(MPI) – Đây là chủ đề của Diễn đàn thường niên về cải cách và phát triển năm 2020 (VRDF 2020) diễn ra ngày 29/9/2020 dưới sự đồng chủ trì của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk, Đại sứ Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam Robyn Mudie.
|
Toàn cảnh Diễn đàn. Ảnh: MPI |
Chung sức, đồng lòng, sáng tạo, nỗ lực thực hiện “mục tiêu kép”, vừa quyết liệt “chống dịch như chống giặc”
Mục tiêu quan trọng nhất của Diễn đàn năm nay là cung cấp đầu vào giúp Việt Nam hoàn thiện dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đất nước thời kỳ 2021-2030 và Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025. Đây là dịp để các học giả, chuyên gia quốc tế trao đổi, thảo luận về những phương hướng, giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cũng như để Việt Nam chia sẻ với các nước có cùng trình độ phát triển kinh nghiệm về thành công và thất bại của mình.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã nhấn mạnh đến bối cảnh ý nghĩa diễn ra Diễn đàn. Đồng thời nhấn mạnh đến những bước phát triển mạnh mẽ, vững chắc, đạt được nhiều thành tựu to lớn và toàn diện của đất nước; những thách thức lớn đến từ đại dịch Covid-19 tác động mạnh tới phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và phát huy ý chí, tinh thần dân tộc, Chính phủ và Nhân dân Việt Nam đã chung sức, đồng lòng, sáng tạo, nỗ lực thực hiện “mục tiêu kép”, vừa quyết liệt “chống dịch như chống giặc”, vừa quyết tâm duy trì, phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế, đảm bảo đời sống Nhân dân để “không một ai bị bỏ lại phía sau”.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh đến kết quả kiềm chế, kiểm soát được dịch Covid-19; tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam; những dự báo triển vọng phục hồi kinh tế thế giới và Việt Nam; các giải pháp để ứng phó với những khó khăn, thách thức, nắm chặt lấy các cơ hội, bắt kịp, tiến cùng sự phát triển của thế giới để hướng tới tăng trưởng nhanh, bền vững và bao trùm.
Tại Diễn đàn này, Việt Nam mong muốn được tìm hiểu, học hỏi các bài học kinh nghiệm trên thế giới, được lắng nghe các ý kiến tư vấn, khuyến nghị sâu sắc của các chuyên gia, các học giả trong nước và quốc tế đối với hai trọng tâm chính là: Covid-19 và hành động của Việt Nam nhằm nắm bắt cơ hội, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu và Chuyển đổi số và chuyển dịch cơ cấu theo hướng bao trùm và bền vững.
Hành động nhằm nắm bắt cơ hội, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu
|
Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: MPI |
Phát biểu tại Diễn đàn, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk cho rằng, VRDF là diễn đàn hiệu quả để trao đổi các giải pháp nhằm giải quyết các thách thức mới nổi của Việt Nam. Đồng thời, chúc mừng Việt Nam về những thành tích nổi bật trong việc kiểm soát, ngăn chặn dịch Covid-19. Trong khi nhiều nước trên thế giới đang “chật vật” đối phó với dịch Covid-19 thì Việt Nam đã có thể vượt qua với số ca nhiễm và tử vong rất ít. Điều này cho thấy cách thức quản lý của Chính phủ Việt Nam và đã được cộng đồng quốc tế công nhận và gần đây, Chính phủ Việt Nam hành động hiệu quả trong việc ngăn chặn dịch tại thành phố Đà Nẵng.
Theo bà Carolyn Turk, đại dịch Covid-19 đã tác động về ngắn hạn và dài hạn, ảnh hưởng đến cách thức làm việc, di chuyển, giao tiếp. Tuy nhiên, trong các cuộc khủng hoảng luôn xuất hiện cơ hội về thương mại và đầu tư toàn cầu và cơ hội từ nền kinh tế không tiếp xúc. Do vậy, Diễn đàn hôm nay là dịp để các đại biểu cùng trao đổi, tìm ra cách thức để Việt Nam hành động nhằm phục hồi tăng trưởng nhanh theo hướng bền vững và bao trùm trong bối cảnh dịch Covid-19.
Đồng thời, thảo luận xem Việt Nam cần làm gì để nâng cao vị thế của mình đặc biệt là trong thu hút FDI thế hệ mới để tiến lên nấc thang mới. Đã đến thời điểm Việt Nam không nhất thiết thu hút FDI theo số lượng mà phải tối đa hóa sử dụng FDI thông qua chuyển giao công nghệ và nâng cao nhân lực. Việt Nam đã bắt đầu thực hiện chuyển đổi số và có thể cần làm nhiều việc hơn thế nữa bởi trong tương lai trên thế giới các dịch vụ giáo dục, y tế… đều được giao tiếp qua mạng. Do vậy, Chính phủ Việt Nam cần tập trung đẩy mạnh quá trình này thông qua các đề án dịch vụ công quốc gia, xây dựng cơ sở dữ liệu, xây dựng hệ sinh thái bao trùm.
Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong quá trình phát triển và đang xây dựng Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn mới và với việc quản lý hiệu quả, thực hiện thành công công tác phòng, chống dịch Covid-19 như hình mẫu cần nhân rộng trong nhiều chính sách quan trọng để Việt Nam vươn lên nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị. Điều này đòi hỏi sự cam kết của từng cá nhân và tập thể để cùng thực hiện và đổi mới.
|
Đại sứ Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam Robyn Mudie phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: MPI |
Đại sứ Ô-xtrây-li-a tại Việt Nam Robyn Mudie cho rằng, dịch Covid-19 tiếp tục đưa ra những thách thức về y tế, kinh tế trên toàn thế giới cũng như Việt Nam, ảnh hưởng đến tốc độ phát triển. Việt Nam đáng tự hào về khả năng kiểm soát dịch của mình và đã được ghi nhận, đánh giá cao. Tuy nhiên, thách thức của Việt Nam là làm thế nào để nhân rộng sự thành công trong công tác này sang lĩnh vực kinh tế. Đồng thời cho rằng, có 2 xu hướng ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam, bao gồm dịch chuyển số và phục hồi chuỗi cung ứng. Chiến lược và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tới cũng đề cập đến xu hướng này và mong muốn được nhận những chia sẻ từ Việt Nam những xu hướng này.
Đánh giá về mối quan hệ song phương Việt Nam - Ô-xtrây-li-a, bà Robyn Mudie cho biết, hai bên đã đạt được những kết quả hợp tác rất tốt đẹp và Ô-xtrây-li-a cam kết sẽ tiếp tục đóng góp cho phát triển kinh tế Việt Nam trong thời gian tới, đặc biệt là trong quá trình hồi phục kinh tế, hỗ trợ phát triển kỹ năng cần thiết cho các ngành công nghiệp để Việt Nam có thể khôi phục lại chuỗi cung ứng và khắc phục được sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng và Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Bà Robyn Mudie tin tưởng, sự hỗ trợ liên tục và sắp tới của Ô-xtrây-li-a sẽ góp phần giúp Việt Nam thực hiện tốt hơn những nỗ lực, mục tiêu của mình, đặc biệt là trong quá trình hồi phục kinh tế. Đồng thời tin tưởng, Việt Nam sẽ tận dụng được những thế mạnh, kinh nghiệm để giải quyết những thách thức thời kỳ hậu dịch Covid-19 và gặt hái được những thành công trước mắt. Những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam thể hiện quyết tâm phát triển để không ai bị bỏ lại phía sau, phát triển kinh tế ngày càng nhanh hơn, bền vững hơn trong tương lai.
Tại Diễn đàn, các đại biểu là các diễn giả quốc tế và trong nước có uy tín đã tập trung thảo luận về hai phiên chuyên đề, phiên 1: “Covid-19 và hành động của Việt Nam nhằm nắm bắt cơ hội, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu” và phiên 2: “Chuyển đổi số và chuyển dịch cơ cấu theo hướng bao trùm và bền vững”.
Diễn đàn có sự tham gia rộng rãi của các nhà hoạch định chính sách, các đối tác phát triển, các chuyên gia trong và ngoài nước, khu vực tư nhân theo hình thức tại chỗ và trực tuyến. Do diễn ra trong bối cảnh khác biệt với hai diễn đàn trước đây được tổ chức vào năm 2018 và 2019, lần này ngoài sự tham gia trực tiếp của nhiều diễn giả có uy tín, Diễn đàn còn có sự tham gia trực tuyến của diễn giả chính của Phó Giám đốc Ngân hàng Thế giới, nguyên Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới Victoria Kwaka, Cố vấn quốc tế, Chuyên gia cao cấp của Chương trình phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) Jonathan Pincus; bài trình bày theo video ghi hình của nguyên Tổng thống Cộng hòa Ê-xtô-ni-a Toomas Hendrik Ilves…
|
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu bế mạc Diễn đàn. Ảnh: MPI |
Việt Nam đang đứng trước rất nhiều cơ hội mới
Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Diễn đàn được tổ chức trong bối cảnh hết sức đặc biệt đó là Việt Nam chuẩn bị tiến hành Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII và xây dựng Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đất nước thời kỳ tới. Đây là thời điểm rất ý nghĩa để chúng ta cùng góp ý cho các văn kiện của Việt Nam, định vị và đưa ra đường hướng chiến lược chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới. Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 đã tạo ra sự thay đổi nhanh chóng cho cả thế giới và Việt Nam, ảnh hưởng toàn diện đến vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội trên quy mô toàn cầu. Từ đó tạo ra nhiều thách thức và cơ hội mới. Việt Nam đã nỗ lực đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong kiểm soát dịch Covid-19 và trong sự thay đổi sâu sắc này, bên cạnh các khó khăn, thách thức thì đất nước Việt Nam đang đứng trước rất nhiều cơ hội mới, nhất là về thương mại, đầu tư, chuyển đổi số, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu... Đây là cơ hội tạo ra “áp lực”, thúc ép để Việt Nam cải cách nhanh, hiệu quả hơn. Cùng với đó, phải nhanh chóng cơ cấu lại toàn bộ nền kinh tế, kể cả từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa phương và đặc biệt là thay đổi nhanh mô hình tăng trưởng hiện nay.
Thông qua hai phiên thảo luận của Diễn đàn hôm nay, các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia, tổ chức, cá nhân liên quan đã cùng nhau trao đổi, chia sẻ, thảo luận rất cởi mở, thẳng thắn về những vấn đề cải cách và phát triển của đất nước Việt Nam trong bối cảnh mới. Diễn đàn đã giúp nhận diện rõ hơn bối cảnh, cơ hội và thách thức phát triển của Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới và xác định được các giải pháp, hành động để Việt Nam nắm bắt cơ hội, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu; chuyển đổi số và chuyển dịch cơ cấu theo hướng bao trùm và phát triển bền vững hơn trong thời gian tới.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, nhiều vấn đề nóng, có tầm vóc toàn cầu và cụ thể đã được thảo luận tại Diễn đàn như vấn đề dịch chuyển, suy giảm dòng thương mại và đầu tư, vấn đề đứt gãy các chuỗi cung ứng và sự thay đổi mạng lưới sản xuất; các cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong thời kỳ Covid-19 và “hậu Covid-19”; vấn đề nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu, vấn đề tận dụng cơ hội để thu hút các dự án đầu tư nước ngoài có chất lượng, các định hướng cơ cấu lại các ngành kinh tế của Việt Nam để phù hợp với bối cảnh phát triển mới; định hướng và giải pháp số hóa nền kinh tế theo hướng bao trùm, bền vững..., Tất cả những vấn đề này đều hướng vào mục tiêu phục hồi tăng trưởng nhanh theo hướng bao trùm và bền vững đã được các đại biểu chia sẻ, trao đổi để tìm ra những cách làm mới, sáng tạo.
Diễn đàn đã nhận được nhiều ý kiến trao đổi, bình luận, đóng góp sâu sắc, rất hữu ích cho Việt Nam. Các chuyên gia trong và ngoài nước đã tham mưu, đề xuất nhiều ý tưởng, giải pháp mới, có giá trị để làm thế nào nắm bắt được cơ hội phát triển các ngành, lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế, nâng cao vị thế đất nước trong chuỗi giá trị toàn cầu; các giải pháp ngắn hạn và dài hạn để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, đưa nền kinh tế sớm trở lại quỹ đạo tăng trưởng nhanh, bao trùm và bền vững; những hành động, cải cách quan trọng cần thực hiện để đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số và chuyển dịch cơ cấu kinh tế Việt Nam theo hướng bao trùm, bền vững hơn, hiệu quả hơn.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, từ các ý kiến thảo luận, phân tích, kiến nghị sâu sắc và quý báu của các diễn giả, chuyên gia tại Diễn đàn, Việt Nam nhận thức sâu sắc rằng, thực tế phát triển đất nước và bối cảnh mới, nhất là những tác động nghiêm trọng, đa chiều từ đại dịch Covid-19, đang đòi hỏi Việt Nam phải nhanh chóng, quyết liệt nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, thực hiện cải cách và phát triển mạnh mẽ với tất cả sự quyết tâm, với truyền thống dân tộc, ý chí của con người Việt Nam cũng như kế thừa và phát huy những thành quả đã được tích lũy từ hơn 30 năm đổi mới.
Trên cơ sở các ý kiến thảo luận, đóng góp sâu sắc của các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý trong và ngoài nước, các đối tác phát triển, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, đưa ra các đề xuất chính sách cụ thể, thiết thực đối với Đảng và Chính phủ trong thời gian tới. Diễn đàn đã đạt được mục tiêu đề ra, đóng góp cho việc hoàn thiện các văn kiện phục vụ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, dịch Covid-19 chắc chắn còn có tác động lâu dài đối với kinh tế toàn cầu nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Bối cảnh phát triển mới đòi hỏi các quốc gia, các nền kinh tế trên thế giới phải tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là về thương mại và đầu tư với những phương thức linh hoạt, phù hợp. Việt Nam cần chuẩn bị sẵn sàng để tiếp nhận sự dịch chuyển trong tương lai trong các chuỗi giá trị toàn cầu và nắm bắt hiệu quả cơ hội từ sự dịch chuyển này, đồng thời chú ý giảm thiểu tác động tiêu cực có thể có của việc tăng cường áp dụng công nghệ đối với thị trường lao động. Bảo đảm tính bao trùm hay bảo đảm bình đẳng trong tiếp cận số hóa là một trong những yêu cầu quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng bao trùm, phát triển bền vững.
Một điểm đáng lưu ý là cho dù thực hiện giải pháp gì, dù công nghệ có tối tân, hiện đại đến đâu thì con người vẫn là yếu tố quyết định, dẫn dắt quá trình chuyển đổi, phát triển. Ví dụ, trong lĩnh vực chuyển đổi số, chúng ta cần chuẩn bị tốt nguồn nhân lực cho chuyển đổi số để phát triển xã hội số. Bên cạnh đó, thực thi hữu hiệu luôn là yếu tố quyết định đối với thành công của mọi biện pháp, chính sách.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng tin tưởng rằng, với sự đồng hành và hỗ trợ hiệu quả về mặt kỹ thuật và tài chính của các đối tác phát triển, với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, Việt Nam sẽ sớm phục hồi tăng trưởng, nâng cao khả năng chống chịu trước những cú sốc từ đại dịch Covid-19, tạo đà bứt phá tăng trưởng, tận dụng hiệu quả các thành tựu khoa học công nghệ để nâng cao vị thế quốc gia, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của toàn cầu, khu vực.
Những ý kiến đóng góp trí tuệ, trách nhiệm, Diễn đàn sẽ tiếp tục lan tỏa, tạo ra sự đồng thuận trong cộng đồng và xã hội để giúp kinh tế Việt Nam sớm phục hồi tăng trưởng, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, trở thành nước có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045./.
Tùng Linh
Bộ Kế hoạch và Đầu tư