ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Hội thảo, Cục trưởng Cục Phát triển Hợp tác xã Phùng Quốc Chí cho biết, hợp tác xã được coi là nòng cốt phát triển kinh tế hợp tác của Việt Nam trong thời gian qua. Mặc dù các nguyên tắc hoạt động của hợp tác xã dựa trên tính Tự chủ - Tự Quản lý - Tự chịu trách nhiệm trong hoạt động. Nhưng bên cạnh đó hợp tác xã còn cần tới sự hỗ trợ từ bên ngoài mà các chính sách hỗ trợ là một trong những yếu tố quan trọng. Mục đích Hội thảo nhằm lấy ý kiến của các chuyên gia về chính sách hỗ trợ, ưu đãi của nhà nước như thế nào cho hợp lý, xem xét các nội dung cần thiết, có tính khả thi cao, cách bố trí nguồn lực tránh dàn trải, chồng chéo trong quá trình triển khai.

Các hợp tác xã trong thời gian gần đây tuy đã có những chuyển biến nhất định trong hoạt động nhưng vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Trong đó, về khía cạnh tiếp nhận chính sách, các hợp tác xã đang gặp phải những rào cản như không đủ năng lực về quản lý, vận hành; không đủ khả năng đối ứng; không có tài sản thế chấp; thiếu chủ động, tự chủ, tự quản lý, tự chịu trách nhiệm.

Trình bày tại Hội thảo, ông Nguyễn Trọng Khánh - Liên đoàn Hợp tác xã Raiffeisen CHLB Đức cho biết, các nước phát triển không đưa vào luật các chính sách hỗ trợ riêng cho hợp tác xã. Về các chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hợp tác xã ở Việt Nam, trong Điều 6, Luật Hợp tác xã 2012 có chính sách hỗ trợ đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã là đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; Xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường; Ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới; Tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; Tạo điều kiện tham gia các chương trình mục tiêu, chương trình phát triển kinh tế - xã hội; Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và các loại thuế khác theo quy định của pháp luật về thuế; Ưu đãi lệ phí đăng ký hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định.

Đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp, ngoài việc được hưởng chính sách hỗ trợ, ưu đãi quy định tại khoản 1 và khoản 2, Điều 6 còn được hưởng chính sách hỗ trợ ưu đãi về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; Giao đất, cho thuê đất để phục vụ hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật về đất đai; ưu đãi về tín dụng; vốn, giống khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh; chế biến sản phẩm.

Nghiên cứu cũng chỉ ra thực trạng và bất cập chính sách như trong quá trình triển khai như không có sự thống nhất vai trò, trách nhiệm của các ban, ngành: Liên minh hợp tác xã, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư,… gây ra sự chồng chéo về nội dung tập huấn dẫn tới lãng phí nguồn lực. Hợp tác xã không thể tiếp cận nguồn vốn theo chính sách do các ngân hàng thương mại không có nguồn vốn đặc biệt nào phục vụ cho vay hợp tác xã theo chính sách hỗ trợ đó. Một số quy định tại Luật đất đai 2013 trong việc quyền sử dụng, chuyển nhượng, nhận, cho, tặng đất nông nghiệp khiến quá trình tích tụ đất sản xuất của hợp tác xã, thành viên hợp tác xã gặp khó khăn. Một số địa phương không còn quỹ đất để hỗ trợ.

Từ những thực trạng đó dẫn tới một số vấn đề như hợp tác xã không tiếp cận được chính sách, khó khăn trong triển khai. Chính sách hỗ trợ không đúng đối tượng cần, thiếu thực tế khi triển khai. Không đáp ứng được nhu cầu của chủ thể tiếp nhận. Hạn chế tính hiệu quả của chính sách. Xuất hiện các đối tượng trục lợi chính sách. Các hợp tác xã được thành lập và hoạt động không đúng bản chất. Ban quản trị, thành viên hợp tác xã chưa được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng để vận hành hợp tác xã hiệu quả.

Tại Hội thảo, các chuyên gia đã tham gia góp ý, đưa ra nhiều ý kiến về cách tiếp cận, cách làm thể chế, chính sách, đào tạo, chuỗi giá trị, tập trung vào những chính sách phát triển năng lực nội sinh của hợp tác xã như nhân lực, liên kết, tạo khung khổ để định hướng, dẫn dắt hợp tác xã phát triển, tạo ra thị trường cho hợp tác xã./.