ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Chinhphu.vn

Công tác lập quy hoạch đã thay đổi cách tiếp cận, phương pháp lập quy hoạch theo hướng cốt lõi là tích hợp

Hội nghị trực tuyến tại các điểm cầu của các bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố. Tham dự tại điểm cầu trụ sở Chính phủ có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Phạm Bình Minh, Lê Minh Khái, Vũ Đức Đam, Lê Văn Thành; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương.

Phát biểu tại Hội nghị Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành nhấn mạnh đến trò của người đứng đầu các địa phương trong việc lập, triển khai công tác quy hoạch; thống nhất những khó khăn vướng mắc, đề xuất và tiến độ thực hiện được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề ra. Đồng thời đề cập đến một số nội dung liên quan đến quy định về phê duyệt quy hoạch đất đai; Quy hoạch vùng phụ thuộc nhiều vào quy hoạch chung, quy hoạch chuyên ngành do vậy các bộ, ngành cần đẩy nhanh tiến độ.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, đây là vấn đề khó, đặc biệt là trong bối cảnh có nhiều yếu tố biến động, khó lường. Công tác quy hoạch cần đặc biệt chú ý đến chất lượng, cần có sự chuyển đổi lớn về tư duy, đưa ra định hướng phát triển, cập nhật xu thế...

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao ý kiến góp ý của các đại biểu đối với các báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; lưu ý một số vấn đề trong quá trình lập quy hoạch. Công tác lập quy hoạch đã thay đổi cách tiếp cận, phương pháp lập quy hoạch theo hướng cốt lõi là tích hợp; tiếp cận tổng thể, đồng bộ, thống nhất theo tinh thần 5 “cùng”: cùng phối hợp, cùng làm; cùng lúc, đồng thời, tịnh tiến dần; cùng mục tiêu chung của ngành, địa bàn, vùng; cùng một bản quy hoạch, không lập riêng lẻ; cùng chỉ đạo thực hiện.

Về mục tiêu của quy hoạch, đây là vấn đề quan trọng, phải phát huy và khai thác hết tiềm năng, cơ hội để khai thác, sắp xếp lại để phát triển nhanh nhất, hiệu quả nhất; giải quyết và khắc phục được các điểm nghẽn; tạo động lực và huy động nguồn lực phát triển theo cơ chế thị trường dựa trên tiềm năng, cơ hội. Như vậy phải có tư duy mới, kiến tạo phát triển, tạo không gian, động lực mới để phát triển.

Về tiến độ quy hoạch, Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ đã đưa ra mốc thời gian hoàn thành, đồi hỏi chúng ta phải làm nhanh nhưng phải đảm bảo chất lượng; Quyết tâm, quyết liệt thực hiện.

Đối với các bộ ngành, địa phương, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, cần tập trung cao độ, quyết liệt; coi đây là nhiệm vụ chính trị ưu tiên hàng đầu trong năm 2022, nếu không làm tốt, làm nhanh sẽ ảnh hưởng đến phát triển; người đứng đầu cần vào cuộc và coi đây là cơ hội để phát triển; phải đồng bộ, thống nhất trong hệ thống quy hoạch quốc gia, không chồng chéo, mâu thuẫn, thống nhất kế hoạch thực hiện; công tác phối hợp, hỗ trợ đồng hành giữa các bộ ngành, địa phương trong quá trình lập và tham gia ý kiến chất lượng, tiến độ. Đẩy nhanh tiến độ quy hoạch các ngành để có định hướng cơ sở cho các địa phương; cập nhật, chia sẻ, cung cấp thông tin lên Hệ thống dữ liệu quốc gia về công tác quy hoạch trước, trong và sau khi lập quy hoạch.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác quy hoạch và đang trực tiếp là tổ chức lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hạch vùng và thẩm định các quy hoạch, khối lượng công việc rất lớn, do vậy, mong muốn nhận được sự phối hợp chặt chẽ để hoàn thành khối lượng công việc lớn và có ý nghĩa quan trọng này.

Nhận thức về công tác quy hoạch của một số bộ, ngành, địa phương chưa đúng tầm

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận Hội nghị. Ảnh: Chinhphu.vn

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, chúng ta đã làm công tác quy hoạch từ lâu, có điều chỉnh, bổ sung phù hợp qua nhiều thời kỳ khác nhau. Những năm qua, chúng ta tiếp tục thúc đẩy công tác quy hoạch với việc ban hành Luật Quy hoạch và nhiều văn bản khác.

Thủ tướng cơ bản đồng tình, đánh giá cao các báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, thiết thực, sát thực tiễn tại Hội nghị. Thời gian qua, chúng ta đã tích cực triển khai các nhiệm vụ, công việc theo Luật Quy hoạch và đã có những tiến bộ nhất định. Tuy nhiên, tiến độ vẫn chưa được như kế hoạch đề ra và chất lượng còn nhiều băn khoăn, chưa được như mong muốn để có những quy hoạch thật tốt, trên cơ sở đó tổ chức thực hiện có hiệu quả.

Nguyên nhân khách quan là do tác động của dịch COVID-19; cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quy hoạch còn nhiều yếu kém, không có cơ sở dữ liệu lớn mang tính hệ thống của các ngành, địa phương. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ quan vẫn là chính, khi nhận thức về công tác quy hoạch của một số bộ, ngành, địa phương chưa đúng tầm; công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số nơi chưa đúng mức; đầu tư cho công tác quy hoạch còn hạn chế, nhất là bố trí nguồn lực con người; việc tổ chức xây dựng, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chưa chủ động, khoa học, hợp lý, mang lại hiệu quả cao; các quy định hiện hành trong luật, nghị định còn vướng mắc.

Thủ tướng nhấn mạnh đến những điểm mấu chốt trong công tác lập quy hoạch là đúng tiến độ và bảo đảm chất lượng, trong đó đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu nâng cao chất lượng quy hoạch. Theo đó, trước hết phải nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác quy hoạch. Quy hoạch phải đi trước một bước, sát thực tế, khả thi, khai thác, chỉ ra, phát huy được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của các lĩnh vực, khu vực, địa phương và tháo gỡ, hóa giải những hạn chế, yếu kém, mâu thuẫn, thách thức, khó khăn. Muốn phát triển tốt thì phải có quy hoạch tốt, vì quy hoạch tốt thì mới có chương trình, dự án tốt, có chương trình, dự án tốt thì mới có nhà đầu tư tốt. Cần nâng cao hơn nữa vai trò, vị trí của công tác quy hoạch trong mỗi ngành, địa phương.

Quy hoạch phải đi trước một bước, sát thực tế, khả thi, khai thác, chỉ ra, phát huy được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của các lĩnh vực, khu vực, địa phương và tháo gỡ, hóa giải những hạn chế, yếu kém, mâu thuẫn, thách thức, khó khăn.

Thủ tướng yêu cầu phải xác định công tác quy hoạch là một nhiệm vụ chính trị quan trọng của năm 2022; quy hoạch phải bám sát Cương lĩnh của Đảng, Hiến pháp năm 2013, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, văn bản, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương để cụ thể hóa vào quy hoạch. Cùng với đó, tăng cường sự giám sát, kiểm tra của các cơ quan có thẩm quyền và các cơ quan dân cử trong lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch.

Không cầu toàn, cũng không nóng vội trong công tác quy hoạch, phải có phương pháp luận, cách tiếp cận mới, tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược. Quy hoạch phải có tính chất lâu dài, ổn định nhưng không bất biến, bám sát thực tiễn để điều chỉnh khi cần thiết, đề xuất được cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững. Quy hoạch cần phát huy cao độ tính độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, tự vươn lên của mỗi lĩnh vực, khu vực, địa phương và của cả quốc gia, kết hợp hài hòa giữa độc lập, tự chủ và đẩy mạnh hội nhập sâu rộng, giữa nội lực và ngoại lực, lấy nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực là quan trọng và đột phá.

Về tổ chức thực hiện, Thủ tướng lưu ý phải lựa chọn những nhà thầu tư vấn tốt cả trong nước và ngoài nước, lắng nghe ý kiến nhiều chiều từ chuyên gia, nhà khoa học… trong phản biện, thẩm định quy hoạch. Kinh nghiệm cũng cho thấy các bộ, ngành, địa phương cần lập các tổ công tác về vấn đề này và các tổ giúp việc tương đối chuyên nghiệp, chuyên trách, đồng thời phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của cấp ủy, chính quyền cơ quan, địa phương.

Về công tác thông tin, tuyên truyền, công khai, minh bạch trong quy hoạch; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia hiện đại, thuận lợi cho việc khai thác, sử dụng chung; công tác công bố, quản lý quy hoạch đúng quy định, thực chất, chống hình thức…

Quy hoạch tổng thể quốc gia phải cân đối hài hòa

Về các kiến nghị, đề xuất tại Hội nghị, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu, chủ động xử lý theo thẩm quyền và đề xuất, kiến nghị các cấp có thẩm quyền với các vấn đề vượt thẩm quyền, dứt khoát không để ách tắc thủ tục gây ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng quy hoạch.

Về quy hoạch tổng thể quốc gia, Thủ tướng nhấn mạnh, quan trọng nhất là tìm ra cơ hội, tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của từng vùng để xác định vùng trọng điểm phát triển cái gì. Quy hoạch tổng thể quốc gia không chỉ có kinh tế mà còn văn hóa, an ninh, quốc phòng... nên phải cân đối hài hòa; nghiên cứu, cân nhắc thêm một số vấn đề như phân vùng để tìm động lực phát triển mới cho đất nước và các khu vực, như khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Nam Trung Bộ, có giải pháp để các vùng khó khăn vươn lên, xóa đói giảm nghèo, tất cả mọi người dân trên mọi miền đất nước được hưởng lợi từ sự phát triển, đồng thời cân đối, hài hòa giữa các lĩnh vực kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường… trên tinh thần không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Cùng với đó, tính toán, nghiên cứu, xây dựng quy hoạch vùng, ngành, quốc gia trong gắn kết với sự phát triển của khu vực và toàn cầu, lựa chọn vị trí "mắt xích" nào trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị để phát huy lợi thế, cơ hội, tiềm năng, nâng cao hiệu quả cạnh tranh toàn cầu của đất nước… Phải có tư duy mới, giải pháp, chính sách đột phá để mọi người dân tất cả các vùng miền đều được hưởng lợi; quy hoạch tổng thể quốc gia phải gắn kết với sự phát triển của khu vực và toàn cầu, lựa chọn vị trí "mắt xích" nào trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị để phát huy lợi thế, cơ hội, tiềm năng, nâng cao hiệu quả cạnh tranh toàn cầu của đất nước./.