Các chính sách an sinh xã hội được triển khai thực hiện kịp thời, đầy đủ; các cấp, các ngành đã thăm hỏi, động viên, tặng quà cho hơn 149 nghìn đối tượng chính sách và gần 44 nghìn người cao tuổi; hỗ trợ 1.635 tấn gạo cho các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn; đời sống nhân dân trong tỉnh nhìn chung ổn định.
2.6. Các cấp, các ngành đã tổ chức quán triệt và triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, tập trung vào thành lập ủy ban bầu cử, tổ chức hội nghị hiệp thương, tổ chức tuyên truyền, chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ bầu cử, lập kế hoạch bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở các địa phương và tại các điểm bỏ phiếu.
4. Về quốc phòng - an ninh
Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn cơ bản được giữ vững; các lực lượng vũ trang thường xuyên tuần tra, bám sát địa bàn, nhất là tuyến biên giới, trên biển và các địa bàn trọng điểm về an ninh, trật tự; chủ động xử lý các tình huống, nên không để xảy ra bị động, bất ngờ, đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội. Đã hoàn thành 100% kế hoạch tuyển quân với 4.300 quân nhân nhập ngũ; tổ chức tập huấn nghiệp vụ quốc phòng, an ninh, chính trị chuyên ngành cho gần 15.000 cán bộ, chiến sỹ.
Lực lượng công an đã mở nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và tệ nạn xã hội, đảm bảo an ninh trật tự dịp Tết Bính Thân; chủ động và có phương án kịp thời ổn định tình hình, ngăn chặn các hành vi quá khích, lợi dụng khiếu kiện đông người để gây rối trật tự công cộng. Công tác bảo đảm an toàn giao thông được tăng cường; cùng với tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, các ngành chức năng đã đẩy mạnh việc kiểm soát và xử lý vi phạm nồng độ cồn trong khi điều khiển phương tiện giao thông; xử lý xe quá khổ, quá tải,... nên trong quý I, tai nạn giao thông đã giảm cả 3 tiêu chí, trong đó số vụ tai nạn giao thông giảm 6,8%, số người chết giảm 19% và số người bị thương giảm 46%.
Tóm lại,sau gần 3 tháng triển khai thực hiện Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư phát triển năm 2016, tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh cơ bản ổn định và có bước phát triển; một số lĩnh vực, chỉ tiêu, nhiệm vụ có nhiều khởi sắc và đạt kết quả tích cực, trong đó nổi bật là: tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) cao hơn cùng kỳ năm trước; sản xuất công nghiệp - xây dựng tiếp tục đà tăng trưởng khá; kim ngạch xuất khẩu, huy động vốn đầu tư phát triển tăng cao so với cùng kỳ; một số dự án hạ tầng giao thông quan trọng đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng; kết quả thi học sinh giỏi quốc gia, thể thao thành tích cao duy trì vị trí tốp đầu cả nước; các chế độ, chính sách an sinh xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời; đời sống nhân dân được cải thiện; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững. Những kết quả nêu trên là nền tảng quan trọng cho việc phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016.
II. NHỮNG HẠN CHẾ, YẾU KÉM
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, tình hình kinh tế - xã hội quý I năm 2016 của tỉnh vẫn còn những hạn chế, yếu kém cần khắc phục, đó là:
1. Diện tích gieo trồng, sản lượng và năng suất của hầu hết các cây trồng chính vụ Đông không đạt kế hoạch và giảm so với cùng kỳ; tiến độ sản xuất vụ chiêm xuân ở một số địa phương chậm so với niên vụ. Do tác động của rét đậm, rét hại đã làm 12.523 ha lúa, 767 ha mạ; 1.656 con trâu bò, 562 con lợn, 839 con dê và 14.051 con gia cầm bị chết, ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất nông nghiệp ở nhiều địa phương trong tỉnh.
2. Sản xuất công nghiệp mặc dù duy trì tốc độ tăng trưởng khá, song vẫn còn gặp khó khăn; một số sản phẩm chủ yếu có sản lượng giảm so với cùng kỳ, như: đường kết tinh (giảm 9,8%), phân bón (5,4%), men thực phẩm (34,1%); các sản phẩm gang luyện, ferocrom chưa có sản phẩm. Trong 3 tháng đầu năm, năng lực sản xuất ngành công nghiệp tăng thêm không nhiều, do hầu hết các cơ sở sản xuất đã khai thác hết công suất; dây chuyền 2 nhà máy xi măng Công Thanh vẫn đang chạy thử, chưa có sản phẩm; một số nhà máy thủy điện gặp khó khăn do các hồ chứa thiếu nước để phát điện.
Hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp tuy có chuyển biến tích cực nhưng nhìn chung vẫn còn khó khăn; trong quý, có 162 doanh nghiệp đăng ký tạm nghỉ kinh doanh, tăng 32% so với cùng kỳ.
3. Thu ngân sách nhà nước quý I mới đạt 23% dự toán và giảm 14% so với cùng kỳ, trong đó giảm nhiều nhất là thu tiền sử dụng đất (bằng 48% cùng kỳ) và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu (bằng 53% cùng kỳ).
4. Tiến độ thực hiện của nhiều dự án đầu tư trực tiếp còn chậm so với kế hoạch đề ra (chiếm 65% số dự án); trong đó, có 222 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa hoàn thành thủ tục đất đai, xây dựng, trong đó có 105 dự án đã quá thời hạn quy định. Bên cạnh đó, tiến độ của nhiều dự án sử dụng đất cần lựa chọn nhà đầu tư vẫn chậm và kéo dài nhưng không có nhiều chuyển biến.
Công tác chuẩn bị hồ sơ, thủ tục của một số dự án sử dụng vốn NSNN khởi công mới năm 2016 còn chậm, nhất là các dự án thuộc chương trình kiên cố hóa trường lớp học và nhà công vụ giáo viên, chương trình hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp. Lũy kế số dư tạm ứng của các dự án đến hết 15/3 là 1.544 tỷ đồng, tuy giảm 3,6% so với đầu năm nhưng còn ở mức cao và tăng 29,8% so với cùng kỳ. Công tác bồi thường GPMB còn chậm và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc ở một số địa phương như: huyện Tĩnh Gia, Mường Lát, Thọ Xuân, Nông Cống, TX. Sầm Sơn, TP. Thanh Hóa.
5. Kỷ luật, kỷ cương hành chính sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán tại một số cơ quan, đơn vị còn chưa nghiêm; việc bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, tuyển dụng lao động tại một số nơi chưa thực hiện đúng theo quy định và chỉ đạo của UBND tỉnh, gây dư luận không tốt cho tỉnh; việc tuyên truyền pháp luật, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và của tỉnh đến người dân tại một số địa phương chưa kịp thời, cụ thể và rõ ràng dẫn đến khiếu kiện đông người, vượt cấp.
6. Tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH của người lao động vẫn ở mức cao và có chiều hướng gia tăng về số doanh nghiệp; hiện nay có 790 doanh nghiệp nợ BHXH bắt buộc từ 3 tháng trở lên (tăng 27% so với cùng kỳ) với số tiền gần 105 tỷ đồng. Việc chấp hành pháp luật về an toàn lao động còn hạn chế; trong 3 tháng đầu năm, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 5 vụ tại nạn lao động nghiêm trọng làm 23 người chết và 1 người bị thương.
7. Hoạt động truyền đạo trái phép, di dân tự do, phạm pháp hình sự trên tuyến biên giới còn diễn biến phức tạp; tình trạng người dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài làm thuê ngày càng gia tăng (hiện có trên 8.300 người xuất cảnh trái phép đi làm thuê tại nước ngoài, tăng 47,9% so với cùng kỳ).
Phần thứ hai: NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM QUÝ II NĂM 2016
Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, bên cạnh việc tiếp tục chủ động triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong Nghị quyết của HĐND tỉnh về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 và Kế hoạch hành động của UBND tỉnh thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, các cấp, các ngành theo chức năng, nhiệm vụ được giao, cần tiếp tục tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
1. Tập trung chỉ đạo chăm sóc, bảo vệ cây trồng vụ Chiêm xuân; hoàn thành thu hoạch, trồng mới cây nguyên liệu mía, sắn. Tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm, tập trung chỉ đạo hoàn thành kế hoạch tiêm phòng đợt 1 năm 2016. Đẩy nhanh tiến độ trồng rừng; tăng cường công tác bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng. Triển khai đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản vụ xuân hè và đẩy mạnh thực hiện chính sách phát triển thủy sản theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Tăng cường quản lý, thanh tra, kiểm tra việc sử dụng vật tư, phân bón, giống, thuốc thú y, bảo vệ thực vật, phục vụ sản xuất nông nghiệp, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Tập trung thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Rà soát, hoàn chỉnh các phương án phòng chống lụt bão, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình hồ đập, đê điều, công trình thuỷ lợi phục vụ phòng chống lụt bão.
2. Chủ động theo dõi, nắm bắt, tổ chức giao ban với các doanh nghiệp, nhà đầu tư để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển; trước mắt, tạo điều kiện cho các sản phẩm đang có lợi thế về thị trường như: bia, xi măng, thủy sản chế biến, hàng may mặc, gói, giày XK... tăng sản lượng tiêu thụ; nắm bắt, tháo gỡ khó khăn cho các nhà máy chưa phát huy hết công suất như: xi măng Công Thanh, ô tô VEAM, gỗ Thành Nam; tiếp tục đấu mối với các Tổng công ty để giao tăng sản lượng cho các doanh nghiệp Thanh hóa đối với các sản phẩm như: bia, sữa, thuốc lá, điện sản xuất. Đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thực hiện của các dự án công nghiệp đang triển khai thực hiện, nhất là các dự án hoàn thành trong năm 2016 như: Xi măng Long Sơn (GĐI), Thủy điện Bá Thước I, Thủy điện Trung Sơn, và các dự án trọng điểm khác tại Khu kinh tế, các khu công nghiệp. Xây dựng phương án điều tiết nước, điện năng hợp lý trong mùa khô để đảm bảo điện cho các doanh nghiệp sản xuất quy mô lớn, sản xuất hàng xuất khẩu, các dự án trọng điểm, phục vụ sản xuất nông nghiệp.
3. Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại dịch vụ, tổ chức các hội chợ, kết nối cung cầu hàng hóa, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, tìm kiếm, phát triển thị trường xuất khẩu; đồng thời, tăng cường công tác quản lý thị trường nội địa, kiểm soát chặt chẽ giá cả, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, sản xuất hàng kém chất lượng, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh của tỉnh. Khẩn trương hoàn tất các dự án hạ tầng và chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ khai trương và khai thác du lịch hè năm 2016 tại Sầm Sơn, Hải Tiến, Hải Hòa, tạo ấn tượng tốt đẹp đối với du khách. Nghiên cứu cơ chế, chính sách tạo điều kiện phát triển các tuyến vận tải hành khách kết nối giữa các điểm du lịch trọng điểm trên địa bàn tỉnh.
4. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tổ chức tổng kết, đánh giá 5 năm thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 27/6/2011 của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XVII về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; xây dựng chương trình hành động nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) giai đoạn 2016 - 2020. Đẩy mạnh công tác vận động, xúc tiến đầu tư; chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thành công Hội nghị xúc tiến đầu tư vào tỉnh Thanh Hóa năm 2016. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các dự án đầu tư trực tiếp trên địa bàn tỉnh, cương quyết thu hồi đất hoặc chấm dứt hiệu lực văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án chậm, kéo dài, không thực hiện đúng nội dung dự án đầu tư đã đăng ký nhằm tạo môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, bình đẳng cho các nhà đầu tư.
5. Các chủ đầu tư chỉ đạo nhà thầu tập trung máy móc, thiết bị, nhân lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, nhất là dự án phục vụ phòng chống lụt bão, các dự án hạ tầng trọng điểm, dự án phục vụ du lịch hè Sầm Sơn năm 2016; tăng cường đôn đốc, yêu cầu nhà thầu thực hiện nghiêm việc hoàn ứng khi có khối lượng và đảm bảo hồ sơ thủ tục, nhất là các khoản tạm ứng kéo dài nhiều năm; khẩn trương hoàn tất các thủ tục để sớm khởi công các dự án được giao khởi công mới trong kế hoạch năm 2016. Tổng hợp, trình Chủ tịch UBND tỉnh giao kế hoạch vốn chương trình MTQG ngay sau khi có nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn và hướng dẫn của các Bộ, ngành Trung ương. Tiếp tục rà soát, hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục và dự kiến phương án bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 - 2020 trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Đấu mối chặt chẽ với các Bộ, ngành Trung ương và các nhà tài trợ để xúc tiến đầu tư, hoàn tất hồ sơ, thủ tục triển khai các dự án Trung ương đầu tư, dự án ODA trên địa bàn tỉnh như: QL217, 217B, QL15, đường ven biển; dự án bệnh viện phụ sản (NEDA)...
6. Triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp chống thất thu ngân sách; tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc kê khai thuế, quyết toán thuế của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp FDI để thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, đảm bảo hoàn thành dự toán được giao và phấn đấu vượt thu ở mức cao nhất. Tăng cường công tác quản lý chi ngân sách đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm các khoản chi thường xuyên; giảm tối đa kinh phí tổ chức hội nghị, hội thảo, khởi công, động thổ công trình, dự án; kinh phí nghiên cứu, khảo sát ở nước ngoài; đảm bảo chi kịp thời chế độ, chính sách an sinh xã hội cho các đối tượng.
7. Tập trung tuyên truyền các sự kiện chính trị quan trọng của tỉnh và đất nước, trọng tâm là bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021; tổ chức tốt các giải thể thao quốc gia được đăng cai như: giải karatedo quốc tế Việt Nam mở rộng, giải vô địch Muay toàn quốc. Khẩn trương hoàn thành, triển khai thực hiện Đề án Phát huy các giá trị truyền thống của con người Thanh Hóa đáp ứng yêu cầu CNH - HĐH và hội nhập quốc tế.
Hoàn thành nhiệm vụ học kỳ II năm học 2015 - 2016; tổ chức kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT, lớp 10 THPT chuyên Lam Sơn đảm bảo an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế; tăng cường công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh, nhất là học sinh THPT, chuẩn bị tốt các điều kiện để tổ chức kỳ thi THPT quốc gia 2016, làm cơ sở cho việc xét tốt nghiệp và tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng; tiếp tục rà soát, sắp xếp lại các trường mầm non, phổ thông trên địa bàn tỉnh, khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên ở bậc tiểu học và THCS; chuẩn bị cơ sở vật chất để tổ chức Hội khỏe Phù Đổng khu vực III năm 2016.
Đẩy mạnh việc triển khai ứng dụng kỹ thuật mới trong điều trị, tăng cường chuyển giao các kỹ thuật cho các bệnh viện tuyến dưới; chủ động phòng chống các bệnh dịch, phát hiện sớm, xử lý kịp thời không để dịch bệnh lớn xảy ra, nhất là các dịch bệnh dễ bùng phát vào mùa hè; tăng cường thanh tra, kiểm tra các khách sạn, nhà hàng, cơ sở ăn uống nhằm bảo đảm vệ sinh ATTP phục vụ mùa du lịch; xây dựng và hoàn thành Đề án sắp xếp lại hệ thống các cơ sở y tế công lập.
Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về an toàn lao động, phòng chống cháy nổ, nộp BHXH cho người lao động tại các doanh nghiệp. Thực hiện đầy đủ các chính sách an sinh xã hội, nắm chắc tình hình đời sống nhân dân để có phương án cứu trợ kịp thời, không để người dân thiếu đói.
8. Đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, tập trung truy quét các băng nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức, sử dụng vũ khí nguy hiểm. Chủ động kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, không để phát sinh thành điểm nóng. Rà soát, hoàn chỉnh phương án đảm bảo tuyệt đối an toàn cho bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát các khu vực có nguy cơ cao về cháy nổ; thực hiện đồng bộ các biện pháp hạn chế tai nạn giao thông, giảm thiểu ùn tắc vào giờ cao điểm tại các khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh.
9. Các ngành, các cấp tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, đổi mới tác phong lề lối làm việc; nâng cao trách nhiệm của cán bộ, công chức, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành nội quy, quy chế, quy định trong quản lý nhà nước và chỉ đạo của cơ quan nhà nước cấp trên, xử lý nghiêm các cá nhân, đơn vị vi phạm. Các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương rà soát, hoàn chỉnh Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ quản lý nhà nước của đơn vị mình để trình duyệt, làm căn cứ tiếp tục triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2016 đã đề ra./.
Website Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hóa