ChuyenDoiSo

Thứ trưởng Lê Quang Mạnh phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Đức Trung (MPI)

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Lê Quang Mạnh cho biết, Luật Quy hoạch đã được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 24/11/2017, tại Kỳ họp thứ 4 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2019. Để Luật Quy hoạch đi vào cuộc sống các hoạt động liên quan đã và đang được triển khai như xây dựng Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch; Nghiên cứu ban hành Thông tư hướng dẫn về định mức kinh tế - kỹ thuật lập, thẩm định, công bố và điều chỉnh quy hoạch,...

Theo Luật Quy hoạch, hệ thống quy hoạch gồm 3 loại: Quy hoạch tổng thể quốc gia; Quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh. Trong đó, Quy hoạch vùng có vị trí vai trò quan trọng, là quy hoạch cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia ở cấp vùng về không gian các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, hệ thống đô thị và phân bố dân cư nông thôn, xây dựng vùng liên tỉnh, kết cấu hạ tầng, nguồn nước lưu vực sông, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên cơ sở kết nối các tỉnh.

Trong giai đoạn vừa qua, công tác phân vùng đóng vai trò hết sức quan trọng, là công cụ không thể thiếu trong công tác quản lý nhà nước. Với mỗi thời kỳ, công tác phân vùng nhằm thực hiện mục đích nhất định của đất nước. Vì vậy, khó có thể có một sự phân vùng khách quan “tuyệt đối và vĩnh viễn”. Hiện nay, phương án phân vùng thành 6 vùng kinh tế - xã hội và cơ bản hoàn thành nhiệm vụ trong giai đoạn vừa qua, tuy nhiên đã bộc lộ nhiều hạn chế so với bối cảnh mới trong nước, quốc tế và khu vực.

Luật Quy hoạch được ban hành với nhiều nội dung mang tính cải cách, đổi mới quan trọng, hướng đến hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó xây dựng quy hoạch tích hợp, đa ngành phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường, chú trọng nhiều hơn đến khía cạnh không gian trong quản lý phát triển, đặc biệt là tính liên kết về không gian phát triển. Mặt khác, các quy hoạch vùng được lập trước đây chỉ còn hiệu lực đến năm 2020.

Trước bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra cấp thiết phải nghiên cứu phân vùng lại. Đây là tiền đề quan trọng để chuẩn bị cho việc lập quy hoạch tổng thể quốc gia và các quy hoạch vùng.

Trình bày dự thảo Báo cáo nghiên cứu phân vùng phục vụ triển khai thực hiện Luật Quy hoạch, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Vịnh cho rằng, trong các giai đoạn phát triển trước đây đã có nhiều phương án phân vùng kinh tế - xã hội phục vụ quản lý nhà nước về vùng và quản lý quy hoạch phát triển trên các vùng. Các phương án phân vùng đã đáp ứng yêu cầu quản lý phát triển kinh tế - xã hội trong mỗi kỳ phát triển của đất nước.

Luật Quy hoạch được kỳ vọng sẽ bảo đảm môi trường pháp lý điều chỉnh các hoạt động quy hoạch, nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực của quy hoạch trên cơ sở đảm bảo sự thống nhất giữa các loại quy hoạch theo cấp độ lãnh thổ từ quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Triển khai thực hiện Luật này trong bối cảnh phát triển mới có nhiều thay đổi, cần phải có phương án phân vùng mới phục vụ cho công tác quy hoạch vùng trong giai đoạn 2021-2030.

Trên cơ sở đánh giá thực tế phân vùng trong các thời kỳ đã qua, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và phân tích bối cảnh phát triển mới, cụ thể hóa định nghĩa về vùng trong Luật Quy hoạch thành các tiêu chí, tiến hành phân tích lãnh thổ (trên phạm vi toàn quốc) theo các tiêu chí, đánh giá tổng hợp so sánh các phương án phân vùng... Nghiên cứu đề xuất phân chia lãnh thổ quốc gia thành 07 vùng phục vụ lập quy hoạch vùng cho giai đoạn 2021-2030, trong đó: Giữ nguyên như hiện nay các vùng: Đồng bằng sông Hồng, Đồng bằng sông Cửu Long; Tách vùng Trung du miền núi phía Bắc thành hai vùng Đông Bắc và Tây Bắc; Tách vùng Bắc Trung Bộ từ Thanh Hóa đến tỉnh Quảng Trị; Nhập các tỉnh Lâm Đồng (của Tây Nguyên), Bình Thuận, Ninh Thuận (ở duyên hải Nam Trung Bộ) vào vùng Đông Nam Bộ hiện nay; Thành lập vùng Nam Trung Bộ bao gồm tỉnh Thừa Thiên - Huế, các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa và 04 tỉnh Tây Nguyên (Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông).

Đây là phương án cơ bản phù hợp với quan điểm về vùng theo Luật Quy hoạch vừa có tính kế thừa, vừa mang tính đổi mới, đột phá, phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường, đặt tính liên kết vùng cao hơn tính tương đồng về điều kiện tự nhiên, lịch sử, xã hội, dân cư, khắc phục được hạn chế vùng có khoảng cách quá dài, đồng thời tạo ra không gian phát triển mới hướng tới nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập và liên kết quốc tế.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: Đức Trung (MPI)

Tại Hội thảo, các nhà khoa học, chuyên gia và các nhà quản lý đã thảo luận, góp ý cho dự thảo Báo cáo nghiên cứu phân vùng phục vụ quy hoạch giai đoạn 2021 - 2030. Phân vùng để lập và quản lý nhà nước về quy hoạch theo vùng phù hợp với Luật Quy hoạch hướng đến mục tiêu định hình lãnh thổ quốc gia, tạo không gian phát triển mới, phát huy hiệu quả phát triển tổng hợp các vùng và cả nước, khai thác chức năng đặc thù các vùng hướng đến tương lai lâu dài. Trên cơ sở các ý kiến góp ý, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Báo cáo trước khi trình Chính phủ xem xét, cho ý kiến./.