ChuyenDoiSo

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vinh dự và tự hào được đón nhận phần thưởng cao quý: Huân chương Độc lập Hạng Nhất. Ảnh: MPI

Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan tổng tham mưu có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, qua quá trình 75 năm xây dựng và phát triển với nhiều lần đổi mới tổ chức, phương thức hoạt động và tên gọi, như Ủy ban Kế hoạch Quốc gia, Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, Ủy ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hệ thống cơ quan Kế hoạch, Đầu tư và Thống kê từ trung ương đến địa phương được hình thành, phát triển và ngày càng được củng cố, tăng cường trên cả nước. Thủ tướng đánh giá cao sự có mặt của các đồng chí lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư qua các thời kỳ và các đồng chí lãnh đạo các địa phương tại buổi Lễ Kỷ niệm, thể hiện truyền thống kế thừa, đoàn kết, gắn bó giữa các thế hệ và sự quan tâm sâu sắc của các đồng chí đến sự phát triển vững mạnh của ngành Kế hoạch và Đầu tư và của đất nước.

Trong suốt 75 năm qua, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Kế hoạch và Đầu tư luôn thể hiện tinh thần tận tụy, trung thành, bản lĩnh vững vàng; là người lính xung kích trong đổi mới tư duy kinh tế, những người có tư duy nhạy bén, sắc sảo, nắm bắt nhanh các vấn đề mới; tiên phong trong đổi mới sáng tạo; là tổng tham mưu trưởng trong xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước..., hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó. Như đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu cách đây 8 năm khi về thăm và làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư: "Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan tổng tham mưu có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng".

Năm 2020, dù trải qua muôn vàn khó khăn nhưng đất nước ta đạt được những thành tích và dấu ấn đặc biệt. Đảng, Nhà nước và Nhân dân không hề nhụt chí, lùi bước, mà càng đoàn kết, quyết tâm hơn, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức để có thành quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực như ngày hôm nay. Thành quả đó tô điểm thêm cho tinh thần đoàn kết, bản lĩnh, ý chí, khí chất của con người Việt Nam; nó chứng minh, không có khó khăn nào dân tộc Việt Nam không thể vượt qua, không thử thách nào Nhân dân ta không dám đương đầu.

Sau 35 năm tiến hành công cuộc Đổi mới, đất nước đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đạt được những thành tựu to lớn, khá toàn diện: quy mô, trình độ nền kinh tế được nâng lên. Đặc biệt, đời sống Nhân dân được cải thiện rõ rệt cả về vật chất và tinh thần. Để đạt được những thành tựu quan trọng này, trước tiên phải khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ với những giải pháp kịp thời, toàn diện, đồng bộ, từng bước đi vào vững chắc, nhưng cũng rất linh hoạt, phù hợp với tình hình thế giới và trong nước. Trong những chính sách cũng như những thành tích chung đó có sự đóng góp lớn với vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan tham mưu, tổng hợp chiến lược về phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước, Thủ tướng nhấn mạnh.

Những năm qua, ngành Kế hoạch và Đầu tư được giao thực hiện chức năng quản lý nhà nước về kế hoạch, đầu tư, phát triển và thống kê, trong đó các mảng quan trọng, then chốt của nền kinh tế phục vụ Đảng, Quốc hội, Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội và quản lý nhà nước, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu điều hành kinh tế vĩ mô, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

6 thành tích nổi bật của ngành Kế hoạch và Đầu tư

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi Lễ. Ảnh: MPI

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khái quát lại 6 thành tích nổi bật của ngành Kế hoạch và Đầu tư. Thứ nhất, được tin tưởng giao trọng trách chủ trì xây dựng các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội qua các thời kỳ. Những chiến lược này là kim chỉ nam, định hướng phát triển, cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng trong phát triển đất nước từng chặng đường 10 năm trong thời kỳ Đổi mới. Mỗi kế hoạch 5 năm là bản lộ trình rõ ràng trong thời kỳ trung hạn, tạo ra bước tiến mới trong phát triển đất nước suốt thời kỳ Đổi mới.

Thứ hai, luôn nghiêm túc nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với tư duy đổi mới, đột phá trong cải cách thể chế kinh tế phù hợp với các giai đoạn phát triển của đất nước; xây dựng hàng loạt văn bản, bộ luật có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực phát triển, nâng cao hiệu quả đầu tư, thúc đẩy tư duy phát triển kinh tế - xã hội,…

Thứ ba, luôn là cơ quan được giao nhiều đề án quan trọng nghiên cứu các mô hình, định hướng phát triển đất nước với chất lượng được Đảng và Nhà nước đánh giá cao; là một trong số các bộ, ngành luôn có số lượng đề án, báo cáo lớn nhất; luôn đi đầu trong nghiên cứu, triển khai các mô hình kinh tế mới, đột phá như Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Đề án Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, Đề án đổi mới toàn diện quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế.

Thứ tư, Bộ đã chủ động nghiên cứu, tham mưu cho các cấp có thẩm quyền ban hành nhiều cơ chế, chính sách mang tính đột phá, cải cách trong quản lý nhà nước về đầu tư, đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài, vốn đầu tư toàn xã hội; nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi; phát triển doanh nghiệp.

Thứ năm, luôn đổi mới và đi tiên phong cả về tư duy và hành động, hành động trách nhiệm và hiệu quả để tham mưu, đề xuất những chính sách, giải pháp điều hành kinh tế - xã hội kịp thời cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước; thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm, đổi mới, sáng tạo, tham mưu, đề xuất với Đảng, Quốc hội, Chính phủ chính xác kịp thời, đồng bộ các biện pháp để vượt qua khó khăn. Ngay từ thời điểm ban đầu và xuyên suốt quá trình diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã luôn chủ động theo dõi, cập nhật sát tình hình dịch bệnh; đưa ra những đánh giá, dự báo về ảnh hưởng của đại dịch để kịp thời tham mưu cho Đảng, Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo, ban hành những định hướng, giải pháp chính xác, kịp thời nhằm hạn chế tối đa tác động của dịch bệnh đến nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống của người dân. Bộ đã chủ động xây dựng và trình các cấp có thẩm quyền nhiều văn bản mang tính căn cơ để phục hồi và phát triển nền kinh tế đất nước.

“Những kết quả đáng ghi nhận nêu trên đến từ tư duy của các đồng chí là cải cách phát triển và không ngừng đổi mới, luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, không ngại khó, không ngại khổ, phát huy tinh thần trách nhiệm với Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao. Các đồng chí đã làm rất tốt, đúng với sứ mệnh, tầm nhìn của ngành Kế hoạch và Đầu tư nói chung và Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói riêng”, Thủ tướng nói.

Thứ sáu, ngành Thống kê đã thực hiện tốt nhiệm vụ bảo đảm thông tin thống kê, thể hiện rõ “con số biết nói” thông qua phân tích, giải thích, trình bày và tổ chức dữ liệu thống kê để phục vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương các cấp trong công tác chỉ đạo, điều hành. Thực hiện thành công nhiều cuộc điều tra, tổng điều tra thống kê quy mô lớn, tạo nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng cho việc xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và đề ra các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao và nhiệt liệt hoan nghênh, biểu dương những thành tích, nỗ lực, cố gắng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và toàn thể ngành Kế hoạch và Đầu tư. Sự cố gắng và nỗ lực đó đã đóng góp rất lớn vào việc hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước trong 75 năm thành lập và phát triển.

Với những thành tựu to lớn đạt được, ngành Kế hoạch và Đầu tư đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều phần thưởng cao quý khác qua các năm, xứng đáng với vai trò thuyền trưởng dẫn dắt con tàu kinh tế ra khơi thuận lợi và thành công.

9 thách thức lớn

Ảnh: MPI

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, sau 35 năm Đổi mới và 5 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016-2020, nền kinh tế đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhưng cũng còn đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Trong khi đó, bối cảnh thế giới và khu vực dự báo tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường. Đại dịch Covid-19 còn đang diễn biến rất phức tạp, cản trở quá trình phục hồi của kinh tế thế giới. Căng thẳng về chính trị, thương mại giữa các quốc gia lớn ngày càng gay gắt. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu với các hình thái thời tiết cực đoan có thể tiếp tục tác động lớn đến sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân.

Theo đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khái quát hóa thành 9 thách thức chủ yếu trong thập niên tới. Một là, bối cảnh thế giới tiếp tục tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định, nhất là tác động của đại dịch Covid-19 và những căng thẳng địa chính trị cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia, đối tác.

Thứ hai, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra cơ hội lớn cho các nước đang phát triển có thể đuổi kịp nước giàu nhưng cũng đi kèm theo nhiều thách thức có thể bị bỏ lại lại phía sau hoặc lệ thuộc nhiều hơn vào nước giàu.

Thứ ba, thế và lực của nước ta mặc dù đã mạnh hơn trước nhưng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhiều nút thắt vẫn chưa thực sự được giải quyết, khơi thông.

Thứ tư, nguy cơ tụt hậu, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình còn rất hiện hữu, nhất là một số nhóm yếu tố về năng lực sản xuất và nhóm dễ bị tổn thương trước những biến động của kinh tế thế giới và trong nước.

Thứ năm, cạnh tranh giữa các đô thị trong khu vực, kể cả trong nước ngày càng lớn, nhất là trong việc trở thành các trung tâm giao dịch, trung tâm tài chính, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Thứ sáu, nhiều vấn đề văn hóa, xã hội, an ninh, nhất là an ninh phi truyền thống, an ninh mạng nổi lên, có thể dẫn đến những khó khăn, thách thức lớn hơn dự báo.

Thứ bảy, chênh lệch giàu nghèo có xu hướng tăng lên theo vùng miền và giữa các nhóm dân cư, cùng với sự gia tăng nhanh của tầng lớp trung lưu và giới siêu giàu.

Thứ tám, vấn đề nhân khẩu học, già hóa dân số với tốc độ nhanh chóng tạo áp lực lớn lên hệ thống an sinh xã hội.

Thứ chín, những thách thức về biến đổi khí hậu, môi trường, tài nguyên tăng lên. Nhất là trong bối cảnh Việt Nam được dự báo là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

Đi đầu trong đổi mới tư duy và lan tỏa tư duy đổi mới sáng tạo

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, ngành Kế hoạch và Đầu tư vinh dự là một trong số ít ngành có bề dày lịch sử đi cùng với chiều dài lịch sử ra đời của nước Việt Nam. Năm 2045 cũng là thời điểm Kỷ niệm 100 năm thành lập Ngành. Câu hỏi đặt ra là tầm nhìn của ngành Kế hoạch và Đầu tư như thế nào vào năm 2045? Vai trò, chức năng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ như thế nào trong những thập niên tới? Hơn ai hết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải có tầm nhìn xa hơn các bộ, ngành khác, phải là Bộ đi đầu trong đổi mới tư duy và lan tỏa tư duy đổi mới sáng tạo sang các bộ, ngành khác và các địa phương trong cả nước.

Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII nêu định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030 là tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững về kinh tế - chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, tháo gỡ kịp thời những khó khăn vướng mắc, khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. “Bộ nào sẽ tiên phong tham mưu cho Đảng và Chính phủ trong việc cụ thể hóa và thực hiện thành công định hướng này? Thủ tướng nêu câu hỏi và khẳng định, đó chắc chắn là Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Với vai trò là cơ quan tham mưu, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải hiến kế để đạt được sự bứt phá trong các mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2021 cũng như những giai đoạn tiếp theo gắn với những mục tiêu và tầm nhìn mà Đại hội Đảng lần thứ XIII tới đây sẽ đặt ra. Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh một số vấn đề trọng tâm mà Ngành cần đặc biệt chú trọng.

Thứ nhất, thể chế là yếu tố quyết định cho sự tăng trưởng đột phá cho đất nước. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tham mưu để thể chế, pháp luật, chính sách trở thành đột phá cho các đột phá khác của Việt Nam hiện nay cũng như trong những năm tới.

Thứ hai, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hơn nữa, biến tài nguyên đổi mới sáng tạo trở thành một tài nguyên mới vô tận cho sự phát triển bền vững.

Thứ ba, làm sao để Việt Nam tránh các bẫy thu nhập trung bình, bẫy lao động giá rẻ, bẫy gia công giá trị thấp và thậm chí là bẫy rác thải công nghiệp.

Thứ tư, làm sao để không ai bị bỏ lại phía sau trên đường phát triển, tạo ra tăng trưởng bao trùm tốt hơn nữa.

Thứ năm, cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng, Quốc hội một cách đầy đủ, kịp thời và xuyên suốt nhất. Chẳng hạn làm thế nào để kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo tinh thần Nghị quyết 10 của Ban Chấp hành Trung ương; thu hút được dòng vốn FDI chất lượng theo tinh thần Nghị quyết 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

Thứ sáu, tận dụng được cơ cấu dân số vàng, cần có giải pháp gì tận dụng tốt các cơ hội và nguồn lực con người từ cơ cấu dân số trẻ để phát triển đất nước, để xây dựng đất nước thịnh vượng, hùng cường, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, để “giàu trước khi già chứ không phải già trước khi giàu”.

Thứ bảy, vừa phát triển mạnh mẽ tầng lớp trung lưu nhưng đồng thời cũng mang lại quyền lợi cho người lao động, cho Nhân dân, không làm tăng sự phân hóa trong xã hội.

Thứ tám, đề xuất cơ chế phân cấp, phân quyền phù hợp, đồng thời gắn với cơ chế liên kết vùng. Yêu cầu đặt ra là làm thế nào để các vùng này không bị cát cứ như thời gian vừa qua, cát cứ nội vùng và liên vùng, không triệt tiêu động lực và lợi thế cạnh tranh của nhau, phát huy lợi thế kinh tế nhờ quy mô của toàn vùng.

Thứ chín, tận dụng được cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đẩy mạnh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế số. Làm sao để cuộc cách mạng này lan tỏa rộng khắp trong nền kinh tế và phát huy được hiệu quả tốt nhất.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tham mưu và chuẩn bị sẵn sàng các nền tảng để ngay sau khi Đại hội Đảng lần thứ XIII kết thúc, tinh thần các nghị quyết của Đại hội phải ngay lập tức đi vào thực hiện và cần phải tham mưu để đề xuất về mặt định hướng với sự kiên định và nhất quán về mục tiêu xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhất trí với phương hướng, nhiệm vụ, tầm nhìn và đánh giá cao phương châm hành động của ngành Kế hoạch và Đầu tư, phát huy truyền thống đoàn kết, trí tuệ, bản lĩnh, nêu cao tinh thần trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính, chủ động, sáng tạo, hiệu quả, thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. Đồng thời tin tưởng rằng, tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Kế hoạch và Đầu tư từ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp và những kết quả đạt được, luôn đoàn kết, chung sức, đồng lòng, đổi mới tư duy phát triển, tiên phong, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, nỗ lực phấn đấu cao nhất, hoàn thành xuất sắc sứ mệnh được giao, đặc biệt là trong công tác tham mưu tổng hợp cho Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong tình hình mới, góp phần quan trọng cùng cả nước thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đưa đất nước ta vững bước trên con đường đổi mới, hội nhập và phát triển bền vững.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao tặng Huân chương Lao động Hạng nhất và Danh hiệu chiến sĩ thi đua toàn quốc cho Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: MPI

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao các danh hiệu cao quý cho các cán bộ, tập thể: Trao tặng Huân chương Độc lập Hạng Nhất cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Huân chương Độc lập Hạng Ba cho Thứ trưởng Nguyễn Văn Trung; Huân chương Lao động Hạng nhất và Danh hiệu chiến sĩ thi đua toàn quốc cho Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng; Huân chương Lao động Hạng Nhì, Huân chương Lao động Hạng Ba cho các đơn vị: Vụ Pháp chế, Vụ Quản lý quy hoạch, Vụ Kinh tế công nghiệp, Cục Phát triển Hợp tác xã, Cục Quản lý đăng ký kinh doanh./.