ChuyenDoiSo

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày báo cáo tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình bày tóm tắt báo cáo về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 và dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022. Năm 2021, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nhưng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực, cố gắng, phối hợp chặt chẽ của các cơ quan trung ương và địa phương, nhất là các lực lượng tuyến đầu chống dịch..., với sự đoàn kết, đồng tình, ủng hộ của các tầng lớp Nhân dân, doanh nghiệp, tình hình phòng, chống dịch đã có chuyển biến tích cực, nhất là sau khi kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống dịch và có sự tham gia của các lực lượng quân đội, công an, y tế tại các địa phương tăng cường giãn cách xã hội. Đến nay, tình hình dịch cơ bản được kiểm soát trên phạm vi toàn quốc.

An sinh xã hội, đời sống Nhân dân ở những nơi thực hiện giãn cách và tăng cường giãn cách xã hội cơ bản được bảo đảm; trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Duy trì hợp lý các hoạt động sản xuất kinh doanh ở những nơi đủ điều kiện bảo đảm an toàn dịch bệnh, hạn chế đứt gãy chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng. Kết quả trên càng có ý nghĩa to lớn hơn khi chúng ta phòng, chống dịch trong điều kiện hầu hết các vật tư, thiết bị y tế, đặc biệt là thuốc, vắc-xin trong nước không sản xuất được, phải nhập khẩu trong khi nguồn cung khan hiếm trên toàn cầu.

Mặc dù đây là lần đầu đối mặt với tác động nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng toàn cầu cả về y tế, kinh tế, xã hội, nhưng chúng ta vẫn giữ vững được ổn định kinh tế vĩ mô, cơ bản bảo đảm các cân đối lớn. Công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật tiếp tục được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá. Kịp thời thể chế hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Các hoạt động văn hóa, xã hội được tổ chức dưới nhiều hình thức phù hợp với tình hình dịch bệnh, nhất là tăng cường ứng dụng công nghệ, trực tuyến. Trong khó khăn, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái của người dân, doanh nghiệp, doanh nhân càng được phát huy.

Các hoạt động đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ được thúc đẩy mạnh mẽ. Quốc phòng, an ninh, chủ quyền, biên giới quốc gia được giữ vững; trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Công tác đối ngoại được triển khai đồng bộ, toàn diện, linh hoạt, hiệu quả, phù hợp với bối cảnh tình hình dịch bệnh, nhất là ngoại giao vắc-xin; nâng cao hiệu quả hợp tác giữa Việt Nam và các đối tác quốc tế, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và thuận lợi cho phát triển, tiếp tục nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số hạn chế, khó khăn như dự kiến có 4/12 chỉ tiêu chủ yếu chưa đạt mục tiêu đề ra. Kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn một số rủi ro; sức ép lạm phát tăng; xuất khẩu giảm tốc trong khi giá hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh; xuất, nhập khẩu vẫn còn phụ thuộc vào một số ít thị trường và khu vực FDI; tỷ trọng xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước còn thấp. Xuất hiện tình trạng đứt gãy một số chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng; lưu thông hàng hóa có lúc, có nơi ách tắc cục bộ, đặc biệt là vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tiến độ giải ngân vốn đầu tư công thấp, chậm được khắc phục, nhất là vốn ODA và vay ưu đãi từ các nhà tài trợ nước ngoài. Tình hình lao động, việc làm bị ảnh hưởng nặng nề. Tình hình sản xuất kinh doanh và đời sống một bộ phận Nhân dân gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là người dân trong các khu cách ly, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp, lao động tự do. Nhiều doanh nghiệp đã phải chuyển sản xuất, chuyển đơn hàng tạm thời. Số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tạm ngừng hoạt động không đăng ký hoặc chờ giải thể vẫn ở mức khá cao. Tỷ lệ nợ xấu có xu hướng tăng. Cơ cấu các ngành, lĩnh vực và nội ngành chuyển dịch chậm; khu vực công nghiệp, dịch vụ gặp rất nhiều khó khăn. Cơ cấu lại 3 lĩnh vực trọng tâm còn hạn chế. Cổ phần hóa DNNN chưa đạt tiến độ.

Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu những tháng cuối năm 2021, tiếp tục chủ động theo dõi sát tình hình thực tiễn, quyết liệt hành động, triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra. Tập trung ưu tiên cho phòng, chống dịch COVID-19; nỗ lực cao nhất để kiểm soát dịch bệnh. Từ tháng 10/2021, thực hiện mở cửa lại các hoạt động kinh tế - xã hội, đưa lao động trở lại làm việc ở những nơi có đủ điều kiện, bảo đảm an toàn dịch bệnh. Sử dụng linh hoạt, phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách tiền tệ, tài khóa để vừa giữ vững ổn định vĩ mô, vừa góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Tiếp tục triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách, giải pháp hỗ trợ người dân, người lao động, doanh nghiệp. Hoàn thành, báo cáo cấp có thẩm quyền Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế; đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công; thúc đẩy xuất khẩu; kiểm soát giá cả, thị trường, bảo đảm cung ứng, lưu thông hàng hóa; tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực cho phát triển. Chú trọng chăm lo sức khỏe, đời sống của người dân; bảo đảm an sinh xã hội...

Về dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2021-2025. Dự báo tình hình quốc tế, trong nước có những cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Dịch COVID-19 kéo dài, nguy cơ xuất hiện biến thể mới, phức tạp, nguy hiểm hơn. Quá trình phục hồi và tốc độ tăng trưởng kinh tế thế giới dự báo thấp hơn năm 2021, nhưng các nước mới nổi, đang phát triển tăng trưởng cao hơn, phụ thuộc vào tỷ lệ tiêm chủng và mô hình thích ứng an toàn với dịch COVID-19 tại các quốc gia.

Trong nước, kinh nghiệm và khả năng ứng phó dịch bệnh được nâng lên nhưng dịch kéo dài đã bào mòn sức chống chịu và nguồn lực của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Việc hoàn thành bao phủ vắc-xin cuối năm 2021 hoặc chậm nhất vào đầu năm 2022 là một trong những điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ chậm phục hồi, tăng trưởng thấp nếu không sớm kiểm soát được dịch bệnh; trong khi đó thiên tai, biến đổi khí hậu là nguy cơ thường trực.

Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong năm 2022 là tập trung thực hiện linh hoạt, hiệu quả mục tiêu vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội; Thực hiện tốt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật, tập trung tháo gỡ khó khăn, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; Thực hiện thực chất, hiệu quả hơn cơ cấu lại nền kinh tế; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; phát triển kinh tế số, xã hội số.

Đẩy mạnh xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại. Lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt đầu tư xã hội. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm, tăng cường kết nối liên vùng, khu vực, quốc tế, nhất là các công trình hạ tầng giao thông quan trọng, các dự án ODA chuyển tiếp, các tuyến đường ven biển, hạ tầng các khu kinh tế ven biển. Phát triển hệ thống hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, nhất là các công trình thủy lợi, cảng cá, trung tâm nghề cá lớn, khu neo đậu tránh trú bão.

Nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; Thúc đẩy phát triển liên kết vùng, khu kinh tế và phát triển đô thị, kinh tế đô thị, đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch; Phát huy giá trị văn hóa, con người Việt Nam; chú trọng thực hiện chính sách người có công, bảo trợ xã hội, bảo đảm an sinh xã hội; nâng cao năng lực hệ thống y tế...

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã trình bày báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022. Với chủ trương nhất quán không đánh đổi môi trường, sức khỏe và tính mạng của người dân lấy tốc độ tăng trưởng kinh tế, nhiều chính sách, giải pháp được ban hành cả trong ngắn hạn và dài hạn. Công tác phòng, chống dịch được thực hiện quyết liệt, đồng bộ, kịp thời; xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật phục vụ cho công tác phòng, chống dịch được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đồng hành, quyết liệt, linh hoạt, xử lý kịp thời.

Một số điểm sáng, nổi bật về tình hình kinh tế - xã hội năm 2021 như điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, lạm phát giữ ở mức thấp, CPI bình quân 9 tháng tăng 1,82%, cả năm ước tăng dưới 4%, đạt mục tiêu đề ra, góp phần duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. Thu NSNN ước vượt dự toán; huy động vốn đầu tư toàn xã hội cả năm bằng khoảng 35% GDP; tăng trưởng tín dụng đạt 7,39% (cùng kỳ tăng 4,99%), hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế. Chỉ số sản xuất công nghiệp 9 tháng của một số địa phương tăng cao (Ninh Thuận tăng 32,6%; Đắk Lắk tăng 25%; Hải Phòng tăng 19,7%...) là những tín hiệu tích cực về sự hồi phục mạnh mẽ khi dịch COVID-19 được kiểm soát.

Xuất, nhập khẩu hàng hóa 9 tháng đầu năm giữ mức tăng cao, đạt 24,4%. An ninh lương thực cơ bản được bảo đảm; nông nghiệp tiếp tục đóng vai trò bệ đỡ của nền kinh tế trong khó khăn. Hoạt động đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ được thúc đẩy mạnh mẽ; nghiên cứu, chuyển giao công nghệ sản xuất vắc-xin COVID-19.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Về dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, Báo cáo nêu rõ, trong bối cảnh dịch COVID-19 khó có thể kiểm soát và chấm dứt được hoàn toàn; kinh tế thế giới hồi phục không đồng đều, nhiều bất định; kinh tế - xã hội trong nước đối mặt với nhiều rủi ro, áp lực lạm phát, giá cả hàng hóa gia tăng, phá sản, nợ xấu, đứt gãy chuỗi cung ứng, đình trệ sản xuất, suy giảm dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước...

Về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, đề nghị tập trung vào một số trọng tâm, trọng điểm, cụ thể như tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ sức khỏe của Nhân dân, duy trì hoạt động kinh tế - xã hội bình thường ở mức độ tối đa có thể. Xây dựng Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19 trong tình hình mới.

Tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chính sách hỗ trợ đã được ban hành; kịp thời ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung các chính sách, bảo đảm tương xứng, điều kiện, tiêu chuẩn khả thi, quy trình, thủ tục được đơn giản hóa tối đa, đúng mục đích, đúng đối tượng, công khai, minh bạch; cân đối và phân bổ nguồn lực hiệu quả, tiết kiệm; đồng thời, có cơ chế giám sát, kiểm tra. Tăng cường hỗ trợ, trợ giúp xã hội, nhất là với nhóm các đối tượng dễ bị tổn thương .

Đối với doanh nghiệp, bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các giải pháp giảm, giãn, hoãn thuế, hỗ trợ hiệu quả hơn về cơ cấu lại nợ vay và phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất cho vay sâu hơn; xem xét áp dụng nới lỏng thời gian giới hạn về chuyển lỗ để giảm bớt khó khăn, hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp.

Có lộ trình phù hợp mở cửa trở lại nền kinh tế; kiên trì mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô; tăng cường giải ngân đầu tư công, phân bổ hạn mức vốn đầu tư công trung hạn kịp thời, cùng với thực hiện tốt công tác chuẩn bị đầu tư và giao vốn đầu tư công; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm. Khẩn trương xây dựng chương trình tái thiết, phục hồi nền kinh tế, có phân chia theo giai đoạn. Phục hồi sản xuất công nghiệp, các chuỗi sản xuất, cung ứng bị đứt gãy, duy trì chuỗi giá trị, tận dụng cơ hội phục hồi thị trường đối tác; xây dựng và hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp, các mô hình phát triển bền vững, mở rộng hợp tác trong lĩnh vực công nghệ cao, viễn thông, năng lượng tái tạo, xử lý nước thải, giao thông vận tải… và các lĩnh vực theo xu hướng chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo.

Sau khi nghe các báo cáo, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về các báo cáo trên./.