ChuyenDoiSo

Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc lưu ý một số thách thức lớn như nước ta đang hội nhập quốc tế sâu rộng, tham gia 12 hiệp định thương mại tự do (FTA), đòi hỏi việc sản xuất phải gắn kết với nhu cầu thị trường. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu dẫn đến khô hạn ở vùng nguyên liệu. Thách thức nữa là tình trạng gian lận thương mại, tình trạng nhập khẩu đường thô, đường lỏng. Đặc biệt, tái cơ cấu, ứng dụng khoa học công nghệ gắn với tổ chức sản xuất chưa thành công ở ngành mía đường.

Nhấn mạnh quan điểm xây dựng nền kinh tế tự cường, Thủ tướng cho rằng, nếu chúng ta có nhu cầu đường lớn mà phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường đường nước ngoài thì đó là một sai lầm. Do đó, phải tính toán lại giữa sản xuất trong nước và nhập khẩu để phát triển ngành mía đường một cách phù hợp với điều kiện hội nhập.

Thủ tướng cho rằng, ngành mía đường cũng có nhiều cơ hội, đó là Chính phủ quan tâm chỉ đạo; thị trường, nhu cầu trong nước lớn, có những vùng, khu vực có thể tổ chức lại sản xuất ngành mía đường. Đặc biệt, năm 2020, ngành mía đường thế giới được dự báo là đi xuống trong khi nhu cầu thị trường tăng lên, giá đường có thể tăng lên. Cơ hội phát triển ngành đường còn nằm ở các sản phẩm sau đường như sản xuất phân bón, ethanol từ bã mía và rỉ mật…

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ không có chủ trương dẹp bỏ ngành mía đường, nhưng yêu cầu tổ chức lại sản xuất để có năng suất tốt hơn, phù hợp với hội nhập quốc tế sâu rộng. Chính phủ cũng không đồng ý việc tiếp tục đề nghị gia hạn Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA - có hiệu lực từ ngày 01/01/2020) cho ngành mía đường.

Thủ tướng nhấn mạnh một tinh thần với ngành mía đường là “sẵn sàng cạnh tranh, bảo đảm cạnh tranh thắng lợi”. Chúng ta sẵn sàng xóa bỏ mọi rào cản trong phát triển mía đường để tạo thuận lợi cho ngành mía đường phát triển theo thông lệ quốc tế. Nhà nước sẽ có những cơ chế chính sách, cụ thể là có một chỉ thị của Thủ tướng sau cuộc họp này để đưa ra những biện pháp cho ngành mía đường trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

Các công ty, nhà máy đường hiện có phải tổ chức sắp xếp lại, cương quyết dẹp bỏ những nhà máy năng suất thấp, công nghệ lạc hậu. Chúng ta cần có một số nhà máy then chốt, năng suất cao, vùng mía tập trung ở một số khu vực. Hiệp hội Mía đường cũng như ngành nông nghiệp phải lo chuyển đổi để đảm bảo quyền lợi cho người nông dân, quyền lợi của nhà máy.

Thủ tướng khẳng định, nhà nước quyết tâm và có những giải pháp ủng hộ, nhưng Nhà nước không bao cấp cho ngành mía đường mà yêu cầu ngành mía đường phải cạnh tranh sòng phẳng trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Đồng thời, đề nghị ngành mía đường nghiên cứu một số mô hình thành công trên thế giới.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng đưa ra một số kiến nghị để phát triển ngành mía đường. Theo đó, các công ty, hiệp hội mía đường cần tích cực tái cơ cấu ngành, đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ nhằm tăng năng suất, đa dạng hóa sản phẩm kịp thời đáp ứng nhu cầu thị trường trong thời kỳ hội nhập. Đối với chính sách hỗ trợ của Nhà nước, ngành mía đường thuộc danh mục ngành, nghề ưu đãi đầu tư trong nông nghiệp, nông thôn (mục 2, 9 Phụ lục I Nghị định số 57/2018/NĐ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn) nên được hưởng các ưu đãi, hỗ trợ.

Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho biết, hiện có nhiều chính sách đầu tư trong nông nghiệp, nông thôn mà các doanh nghiệp, hiệp hội ngành mía đường có thể lựa chọn áp dụng nhằm hưởng ưu đãi, hỗ trợ từ phía nhà nước nhằm thúc đẩy sản xuất như Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Nghị định số 98/2018/NĐ-CP về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; Nghị định số 108/2018/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ,...

Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, ngành mía đường đối diện với nhiều khó khăn, thách thức như năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp mía đường chưa cao so với các nước trong khu vực và thế giới. Giá đường thế giới và khu vực giảm thấp, tình trạng dư cung kéo dài, nhất là trong ba niên vụ gần đây. Hiệp định ATIGA có hiệu lực từ ngày 01/01/2020 kỳ vọng sẽ có những tác động không nhỏ tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp mía đường./.