ChuyenDoiSo

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, sau hơn 4 năm triển khai thi hành Luật hợp tác xã, khu vực kinh tế tập thể với nòng cốt là kinh tế HTX đã có sự chuyển biến tích cực về chất lượng và hiệu quả, thể hiện vai trò quan trọng của khu vực này đối với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cụ thể, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật cơ bản đã được ban hành đồng bộ. Các hoạt động triển khai và văn bản bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển kinh tế tập thể được các địa phương quan tâm, tổ chức thực hiện hiệu quả. Công tác hướng dẫn, triển khai thi hành Luật được thực hiện sâu rộng trên cả nước, định hướng hoạt động các HTX theo đúng xu thế và bản chất phục vụ thành viên, không hạn chế quy mô và sự phát triển. Chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước đối với kinh tế tập thể, HTX bước đầu phát huy hiệu quả, góp phần khuyến khích, tạo điều kiện cho các HTX phát triển. Công tác quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể ngày càng được quan tâm, bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế tập thể, HTX dần được kiện toàn.

Bên cạnh đó, số lượng HTX thành lập mới tăng lên; Doanh thu và thu nhập của người lao động trong HTX được cải thiện; Trình độ cán bộ quản lý HTX được nâng cao rõ rệt; HTX từng bước hoạt động ổn định, lành mạnh, phát triển cả về quy mô, công nghệ, thị trường; Xuất hiện nhiều mô hình hay, hiệu quả... qua đó, tác động tích cực đến kinh tế hộ thành viên, góp phần thực hiện xóa đói giảm nghèo, ổn định an ninh, chính trị, xã hội tại cộng đồng.

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng hiệu quả hoạt động của các HTX ngày càng ổn định và có xu hướng phát triển. Doanh thu bình quân năm 2016 đạt trên 3 tỷ đồng/HTX, tăng 19,8% so với năm 2013; Lãi bình quân tăng từ 155 triệu đồng/HTX năm 2013 lên 196,8 triệu đồng/HTX năm 2016, tăng khoảng 26,7%; Thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong HTX tăng từ 22,8 triệu đồng năm 2013 lên 31,3 triệu đồng năm 2016, tăng khoảng 37,3%). Sau hơn 4 năm triển khai Luật HTX năm 2012, đã có nhiều mô hình hợp tác xã tốt ra đời và phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho các thành viên như: HTX Evergrowth (tỉnh Sóc Trăng), HTX Quý Hiền (tỉnh Lào Cai), HTX Ỷ La (tỉnh Tuyên Quang) ...

Tuy nhiên, mặc dù đã có sự chuyển biến tích cực và đạt được nhiều kết quả bước đầu đáng khích lệ, nhưng sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, còn tồn tại nhiều hạn chế về cơ chế, chính sách, tổ chức thực hiện công tác quản lý nhà nước cũng như hạn chế trong nội tại các HTX, thể hiện trên một số khía cạnh chủ yếu sau: Một số quy định còn chưa cụ thể hoặc tính khả thi chưa cao dẫn đến khó triển khai, nhất là những quy định liên quan đến xác định tài sản; Xử lý tài sản, thủ tục giải thể, chuyển đổi mô hình, công tác kiểm toán...

Việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật còn nhiều bất cập, trong đó một số văn bản hướng dẫn ban hành chậm hoặc điều chỉnh nhiều lần; Nhận thức về pháp luật HTX còn chưa thống nhất, một số địa phương còn lúng túng trong việc triển khai các quy định mới; Nhiều HTX đang gặp khó khăn, hạn chế nội tại, trong đó, đa số các HTX có vốn ít, trang thiết bị lạc hậu, quy mô sản xuất nhỏ, khó tiếp cận thị trường, chưa xây dựng được chuỗi liên kết. Công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể còn bộc lộ nhiều yếu kém, trong đó, bộ máy quản lý nhà nước vừa yếu, vừa thiếu, vừa phân tán, đa phần là đơn vị, cán bộ kiêm nhiệm…

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, trong thời gian tới, để đẩy nhanh và có hiệu quả việc thực hiện Luật HTX năm 2012, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp như: Tiếp tục tập trung tuyên truyền, tập huấn sâu rộng về pháp luật HTX, coi đây là giải pháp của mọi giải pháp, trọng tâm và xuyên suốt trong thời gian tới nhằm tạo sự chuyển biến rõ nét hơn nữa nhận thức về các quy định pháp luật, xu thế phát triển hiện đại và vai trò, lợi ích của HTX trong phát triển sản xuất, kinh doanh, làm giàu hợp pháp, góp phần phát triển đất nước. Tiếp tục hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX 2012; Rà soát và khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi phát triển kinh tế tập thể, HTX. Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với HTX, gắn liền với công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong phát triển HTX, xây dựng cơ chế hợp tác, liên kết, huy động sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, hội, hiệp hội các cấp.

Đồng thời, triển khai nghiên cứu, xây dựng, tổng kết mô hình kinh tế tập thể hiệu quả để tuyên truyền, phổ biến và nhân rộng, trong đó đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng Đồng bằng Sông Cửu Long giai đoạn 2016-2020” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX thông qua các hoạt động tăng cường năng lực tổ chức, điều hành, hoạt động, kinh doanh cho các HTX, trong đó chú trọng các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; xúc tiến thương mại; Đầu tư kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất, chế biến sản phẩm... Tăng cường vai trò, trách nhiệm và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; Phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể, hội, hiệp hội trong phát triển kinh tế tập thể, làm tốt việc vận động người dân tự nguyện tham gia HTX, phát huy vai trò làm chủ của người dân trong các tổ chức này.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, tham gia HTX là yêu cầu và xu thế tất yếu để hỗ trợ kinh tế hộ gia đình phát triển bền vững, đủ năng lực cạnh tranh bình đẳng trong nền kinh tế thị trường. Những tín hiệu mới đang tác động tích cực tới phong trào HTX, chúng ta có căn cứ để hy vọng trong thời gian tới, phong trào HTX sẽ phát triển vững chắc, đưa “hợp tác” trở thành nét văn hóa trong xã hội và thể hiện sức sống mạnh mẽ, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Đánh giá thực chất về hiệu quả của HTX, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cho rằng, không chỉ căn cứ vào thu nhập, lợi nhuận của HTX mà phải dựa trên giá trị gia tăng của hộ gia đình khi tham gia HTX. Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cho rằng, để phát triển kinh tế tập thể gắn với cơ cấu lại nền sản xuất nông nghiệp cần có sự quan tâm của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền của địa phương.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ nhấn mạnh, chưa cần phải sửa Luật HTX 2012 và phải giải quyết nợ đọng về văn bản hướng dẫn, đưa Luật đi vào cuộc sống tốt hơn. Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin quốc gia về HTX, xây dựng hệ thống đăng ký trực tuyến, trong đó có sự liên thông giữa thủ tục đăng ký HTX và đăng ký thuế để bảo đảm thống nhất, minh bạch quy trình đăng ký HTX trên toàn quốc. Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tập thể, HTX đến năm 2030 để có định hướng, chính sách tổng thể, lâu dài cho HTX, hướng đến mục tiêu có 15.000 HTX trong lĩnh vực nông nghiệp hoạt động có hiệu quả.

Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu hướng dẫn thủ tục đăng ký chuyển đổi HTX sang doanh nghiệp và các loại hình kinh tế khác. Hướng dẫn định mức và thủ tục thực hiện hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng cho HTX nông nghiệp theo Quyết định số 2261/QĐ-TTg về phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015-2020. Chủ trì xây dựng chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và HTX giai đoạn 2021-2025 trên cơ sở rà soát nội dung Quyết định số 2261/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm hỗ trợ tập trung, phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi cao. Xây dựng hướng dẫn đồng bộ tiêu chí phân loại HTX để thực hiện thống nhất trên cả nước./.