Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV(MPI) – Ngày 01/11/2016, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV, sau khi nghe các đại biểu Quốc hội thảo luận về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã giải trình một số nội dung các đại biểu Quốc hội quan tâm.
Phát biểu tại Phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, triển khai thực hiện Luật đầu tư công và xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 là vấn đề khó vì trong khi nhu cầu lớn, các nhiệm vụ và mục tiêu rất nhiều để thực hiện các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội và các chỉ đạo của Chính phủ, phù hợp với kế hoạch 5 năm và chiến lược 10 năm, đồng thời phù hợp với kế hoạch tái cơ cấu của nền kinh tế, trong khi khả năng về ngân sách rất hạn hẹp, khả năng huy động các nguồn lực trong xã hội đang còn rất khó khăn.
Về quan điểm xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, một mặt nhằm phát triển cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện cho phát triển doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng. Mặt khác thực hiện các mục tiêu xã hội, xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ miền núi, đồng bào dân tộc các vùng kinh tế khó khăn, đầu tư vào cơ sở hạ tầng phải đảm bảo về quốc phòng, an ninh, văn hóa, xã hội, ... Để nâng cao hiệu quả đầu tư toàn nền kinh tế, bên cạnh việc tái cơ cấu đầu tư công trong thời gian vừa qua, phải tiếp tục đẩy mạnh, nhanh và quyết liệt hơn nữa kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2020.
Về ý kiến kế hoạch đầu tư công phải được xây dựng trên các quan điểm phù hợp với kế hoạch phát triển 5 năm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ, chiến lược phát triển các ngành, lĩnh vực, địa phương và gắn với chiến lược nợ công phù hợp với kế hoạch tài chính 5 năm; Phù hợp với khả năng cân đối ngân sách nhà nước, chú trọng thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế khác; Có trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt là trong điều kiện ngân sách khó khăn thì việc lựa chọn mục tiêu, định hướng cấp bách để ưu tiên đầu tư; Khắc phục tình trạng dàn trải là rất cần thiết và cần cơ cấu lại nguồn vốn, tập trung cho các dự án trọng điểm có tính lan tỏa, tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.
Về định hướng đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, có ý kiến cho rằng đang còn dàn trải và nguồn vốn đầu tư cho giao thông đang còn cao, đặc biệt vốn trái phiếu Chính phủ đang chiếm tỷ trọng lớn, trong khi một số lĩnh vực khác chưa được quan tâm nhiều như nông nghiệp, y tế, biến đổi khí hậu, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, định hướng đầu tư là định hướng tất cả các nguồn vốn ngân sách nhà nước bao gồm ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, trái phiếu Chính phủ nên trong báo cáo trình Quốc hội đã báo cáo đầy đủ định hướng đầu tư 14 ngành, lĩnh vực được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết số 1023/NQ-UBTVQH13 ngày 28/8/2015 ban hành các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020. Trong dự kiến phương án phân bổ vốn kế hoạch trái phiếu Chính phủ dành tỷ trọng lớn cho ngành giao thông vận tải là nhằm thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16/01/2012 của Hội nghị Trung ương khóa XI về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. Bên cạnh đó, vẫn giành một tỷ lệ vốn thích đáng để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng một số lĩnh vực khác, như quốc phòng an ninh, nông nghiệp, phát triển nông thôn, ứng phó biến đổi khí hậu, khắc phục tình trạng hạn hán xâm nhập mặn, xây dựng bệnh viện, chương trình kiên cố hóa trường lớp học, di dân và tái định cư dự án thủy điện Sơn La.
Về dự kiến phương án phân bổ vốn trung hạn, có ý kiến đề nghị Chính phủ báo cáo rõ các số liệu, các công trình dự án dở dang thiếu vốn không đưa vào danh mục bố trí giai đoạn này và còn thiếu đề xuất các phương án xử lý. Về nhu cầu vốn đầu tư là rất lớn trong khi khả năng còn hạn hẹp, do đó Chính phủ đã báo cáo Quốc hội nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn giai đoạn 2016-2020 trước hết phải ưu tiên bố trí đủ để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản, thu hồi các khoản ứng trước rồi mới đến các dự án chuyển tiếp. Sau khi bố trí đủ vốn cho các dự án nêu trên nếu còn thì mới bố trí khởi công mới.
Hiện nay Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư thông báo cho các Bộ, ngành và địa phương dự kiến mức vốn sẽ trình Quốc hội và dự kiến phương án phân bổ chi tiết. Sau khi có báo cáo của các Bộ, ngành và địa phương sẽ tổng hợp về số dự án chuyển tiếp không có khả năng cân đối vốn và giãn, hoãn tiến độ. Chính phủ cũng sẽ báo cáo Quốc hội về nội dung này sau khi có báo cáo chính thức về phương án phân bổ chi tiết.
Về ý kiến cần có cơ chế đặc thù ưu tiên cho một số địa bàn trọng điểm như Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và Tây Bắc, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong kế hoạch đã bố trí đầy đủ và đảm bảo nguyên tắc này, cũng ưu tiên từ các nguồn vốn ODA khác như biến đổi khí hậu đối với đồng bằng sông Cửu Long, quốc phòng, an ninh và chính sách an sinh xã hội đối với Tây Bắc, các hệ thống thủy lợi hồ chứa đối với Tây Nguyên./.
Đức Trung
Bộ Kế hoạch và Đầu tư