ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: Minh Trang (MPI)

Phát biểu khai mạc, Cục trưởng Cục Phát triển Hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Phùng Quốc Chí cho biết, trong bối cảnh mới Hợp tác xã, liên hiệp Hợp tác xã Việt Nam có một số nội dung cần phải thay đổi để phù hợp với xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó có vấn đề quản lý nhà nước trong Luật Hợp tác xã. Đây là vấn đề khó và cần được tham vấn các ý kiến của chuyên gia, tạo điều kiện thuận lợi phát triển hợp tác xã trong thời gian tới.

Tại Hội thảo, các chuyên gia thuộc Đại học Luật Hà Nội đã trình bày tham luận về thực trạng pháp luật Việt Nam về đăng ký, tổ chức lại, giải thể, chuyển đổi, quản lý nhà nước đối với hợp tác xã; Những kinh nghiệm quốc tế về đăng ký, tổ chức lại, giải thể, chuyển đổi, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý đăng ký, báo cáo hợp tác xã. Từ đó, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Hợp tác xã về đăng ký, tổ chức lại, giải thể, chuyển đổi hợp tác xã.

Các chuyên gia đưa ra quy định về đăng ký thành lập hợp tác xã gồm sửa đổi quy định về thời hạn xem xét cấp giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, rút ngắn thời gian như mức quy định tại Thông tư 07/2019/TT-BKHĐT; số lượng thành viên tối thiểu để thành lập hợp tác xã; hoàn thiện các quy định pháp luật về chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hợp tác xã; bổ sung thêm quy định về thời hạn gửi thông báo của Hội đồng quản trị HTX, thời hạn và phương thức gửi phản hồi của các chủ nợ, các tổ chức cá nhân có quan hệ kinh tế với HTX về quyết định chia, tách, sáp nhập, hợp nhất HTX của Đại hội thành viên. Bổ sung thêm quy định về thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký HTX trong trường hợp tác HTX tại khoản 3 Điều 52 Luật HTX 2012. Sửa đổi lại quy định về trình tự, thủ tục thực hiện hoạt động sáp nhập, hợp nhất HTX. Xây dựng cơ chế cho phép HTX có thể sáp nhập, hợp nhất với các tổ chức có hình thức pháp lý khác. Luật HTX 2012 cần bổ sung quy định về hệ quả pháp lý trong trường hợp sáp nhập, hợp nhất HTX để bảo đảm tính thống nhất trong quá trình áp dụng Luật.

Hoàn thiện quy định về chuyển đổi hợp tác xã; tiếp tục thực hiện mục tiêu chuyển đổi những HTX đã thành lập trước khi Luật HTX 2012 có hiệu lực sang hoạt động theo mô hình HTX mà Luật HTX 2012 quy định hoặc chuyển đổi sang hoạt động theo hình thức pháp lý khác. Đối với các HTX được thành lập theo quy định của Luật HTX 2012, cần xây dựng cơ chế cho phép HTX có thể chuyển đổi hình thức pháp lý thành các loại hình doanh nghiệp có sự tương đồng về cấu trúc vốn, cơ cấu tổ chức quản lý và quy chế thành viên; bổ sung quy định về điều kiện giải thể HTX, quy định chế tài đối với người có nghĩa vụ triệu tập họp để quyết định giải thể tự nguyện khi HTX không còn tiến hành hoạt động kinh doanh; bổ sung quy định nhằm hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước đối với HTX thống nhất từ Trung ương đến địa phương, trong đó xây dựng cơ chế hoạt động cho các cơ quan chuyên trách làm công tác quản lý HTX…

PGS.TS Chu Tiến Quang, Nguyên Trưởng ban Chính sách phát triển Nông thôn, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra một số đề xuất như cần cụ thể hóa ngay trong Luật HTX như nội dung, công việc cụ thể mà quản lý nhà nước cần thực hiện đối với HTX, Liên hiệp hợp tác xã. Các quyền, trách nhiệm của từng cơ quan nhà nước trong hệ thống tổ chức bộ máy quản lý nhà nước ở Việt Nam. Giảm tối đa hoặc cắt bỏ các quy định về quyền, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tại các văn bản dưới luật để tăng tính pháp lý và tạo sự rõ ràn cho các cơ quan quản lý nhà nước liên quan từ Trung ương tới tỉnh, quận, huyện, xã, phường trong thực thi.

Quy định rõ sự khác biệt giữa xây dựng, ban hành văn bản pháp luật với tổ chức thực hiện văn bản pháp luật đã ban hành về hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; Giữa chỉ đạo thực hiện với thực thi các nội dung, công việc quản lý nhà nước đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Giữa kiểm tra, thanh tra với hướng dẫn, hỗ trợ và tạo điều kiện cho hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Bổ sung quy định về tổ chức tiếp nhận ý kiến phản hồi của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Cụ thể hóa các loại văn bản pháp luật cần xây dựng, ban hành ở từng cấp quản lý nhà nước về hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; cụ thể hóa các hình thức phổ biến, hướng dẫn văn bản pháp luật ở từng cấp quản lý nhà nước về hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Về nội dung xây dựng bộ máy quản lý nhà nước và thực hiện kế hoạch, chương trình, chính sách đối với HTX, liên hiệp HTX…

PGS.TS Chu Tiến Quang đề xuất mỗi nội dung về quản lý nhà nước đối với HTX, liên hiệp HTX được thiết kế thành một điều riêng trong Luật HTX, trong đó lồng ghép nội dung và cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm thực hiện để tạo sự rõ rang, nhất quán về nội dung và cơ quan thực hiện.

Hội thảo cũng nhận được các ý kiến góp ý của các chuyên gia. Đây sẽ là cơ sở quý để nghiên cứu, sửa đổi Luật Hợp tác xã thời gian tới. Mục tiêu chung của việc xây dựng Dự án Luật HTX (sửa đổi) nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, loại bỏ các quy định rào cản HTX tham gia thị trường, phát triển thành viên, phát triển kinh tế nhưng vẫn bảo đảm và phát huy đặc trưng, nguyên tắc cơ bản của HTX. Đồng thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực KTTT, HTX. Phát triển HTX bền vững, lâu dài để HTX thực sự là một ngôi nhà chung, một xã hội thu nhỏ cho tất cả thành viên, được tự do đóng góp, cống hiến và làm việc trọn đời./.