ChuyenDoiSo

Ảnh: Quochoi.vn

Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết số 09/2021/QH15 ngày 25/7/2021 về Chương trình giám sát tối cao năm 2022 và Nghị quyết số 19/2021/QH15 ngày 27/7/2021 thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” nhằm đánh giá toàn diện, khách quan việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, các cơ quan liên quan để từ đó đề xuất giải pháp xử lý tồn tại, hạn chế, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các quy hoạch thời kỳ 2021-2030, nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch, góp phần hoàn thiện thể chế về quy hoạch.

Đoàn giám sát đã xây dựng đề cương yêu cầu Chính phủ, các Bộ, ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân, Đoàn đại biểu Quốc hội 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo.

Theo dự thảo báo cáo kết quả giám sát, Đoàn giám sát nhận thấy quá trình triển khai thực hiện Luật Quy hoạch đạt được 09 kết quả chủ yếu như Quốc hội đã ban hành 06 Nghị quyết, Chính phủ ban hành 07 Nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ ban hành 03 Chỉ thị và 02 Quyết định liên quan đến công tác quy hoạch; đồng thời Thủ tướng Chính phủ cũng đã tổ chức 03 Hội nghị trực tuyến toàn quốc về quy hoạch.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch và lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia đã được triển khai tích cực, đạt được kết quả bước đầu, tiến độ được đẩy nhanh trong thời gian gần đây, nhất là sau khi Quốc hội quyết định giám sát chuyên đề tối cao về nội dung này.

Trong tổng số 111 quy hoạch được lập theo quy định của Luật Quy hoạch có 110/111 quy hoạch đã được phê duyệt nhiệm vụ, trong đó 41/42 quy hoạch cấp quốc gia, 6/6 quy hoạch vùng, 63/63 quy hoạch tỉnh. Đến nay, có 07/111 quy hoạch đã được quyết định hoặc phê duyệt, bao gồm: Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, 04 quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực giao thông vận tải, Quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long và Quy hoạch tỉnh Bắc Giang. Ngoài ra, nhiều quy hoạch các cấp cũng đang trong quá trình tiếp tục đẩy nhanh tiến độ triển khai: 01 quy hoạch tỉnh đang trình phê duyệt; 05 quy hoạch tỉnh đã thẩm định xong và đang hoàn thiện hồ sơ để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt; 14 quy hoạch ngành quốc gia, 18 quy hoạch tỉnh đã gửi lấy ý kiến và chuẩn bị thẩm định. Về cơ bản, các nhiệm vụ lập quy hoạch được phê duyệt trong thời gian qua đã tuân thủ quy trình, thủ tục, nội dung quy định tại Luật Quy hoạch, Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 07/5/2019 của Chính phủ.

Với việc xây dựng hệ thống quy hoạch quốc gia như trên, số lượng quy hoạch được lập cho cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh còn 111 quy hoạch, gồm: 01 quy hoạch tổng thể quốc gia, 01 quy hoạch không gian biển quốc gia, 01 quy hoạch sử dụng đất quốc gia, 39 quy hoạch ngành cấp quốc gia, 06 quy hoạch vùng và 63 quy hoạch tỉnh. Như vậy, số lượng quy hoạch đã giảm từ 3.654 quy hoạch thời kỳ trước khi Luật quy hoạch có hiệu lực xuống còn 111 quy hoạch, giảm 3.543 quy hoạch (giảm 97%).

Về lập Quy hoạch tổng thể quốc gia, đây là lần đầu tiên, Quy hoạch tổng thể quốc gia được triển khai lập ở nước ta. Theo Luật Quy hoạch (2017), Quy hoạch tổng thể quốc gia là quy hoạch cấp quốc gia, mang tính chiến lược theo hướng phân vùng và liên kết vùng của lãnh thổ bao gồm đất liền, các đảo, quần đảo, vùng biển và vùng trời; hệ thống đô thị và nông thôn; kết cấu hạ tầng; sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường; phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế.

Việc lập quy hoạch tổng thể quốc gia là cần thiết nhằm tạo ra sự thống nhất giữa chiến lược - quy hoạch - kế hoạch; giúp cho việc phân bổ nguồn lực quốc gia, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong quá trình lập quy hoạch tổng thể quốc gia, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư thường xuyên trao đổi với các Bộ, ngành và địa phương về nội dung dự thảo “Định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia” để thống nhất với các định hướng quy hoạch phát triển các ngành đang triển khai lập. Đồng thời, việc triển khai lập các hợp phần để tích hợp vào quy hoạch tổng thể quốc gia cũng được các Bộ, ngành giới thiệu các đơn vị tư vấn lập quy hoạch ngành quốc gia để triển khai thực hiện hợp phần nhằm đảm bảo nội dung tích hợp quy hoạch tổng thể quốc gia và các quy hoạch ngành quốc gia hạn chế thấp nhất chồng chéo, mâu thuẫn.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, công tác lập quy hoạch tổng thể quốc gia đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung và của từng ngành, từng vùng, từng địa phương nói riêng. Công tác quy hoạch được ví như là một người công binh mở đường, nếu mở đường thắng lợi thì cuộc chiến sẽ thắng lợi, còn nếu chúng ta làm không tốt sẽ dẫn đến sự thất bại, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của đất nước.

Xây dựng quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ hội bố trí, sắp xếp lại không gian phát triển của quốc gia để đạt mục tiêu, khát vọng mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Một trong những quan điểm quan trọng về phát triển và tổ chức không gian phát triển đất nước khi lập quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030 là phát triển quốc gia như một thể thống nhất, không bị chia cắt, không bị ràng buộc bởi địa giới hành chính, các nguồn lực đất nước được huy động và sử dụng một cách hiệu quả nhất vì lợi ích quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Mục tiêu tổng quát của xây dựng quy hoạch tổng thể quốc gia là kiến tạo một mô hình phân bổ không gian phát triển quốc gia hiệu quả, bền vững, hình thành được các vùng kinh tế động lực, các trung tâm kinh tế, đô thị chiến lược, mạng lưới kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối giữa các vùng, giữa thành thị và nông thôn, tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế cao, thúc đẩy thực hiện mục tiêu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2050 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Quy hoạch tổng thể quốc gia là nhiệm vụ quan trọng, phức tạp, mang tầm chiến lược, dài hạn; đòi hỏi sự tham gia, vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, các chuyên gia, các nhà khoa học. Đây cũng là cơ hội bố trí, sắp xếp lại không gian phát triển của quốc gia để đạt mục tiêu, khát vọng mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao…

Xây dựng hệ thống 38 quy hoạch ngành quốc gia: công việc quan trọng chưa có tiền lệ, quan trọng thiết yếu, cần đảm bảo tính liên kết và phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, thực hiện Quyết định số 995/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các Bộ đã tổ chức lập và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 37/38 nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia. Trên cơ sở đó, các Bộ đang khẩn trương tổ chức lập quy hoạch thuộc nhiệm vụ được giao. Đến nay, có 04 quy hoạch ngành quốc gia đã được phê duyệt và 13/38 quy hoạch ngành quốc gia đã lấy ý kiến, đang trình thẩm định. Theo báo cáo của Chính phủ, các quy hoạch ngành quốc gia sẽ hoàn thành trước 31/12/2022. Đồng thời, các Bộ, ngành đã cam kết, thẩm định, phê duyệt 20 quy hoạch ngành còn lại trong năm 2022.

Lập và phê duyệt 63 quy hoạch tỉnh: định hình mục tiêu phát triền, không gian phát triển và nguồn lực phát triển của các địa phương, về lập, thẩm định và phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh, đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã hoàn thành lập, trình thẩm định và 63/63 tỉnh, thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh, cơ bản các nhiệm vụ quy hoạch được phê duyệt đều tuân thủ nội dung quy định tại Luật Quy hoạch, Nghị định số 37/NĐ-CP; đồng thời tại từng nhiệm vụ cũng đã khái quát được một số quan điểm, nguyên tắc, mục tiêu riêng của từng tỉnh, thành phố, làm cơ sở xác định và triển khai các phương án quy hoạch tích hợp theo quy định. Trên cơ sở nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đang triển khai lập quy hoạch tỉnh.

Trong quá trình lập quy hoạch tỉnh, các địa phương đều có sự chủ động phối hợp giữa các Sở, ngành ở địa phương và được sự quan tâm, hỗ trợ của các Bộ, cơ quan ngang Bộ để đảm bảo sự đồng bộ của các phương án phát triển các ngành, lĩnh vực trong quy hoạch tỉnh, sự liên kết, thống nhất với quy hoạch cấp trên, đặc biệt là trong bối cảnh các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia được lập đồng thời theo quy định Nghị quyết số 751/2019/UBTVQH14. Nhìn chung, công tác lập, thẩm định quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 đã được Chính phủ và các địa phương chủ động chỉ đạo và tổ chức triển khai đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục./.