ChuyenDoiSo

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc xây dựng Nghị quyết nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Kết luận số 67-KL/TW, phát huy các tiềm năng, lợi thế để phát triển thành phố Buôn Ma Thuột nhanh và bền vững; phấn đấu thực hiện mục tiêu của Bộ Chính trị đã đề ra.

Việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội là cần thiết vì những lý do sau: Một là, thành phố Buôn Ma Thuột có vị trí trung tâm vùng Tây Nguyên, kết nối các trung tâm phát triển vùng Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ và tam giác phát triển Lào - Việt Nam - Cam-pu-chia. Thành phố là đô thị loại I mang những đặc trưng cơ bản của một đô thị trung tâm đa chức năng, có sức lan tỏa về kinh tế, văn hóa và có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của vùng Tây Nguyên và cả nước. Đây là vùng cao nguyên quy tụ 40 dân tộc với nền văn hóa đặc sắc của những lễ hội truyền thống, những bản trường ca hào hùng và một không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận là kiệt tác di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận số 60-KL/TW ngày 27/11/2009 của Bộ Chính trị khóa X về xây dựng và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên, Bộ Chính trị đã chỉ ra rằng mặc dù thành phố Buôn Ma Thuột đã đạt được một số kết quả như: kinh tế tăng trưởng khá cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng dịch vụ và công nghiệp, công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch đạt kết quả tích cực, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, tỉ lệ hộ nghèo giảm mạnh, an sinh xã hội được bảo đảm. Tuy nhiên, thành phố Buôn Ma Thuột phát triển kinh tế chưa tương xứng với vị trí, tiềm năng, lợi thế; thiếu sự kết nối trong phát triển giữa các ngành theo chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ cao; kết cấu hạ tầng còn thiếu đồng bộ; huy động nguồn vốn đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Buôn Ma Thuột chưa đạt yêu cầu đề ra. Thành phố Buôn Ma Thuột chưa thực sự đóng vai trò là đô thị trung tâm của vùng Tây Nguyên, chưa trở thành cực tăng trưởng có tác động lan tỏa tới các tỉnh trong Vùng.

Hai là, tại Kết luận số 67-KL/TW ngày 16/12/2019, Bộ Chính trị đã đề ra phương hướng phát triển Thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là: “Xây dựng và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột trở thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên trên cơ sở khai thác và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế của thành phố, nhất là tài nguyên thiên nhiên, các giá trị văn hóa, lịch sử, vị trí địa lý trung tâm vùng, tam giác Lào - Việt Nam - Cam-pu-chia. Tiếp tục duy trì tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển công nghiệp chế biến, công nghiệp phần mềm, năng lượng sạch; phát triển dịch vụ, du lịch theo hướng xanh, sinh thái, thông minh và bản sắc riêng vùng Tây Nguyên; phát triển nông nghiêp đô thị, sinh thái, ứng dụng công nghệ cao; chú trọng ứng dụng khoa học và công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; thúc đẩy đổi mới sáng tạo; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực”.

Để đạt được các mục tiêu đề ra tại Kết luận số 67-KL/TW ngày 16/12/2019, Bộ Chính trị đã đồng ý chủ trương: “Tăng cường phân cấp quản lý cho thành phố xứng tầm với đô thị trung tâm của Vùng. … Tạo môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi để thu hút đa dạng và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế (cả trong nước và ngoài nước) trên cơ sở nghiên cứu, đề xuất một số cơ chế chính sách mới, đặc thù, phù hợp với đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội hội riêng có của Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk và vùng Tây Nguyên để tạo đột phá đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư vào phát triển kinh tế - xã hội thành phố, nhất là các nhà đầu tư lớn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và các ngành kinh tế mũi nhọn, có lợi thế” và giao Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan phối hợp với Tỉnh ủy Đắk Lắk sớm xây dựng trình Quốc hội đề án cho phép thành phố Buôn Ma Thuột thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, bảo đảm tính thống nhất, tương đồng với các thành phố khác trong cả nước.

Ảnh: Quochoi.vn

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Nghị quyết của Quốc hội được xây dựng trên các quan điểm như đảm bảo tuân thủ quy định của Hiến pháp, phù hợp với phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển thành phố Buôn Ma Thuột tại Kết luận số 67-KL/TW; phù hợp với các cam kết, điều ước quốc tế mà Việt Nam đã k‎ý kết. Chỉ quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển thành phố Buôn Ma Thuột thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội nhưng chưa có luật điều chỉnh hoặc khác với quy định của pháp luật hiện hành.

Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, tăng tính tự chủ, tăng trách nhiệm của chính quyền thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, đồng thời bảo đảm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk và thành phố Buôn Ma Thuột. Phát huy các tiềm năng, lợi thế của Thành phố, thu hút các nguồn lực hợp pháp từ các tổ chức, cá nhân, từng bước giải quyết các thách thức, đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk phải bảo đảm tính thống nhất, tương đồng với các chính sách của một số tỉnh, thành phố lớn khác trong cả nước.

Để cụ thể hóa chủ trương của Bộ Chính trị, dự thảo Nghị quyết được xây dựng theo hướng áp dụng các chính sách đặc thù đã được Quốc hội cho phép áp dụng với các địa phương vừa qua như thành phố Hải Phòng, thành phố Cần Thơ, các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa đối với tỉnh Đắk Lắk nhưng phạm vi áp dụng các chính sách này sẽ chỉ thực hiện trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột, cụ thể như về quản lý tài chính - ngân sách nhà nước (Điều 3; Về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (Điều 4); Về quản lý quy hoạch (Điều 5); Về ưu đãi đối với chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt (Điều 6).

Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết giao nhiệm vụ cho các cơ quan thuộc Quốc hội, Chính phủ trong việc tổ chức thực hiện, sơ kết, tổng kết và giám sát việc thực hiện Nghị quyết và quy định hiệu lực thi hành từ 01/01/2023 và thời gian thực hiện Nghị quyết trong 05 năm (Điều 7 và Điều 8).

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã phối hợp với các cơ quan liên quan để thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.

Đa số ý kiến nhất trí chủ trương ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Buôn Ma Thuột, tuy nhiên có ý kiến đề nghị cân nhắc việc ban hành Nghị quyết đặc thù đối với Thành phố Buôn Ma Thuột vì việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về chính sách đặc thù cho một Thành phố trực thuộc tỉnh là điểm mới.

Đánh giá chung về nội dung Dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh, đây là trường hợp đặc biệt khi lần đầu trình Quốc hội ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho một đơn vị cấp huyện. Điều này cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng của thành phố Buôn Ma Thuột đối với phát triển kinh tế - xã hội, ổn định quốc phòng, an ninh trên địa bàn Tây Nguyên. Đa số ý kiến tán thành về mặt chủ trương ban hành Nghị quyết. Đề nghị sau khi được Quốc hội thông qua, Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu một số cơ chế đặc thù phù hợp, tạo động lực phát triển vùng Tây Nguyên, trong đó lưu ý đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển công nghiệp chế biến, năng lượng sạch; phát triển chuỗi giá trị sản phẩm đối với một số cây trồng đặc thù; Ưu đãi đầu tư phát triển du lịch, dịch vụ theo hướng xanh, sinh thái, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc; Ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng, nhất là y tế, giáo dục./.