ChuyenDoiSo

Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam phát biểu tại buổi họp. Ảnh: Thanh Sơn (MPI Portal)

Trong Chương Tóm tắt của Báo cáo Việt Nam 2035 được ông Sandeep Mahajan, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam trình bày tại buổi họp, định hướng cơ bản để phát triển Việt Nam gồm 5 yếu tố: khuyến khích công nghiệp hóa, hiện đại hóa cùng với phát triển triển một nền kinh tế tri thức, đồng thời bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên; phát triển một nền kinh tế hướng thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa; xây dựng một nền văn hóa truyền thống và hiện đại; phát triển con người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện cải tiến và công bằng xã hội; thực hiện quan hệ đối ngoại độc lập, chủ động, hòa bình, hữu nghị, và hợp tác phát triển; chủ động hội nhập quốc tế; xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Báo cáo đã chỉ ra 3 trụ cột của Khát vọng Việt Nam là Hiệu suất và tăng trưởng, Công bằng, Trách nhiệm.

Thực tế Việt Nam hiện nay, vốn đổ vào bất động sản, ngân hàng, tài chính, xây dựng nhiều nhất, song đây lại là những ngành có năng suất thấp nhất. Để đạt được mục tiêu trở thành nền kinh tế công nghiệp hóa hiện đại, Việt Nam cần sớm giải quyết vấn đề năng suất lao động khu vực tư nhân trong nước bằng cách tập trung vào tăng cường thể chế thị trường, tự do hóa thị trường đầu vào, tạo sân chơi bình đẳng với doanh nghiệp nhà nước. Trong ngắn hạn đến trung hạn, Việt Nam cần tăng cường tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, tìm kiếm một số doanh nghiệp trong nước có thể vươn lên thành doanh nghiệp dẫn đầu chuỗi giá trị toàn cầu vào năm 2035, phát triển khu vực dịch vụ hiện đại, hỗ trợ xuất khẩu ngành chế tạo; hiện đại hóa nông nghiệp, thực hiện sản xuất nhiều hơn với nguồn lực ít hơn, tăng cường vai trò nhà nước và giải quyết tình trạng manh mún trong chuỗi cung ứng. Trong trung đến dài hạn, Việt Nam cần tăng cường đổi mới sáng tạo, học tập và nâng cao tối đa lợi ích của quá trình đô thị hóa.

Toàn cảnh buổi họp. Ảnh: Thanh Sơn (MPI Portal)

Về trụ cột Công bằng, những phân tích của Báo cáo cho thấy, trẻ em vùng dân tộc thiểu số chịu thiệt thòi hơn về bình đẳng cơ hội, thể hiện qua tỷ lệ tiếp tục học sau phổ thông, tỷ lệ theo học trung học phổ thông, tỷ lệ tiếp cận điều kiện vệ sinh tốt, trong khi đó tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh và tỷ lệ còi xương trẻ em dưới 5 tuổi cao. Nhằm thực hiện bình đẳng cơ hội, Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa giải quyết tam giác bất bình đẳng (giáo dục, dinh dưỡng, điều kiện vệ sinh) cho ba nhóm thiệt thòi gồm có dân tộc thiểu số, người tàn tật, lao động nhập cư tại các đô thị; thực hiện cam kết về hòa nhập xã hội đối với người tàn tật; tách rời việc cung cấp dịch vụ khỏi ràng buộc với sổ hộ khẩu đối với lao động di cư; phổ cập giáo dục trung học cho toàn dân, đảm bảo trang bị kỹ năng cần có trong một nền kinh tế thị trường hiện đại. Ngoài ra, cần đổi mới cơ bản hệ thống hưu trí nhằm cung cấp sự bảo vệ bền vững cho số người cao tuổi đang tăng nhanh; hướng tới cung cấp bảo hiểm y tế chất lượng cao cho toàn dân; đảm bảo việc làm, sự bảo vệ hợp lý và tiếng nói của người lao động.

Để tăng cường tính Quản trị và Trách nhiệm, tầm nhìn 2035 hướng tới nhà nước pháp quyền, nền kinh tế thị trường và xã hội dân sự phát triển. Xã hội dân sự gắn liền với quyền công dân và phải được coi là đối tác bình đẳng đối với nhà nước, thị trường, đóng góp vào sự phát triển và phồn vinh của đất nước. Mức độ tham gia của công dân đã đạt mức cao tại Việt Nam nhưng chưa đạt mức nhà nước pháp quyền trong đó công dân có thể thực hiện đầy đủ quyền của mình. Từ nay cho đến năm 2035 cần thực hiện xây dựng chế độ quyền tiếp cận thông tin; tăng cường môi trường hoạt động cho các tổ chức xã hội dân sự; tăng cường khung pháp lý giúp công dân lập hội nhằm mục đích giải quyết vấn đề và quyền lợi của họ; tăng cường các qui định cho phép các tổ chức của công dân tham gia vào quá trình ra quyết định.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh phát biểu tại buổi họp. Ảnh: Thanh Sơn (MPI Portal)

Phát biểu tại buổi họp, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đánh giá cao những nghiên cứu của ông Sandeep Mahajan nói riêng và nỗ lực của các chuyên gia kinh tế Việt Nam và Ngân hàng Thế giới nói chung trong việc xây dựng Báo cáo Việt Nam 2035. Bộ trưởng cho rằng, Việt Nam 2035 phải là một báo cáo khoa học, thẳng thắn nêu lên những vấn đề tồn tại của Việt Nam, qua đó phân tích, đưa ra giải pháp để định hướng xây dựng Việt Nam tốt hơn trong tương lai.

Tại buổi họp, nhiều ý kiến góp ý của các chuyên gia cơ bản thống nhất với nội dung Báo cáo được trình bày và nhấn mạnh, Việt Nam không thể phát triển nếu không cải cách. Các đại biểu cũng đưa ra những ý kiến góp ý bổ sung cho Báo cáo như xác định cụ thể hơn về mục tiêu phát triển của Việt Nam; xác định thực trạng kinh tế Việt Nam hiện nay với các biểu hiện nhập siêu, mất cân đối ngân sách, nợ công tăng, tăng thu các loại phí…; cần tăng cường công khai minh bạch, tính giải trình trong quản trị nhà nước; chuyển đổi từ phát triển kinh tế bằng nguồn lực sang phát triển bằng đổi mới sáng tạo; cần làm rõ nguyên nhân năng suất lao động đi xuống và xác định sản phẩm đặc thù của nền công nghiệp hóa Việt Nam trong tương lai... Nhóm nghiên cứu ghi nhận các ý kiến góp ý hữu ích, bổ sung vào quá trình hoàn thiện Báo cáo Việt Nam 2035./.