Ảnh minh họa. Minh Trang (MPI)(MPI) – Theo Báo cáo số 209/BC-TCTK ngày 26/12/2019 của Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về tình hình kinh tế - xã hội quý IV và năm 2019, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12/2019 tăng 1,4% so với tháng 11/2019 và tăng 5,23% so với tháng 12/2018, đây là mức tăng cao nhất trong 9 năm trở lại đây. Tính chung quý IV/2019, CPI tăng 2,01% so với quý III/2019 và tăng 3,66% so với quý IV/2018.
Theo Báo cáo, trong tháng 12/2019, có 10/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chủ yếu có chỉ số giá tăng, trong đó nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng cao nhất 3,42%. Nguyên nhân chủ yếu là do dịch tả lợn châu Phi làm nguồn cung thịt lợn giảm, giá thịt lợn tháng 12/2019 tăng 19,7% so với tháng 11/2019 làm CPI chung tăng 0,83%. Giá thực phẩm tăng cũng làm cho nhóm ăn uống ngoài gia đình tăng 2,44% so với tháng 11/2019 làm CPI chung tăng khoảng 0,22%.
Bên cạnh đó, Nhóm giao thông tăng 0,61% do ảnh hưởng từ đợt điều chỉnh tăng giá xăng, đầu vào thời điểm ngày 30/11/2019 và điều chỉnh giảm vào thời điểm ngày 16/12/2019 làm giá xăng, dầu tăng 1,27% so với tháng 11/2019 tác động làm CPI chung tăng 0,05%.
Ngoài ra, các nhóm hàng hóa và dịch vụ chủ yếu có chỉ số giá tăng là Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,43%, may mặc, mũ nón và giầy dép tăng 0,33%, đồ uống và thuốc lá tăng 0,25%, thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,14%, văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,09%, giáo dục và dịch vụ giáo dục đều tăng 0,01%, thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,03%, hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,24%. Riêng nhóm Bưu chính viễn thông giảm 0,09%.
Theo Báo cáo của Tổng cục Thống kê, CPI bình quân năm 2019 tăng 2,79% so với bình quân năm 2018, dưới mục tiêu Quốc hội đề ra và đây cũng là mức tăng bình quân năm thấp nhất trong 3 năm qua.
Theo đó, CPI bình quân năm 2019 tăng chủ yếu do một số nguyên nhân, cụ thể: Giá điện sinh hoạt điều chỉnh tăng theo Quyết định số 648/QĐ-BCT ngày 20/3/2019 của Bộ Công Thương, cùng với nhu cầu tiêu dùng điện tăng vào dịp Tết và thời tiết nắng nóng trong quý II/2019 và quý III/2019 làm cho giá điện sinh hoạt tăng 8,38%.
Bên cạnh đó, các địa phương điều chỉnh giá dịch vụ y tế, dịch vụ khám chữa bệnh theo Thông tư số 13/2019/TT-BYT và Thông tư số 14/2019/TT-BYT làm giá dịch vụ y tế tăng 4,65% tác động làm CPI chung tăng 0,18%. Tiếp tục thực hiện lộ trình tăng học phí theo Nghị định số 86/2015/NĐ-CP làm chỉ số giá nhóm dịch vụ giáo dục năm 2019 tăng 6,11% so với năm 2018 tác động làm CPI tăng 0,32%. Đồng thời, việc tăng giá sách giáo khoa năm học 2019-2020 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng làm chỉ số giá nhóm văn phòng phẩm tăng 3,32% so với cùng kỳ năm 2018.
Ngoài ra, còn một số yếu tố về thị trường, như nhóm hàng thực phẩm tăng 5,08% (giá thịt lợn bình quân năm 2019 tăng 11,79%), các mặt hàng đồ uống, thuốc lá tăng 1,79%, quần áo may sẵn các loại tăng 1,7%, dịch vụ giao thông công cộng tăng 3,02%, du lịch trọn gói tăng 3,04% và một số mặt hàng thiết yếu tăng trở lại như giá nhiên liệu, chất đốt, sắt, thép…
Theo Tổng cục Thống kê, bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI năm 2019 còn có một số nguyên nhân kiềm chế CPI. Cụ thể, giá xăng, dầu trong nước chịu ảnh hưởng của biến động giá nhiên liệu trên thị trường thế giới. Tính từ thời điểm ngày 01/01/2019 đến thời điểm ngày 20/12/2019, giá dầu Brent bình quân năm 2019 trên thị trường thế giới giảm 10,28% so với năm 2018, theo đó giá xăng, dầu trong nước giảm 3,13% tác động làm CPI chung giảm 0,15%, giá gas sinh hoạt trong nước cũng điều chỉnh giảm 5,98%, giá đường giảm 3,17%. Ngoài ra, các cấp, các ngành tích cực triển khai các biện pháp đảm bảo cân đối cung cầu, chuẩn bị tốt nguồn hàng, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, thực hiện công tác quản lý bình ổn giá tại một số địa phương, điều hành tỷ giá theo cơ chế tỷ giá trung tâm linh hoạt.
Lạm phát cơ bản tháng 12/2019 tăng 0,68% so với tháng 11/2019 và tăng 2,78% so với cùng kỳ năm 2018. Lạm phát cơ bản bình quân năm 2019 tăng 2,01% so với bình quân năm 2018.
Giá vàng trong nước biến động theo giá vàng thế giới. Chỉ số giá vàng tháng 12/2019 giảm 0,36% so với tháng 11/2019 và tăng 16,23% so với cùng kỳ năm 2018, bình quân giá vàng năm 2019 tăng 7,55% so với năm 2018. Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 12/2019 giảm 0,19% so với tháng 11/2019 và giảm 0,77% so với cùng kỳ năm 2018, bình quân giá đô la Mỹ năm 2019 tăng 0,99% so với năm 2018./.
Mai Phương
Bộ Kế hoạch và Đầu tư