ChuyenDoiSo

Chủ tọa Hội thảo. Ảnh: MPI

Hội thảo là cơ hội tốt để các doanh nghiệp và cá nhân thể hiện nguyện vọng của mình, chung tay với Đảng và Chính phủ Việt Nam hiến kế nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng. Đồng thời, giúp phát hiện thêm những vấn đề mới đang đặt ra cho Việt Nam từ bối cảnh phát triển mới, nhất là đối với những vấn đề lớn và gợi mở ra hướng giải quyết một số vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thành viên thường trực Tổ Biên tập của Tiểu ban Kinh tế - Xã hội chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cho biết, kể từ khi thực hiện Đổi mới vào tháng 12 năm 1986, Việt Nam đã tiến hành xây dựng và triển khai ba chiến lược phát triển kinh tế - xã hội để đưa ra định hướng phát triển cho đất nước trong thời kỳ 10 năm, đó là Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 1991-2000, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2001-2010 và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020.

Ngày 26/10/2018, Tiểu ban Kinh tế - Xã hội chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng được thành lập và có nhiệm vụ chuẩn bị Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2011-2020 và xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030. Đây sẽ là một trong những văn kiện quan trọng trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua, tập trung giải quyết những vấn đề hết sức quan trọng và phức tạp về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trong quá trình xây dựng, dự thảo văn kiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030 đã được gửi lấy ý kiến của Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng và thảo luận tại Đại hội các cấp của Đảng Cộng sản trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2020. Trên cơ sở đó, Tiểu ban Kinh tế - Xã hội đã tiếp thu một cách nghiêm túc, chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện các nội dung của dự thảo Chiến lược.

Ông Nguyễn Văn Vịnh cho biết, để tập hợp và phát huy trí tuệ, quyền làm chủ của Nhân dân cũng như góp phần tạo sự thống nhất cao về nhận thức, hành động và ý chí quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 đã được công bố vào ngày 20/10/2020, gửi xin ý kiến các đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và toàn thể Nhân dân trong thời gian từ ngày 20/10/2020 đến ngày 10/11/2020.

Phát biểu tại Hội thảo, Trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam Caitlin Wiesen cho biết, UNDP đã đồng hành với quá trình phát triển của Việt Nam trong nhiều thập kỷ qua thông qua những hỗ trợ thiết thực và hiệu quả cả về tài chính, kỹ thuật cho việc xây dựng các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Đối với Dự thảo lần này, UNDP cũng đã có những chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, hỗ trợ quá trình tham vấn của các bên; chia sẻ một số lĩnh vực chủ chốt liên quan đến phát triển bền vững; kinh tế tuần hoàn; những thông điệp của quá trình tư vấn chính sách liên quan đến Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang tính bao trùm; phát triển kinh tế tư nhân Việt Nam phù hợp với nội dung của dự thảo Văn kiện.

Bà Caitlin Wiesen cho rằng, Dự thảo đưa ra được định hướng phát triển bền vững đến năm 2030, lấy con người làm trung tâm phát triển, mọi người dân Việt Nam cùng tham gia, đóng góp, hưởng lợi từ quá trình phát triển để không ai bị bỏ lại phía sau; liên kết chặt chẽ giữa hành động và đột phá để giải quyết các mục tiêu phát triển. Đồng thời cho rằng, các cơ quan chức năng cần tập trung nghiên cứu, phân tích và tìm giải pháp giải quyết những thách thức trong quá trình phát triển. Các chính sách đưa ra cần chính xác, hướng về doanh nghiệp để tạo điều kiện tốt nhất, xác định hỗ trợ khởi nghiệp mà mục đích cốt lõi, mục tiêu cao nhất là hoạt động đổi mới, sáng tạo trong doanh nghiệp...

Trình bày về quan điểm, mục tiêu, các đột phá chiến lược và định hướng phát triển khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp ngoài nhà nước đến năm 2030, TS. Nguyễn Đình Cung, Thường trực Tổ Biên tập của Tiểu ban Kinh tế - Xã hội cho biết, Dự thảo đưa ra năm quan điểm phát triển. Một là, phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phải đổi mới tư duy và hành động, chủ động nắm bắt kịp thời, tận dụng hiệu quả các cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư gắn với quá trình hội nhập quốc tế để cơ cấu lại nền kinh tế, phát triển kinh tế số, xã hội số; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Phát huy tối đa lợi thế của các vùng, miền; phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu; quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng chính sách, người có công, người nghèo, người yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số.

Hai là, lấy cải cách, nâng cao chất lượng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, hội nhập và thực thi pháp luật hiệu lực, hiệu quả là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển đất nước. Thị trường đóng vai trò chủ yếu trong huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực sản xuất, nhất là đất đai. Hệ thống pháp luật phải thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế mới. Phải coi trọng hơn quản lý phát triển xã hội; mở rộng dân chủ phải gắn với giữ vững kỷ luật, kỷ cương. Phát triển nhanh, hài hoà các khu vực kinh tế và các loại hình doanh nghiệp; phát triển kinh tế tư nhân thực sự là một động lực quan trọng của nền kinh tế.

Ba là, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực chủ yếu và mục tiêu của sự phát triển; lấy giá trị văn hóa, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững. Phải có cơ chế, chính sách phát huy tinh thần cống hiến vì đất nước; mọi chính sách của Đảng, Nhà nước đều phải hướng vào nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của Nhân dân.

Bốn là, xây dựng nền kinh tế tự chủ phải trên cơ sở làm chủ công nghệ và chủ động, tích cực hội nhập, đa dạng hóa thị trường, nâng cao khả năng thích ứng của nền kinh tế. Phải hình thành năng lực sản xuất quốc gia mới có tính tự chủ, tham gia hiệu quả, cải thiện vị trí trong chuỗi giá trị toàn cầu và khả năng chống chịu hiệu quả trước các cú sốc từ bên ngoài. Phát huy nội lực là yếu tố quyết định gắn với ngoại lực và sức mạnh thời đại. Không ngừng tăng cường tiềm lực kinh tế, phát triển lực lượng doanh nghiệp của người Việt Nam ngày càng vững mạnh và huy động sức mạnh tổng hợp của đất nước, nâng cao hiệu quả và lợi ích do hội nhập quốc tế mang lại.

Năm là, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại; giữ vững an ninh chính trị; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, bảo đảm cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân.

Mục tiêu tổng quát của Chiến lược, phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; có thể chế quản lý hiện đại, cạnh tranh, hiệu lực, hiệu quả; kinh tế phát triển năng động, nhanh và bền vững, độc lập, tự chủ trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với nâng cao hiệu quả trong hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy sức sáng tạo, ý chí và sức mạnh toàn dân tộc, xây dựng xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, trật tự, kỷ cương, an toàn, bảo đảm cuộc sống hạnh phúc của người dân; không ngừng nâng cao đời sống mọi mặt của Nhân dân; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Phấn đấu đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Ông Nguyễn Đình Cung cũng nhấn mạnh đến những định hướng chủ yếu đối với phát triển kinh tế tư nhân và doanh nghiệp ngoài nhà nước đến năm 2030 như cải cách, đổi mới thể chế huy động và phân bố nguồn lực; mở rộng và bảo đảm, bảo về quyền tự do kinh doanh, tháo bỏ rào cản đối với đầu tư và kinh doanh; khuyến khích, tạo thuận lơi áp dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; bảo vệ tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp; Xây dựng thể chế thực thi, nhất là hệ thống tòa án; tập trung vào đăng ký sở hữu tài sản, giải quyết tranh chấp thương mại;…

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Tại Hội thảo Phó Trưởng ban, Ban Nghiên cứu cải cách và phát triển doanh nghiệp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Luyến đã đưa ra bức tranh chung về doanh nghiệp và doanh nghiệp tư nhân; vai trò của doanh nghiệp trong xây dựng và thực hiện Chiến lược; những vấn đề đặt ra và một số kiến nghị nhằm phát huy vai trò của khu vực doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tư nhân trong xây dựng và thực hiện Chiến lược.

Đồng thời cho rằng, doanh nghiệp luôn có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế. Những năm gần đây, số lượng doanh nghiệp đã tăng đáng kể, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân trong nước. Hoạt động của doanh nghiệp đã góp phần giải phóng và phát triển sức sản xuất, huy động và phát huy nội lực vào phát triển kinh tế - xã hội. Trong mọi thời kỳ, giai đoạn phát triển của đất nước, doanh nghiệp vừa là chủ thể hướng tới, vừa đóng vai trò chủ lực trong xây dựng và thực hiện các chiến lược.

Để phát huy được vai trò của khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân trong xây dựng và thực hiện Chiến lược, bà Nguyễn Thị Luyến cho rằng, trong thời gian tới cần tiếp tục nhấn mạnh và khẳng định doanh nghiệp tư nhân là xương sống của nền kinh tế, là chìa khóa cho sự phát triển kinh tế - xã hội, giúp nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế và cần tạo mọi điều kiện cho khu vực doanh nghiệp này phát triển. Tiếp tục tạo không gian phát triển, tạo cơ hội cho kinh tế tư nhân, đặc biệt doanh nghiệp tư nhân khai thác, sử dụng nguồn lực quốc gia phân bổ lại từ khu vực kinh tế nhà nước cho phát triển. Đồng thời, tập trung giải quyết các điểm nghẽn cản trở doanh nghiệp tư nhân đầu tư, sản xuất và phát triển. Đồng thời, điều chỉnh chính sách, hướng vào việc tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam ngày càng có nhiều doanh nghiệp lớn và được quản trị tốt, bên cạnh các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ…

Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung phân tích sâu về vấn đề phát triển kinh tế tư nhân thực sự là một động lực quan trọng của nền kinh tế, một trong những quan điểm phát triển xuyên suốt của giai đoạn 10 năm tới.

Tham gia ý kiến tại Hội thảo, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, để khu vực tư nhân có thể trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, có rất nhiều việc phải làm từ cả phía nhà nước và phía doanh nghiệp. Theo đó, phía nhà nước cần tạo lập một môi trường cạnh tranh thực sự bình đẳng, lành mạnh. Còn với khu vực kinh tế tư nhân, việc quan trọng nhất là nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, góp phần hiện đại hóa nền kinh tế để phát triển cao và bền vững trong những thập niên tới.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực nhấn mạnh các nội dung liên quan đến tái cơ cấu, thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước; đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 03/6/2017 Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, từ đó đưa ra các cơ chế chính sách cho 10 năm tới một cách nhất quán, phù hợp; về các đột phá chiến lược; các yếu tố đóng góp vào tăng trưởng GDP như vốn, lao động, TFP; các chính sách về hộ kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; thông tin dữ liệu về doanh nghiệp;…

Hội thảo đã thu nhận được những ý kiến tâm huyết và thẳng thắn từ các chuyên gia và nhất là đại diện các đối tác phát triển của Việt Nam về quan điểm, mục tiêu, các đột phá chiến lược và định hướng phát triển khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp ngoài nhà nước - khu vực đóng vai trò ngày càng quan trọng trong phát triển đất nước trong thời kỳ chiến lược giai đoạn 2021-2030./.