ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Minh Hậu (MPI)

Thực hiện Quyết định số 02/QĐ-TTg ngày 05/02/2015 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2015, Ủy ban Dân tộc đã khẩn trương phối hợp với Tổng cục Thống kê và các Bộ, ngành liên quan triển khai các nội dung liên quan đến tổ chức Điều tra thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2015.

Mục đích của cuộc điều tra là thu thập thông tin về dân số, thu nhập, điều kiện nhà ở của hộ và các điều kiện kinh tế - xã hội nhằm phản ánh thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc, phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng dân tộc. Đồng thời, làm cơ sở hình thành hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về dân tộc thiểu số tại Việt Nam.

Đối tượng của cuộc điều tra là nhân khẩu thực tế thường trú và các trường hợp chết của hộ dân tộc thiểu số; Điều kiện kinh tế - xã hội và nhà ở của hộ dân tộc thiểu số; Tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục của các xã, phường, thị trấn thuộc khu vực I, II, III theo Quyết định số 447/QĐ-UBDT ngày 19/9/2013 của Ủy ban Dân tộc công nhận thôn đặc biệt khó khăn, xã khu vực I, II, III thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012-2015 và các phường, xã, thị trấn không thuộc các khu vực trên nhưng có địa bàn vùng dân tộc thiểu số. Trong cuộc điều tra này, vùng dân tộc thiểu số là địa bàn có số lượng người dân tộc thiểu số đang sinh sống chiếm 30% trở lên so với tổng dân số của địa bàn đó.

Cuộc điều tra diễn ra trên phạm vi 51 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương bao gồm: 49 tỉnh có xã thuộc vùng dân tộc và miền núi theo Quyết định số 447/QĐ-UBDT; Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Dương. Về nhóm dân tộc, cuộc điều tra tiến hành tại các địa bàn vùng dân tộc thiểu số theo phương thức điều tra toàn bộ đối với nhóm dân tộc thiểu số có số dân dưới 10 nghìn người; Điều tra mẫu đối với các nhóm dân tộc thiểu số còn lại.

Tuy có nhiều khó khăn và hạn chế, bất cập song với sự nỗ lực của đội ngũ những người tham gia cuộc điều tra ở các cấp, nhìn chung cuộc điều tra đã cơ bản hoàn thành những nội dung lớn, đảm bảo thông tin thu thập và đúng tiến độ đề ra.

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Phan Văn Hùng phát biểu khai mạc Hội nghị. Ảnh: Minh Hậu (MPI)

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Phan Văn Hùng ghi nhận và đánh giá cao các cộng tác viên điều tra ở cơ sở đã không quản ngại khó khăn đến tận các hộ gia đình vùng cao, vùng sâu, vùng xa để phỏng vấn và ghi phiếu điều tra. Phát huy những kết quả đã đạt được, Ủy ban Dân tộc mong muốn sau cuộc điều tra, Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê tiếp tục phối hợp thực hiện tốt chiến lược phát triển thống kê, các công tác thống kê trong lĩnh vực dân tộc, phục vụ việc xây dựng và thực hiện chính sách dân tộc.

Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Minh Hậu (MPI)

Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho rằng, những kết quả thu được từ cuộc điều tra sẽ là căn cứ quan trọng để Ủy ban Dân tộc tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ xây dựng chính sách, kế hoạch và đề ra những quyết sách phù hợp nhằm cải thiện đời sống, nâng cao trình độ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào các dân tộc thiểu số, góp phần giữ gìn trật tự, ổn định xã hội, an ninh, quốc phòng.

Kết quả điều tra cho thấy, dân số trung bình cả nước năm 2015 là 91,71 triệu người, dân số dân tộc thiểu số là 13,39 triệu người, chiếm khoảng 14,6%. Về cơ cấu giới tính, trong dân số cả nước nam chiếm tỉ lệ thấp hơn (49,3%) so với nữ (50,7%). Đối với dân tộc thiểu số, cơ cấu này lại đảo chiều khi nam đông hơn nữ, theo đó nam chiếm 50,3% còn nữ dân tộc thiểu số chiếm 49,7%, tuy nhiên có sự khác biệt không lớn. Cả nước có 3,041 triệu hộ dân tộc, trong thời kỳ 2009-2015, tăng bình quân năm là 2,2%, cao hơn 0,6% tốc độ tăng bình quân năm của số lượng hộ nói chung (1,6%). Đại đa số (89,6%) người dân tộc thiểu số sống ở khu vực nông thôn, cao hơn hẳn so với dân số của cả nước (66,1%). Tuổi thọ trung bình của người dân tộc thiểu số là 69,9 năm, trong đó, nam giới là 67,1 năm và của nữ giới là 72,9 năm. Tỉ lệ hộ nghèo năm 2015 của hộ dân tộc thiểu số là 23,1%, cao hơn 3,3 lần so với mức cả nước là 7,0%. Tuy nhiên, tỉ lệ hộ nghèo giữa các dân tộc thiểu số có sự chênh lệch rất lớn. So với số liệu của cả nước từ kết quả Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ 01/4/2014 cho thấy điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn, số hộ dân tộc thiểu số ở nhà tạm chiếm 15,3%, cao hơn so với mức 9,6% của cả nước…Trong cuộc điều tra này có thu thập thông tin về tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục của các xã, phường, thị trấn thuộc khu vực I, II, III và các xã, phường, thị trấn không thuộc các khu vực trên nhưng có địa bàn vùng dân tộc.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Phan Văn Hùng đã trao bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc và Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển dân tộc” cho các tập thể và cá nhân thuộc Tổng cục Thống kê./.