ChuyenDoiSo

Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Văn Trung, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; bà Trần Thị Vân, Trợ lý Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, cùng các đại biểu đến từ các Bộ, ban, ngành, các trường đại học, các cơ quan phát triển quốc tế và đại diện một số tỉnh, thành phố trong cả nước.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Trung tại Hội nghị. Ảnh: Thanh Sơn (MPI Portal)

Trong những năm qua, công tác thống kê ở nước ta đã và đang từng bước được đổi mới, hoàn thiện, thực hiện ngày càng tốt hơn nhiệm vụ bảo đảm thông tin thống kê phục vụ sự lãnh đạo, quản lý, điều hành nền kinh tế - xã hội của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành cũng như đáp ứng nhu cầu của người dùng tin trong và ngoài nước. Tuy nhiên, trong điều kiện nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng với một thế giới đầy biến động, Chính phủ Việt Nam và các Bộ, ngành, địa phương ngày càng có nhu cầu cao trong việc sử dụng số liệu thống kê phục vụ công tác xây dựng, giám sát và đánh giá việc thực hiện các chính sách dựa trên bằng chứng cả ở tầm vĩ mô và vi mô. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đang hàng ngày cần số liệu thống kê phục vụ tác nghiệp và xây dựng chiến lược, kế hoạch sản xuất – kinh doanh. Các nhà nghiên cứu, lập chính sách không thể phân tích, đánh giá và dự báo về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong tương lai nếu thiếu các nguồn thông tin thống kê tin cậy, kịp thời. Chính vì vậy, chúng ta đang rất cần những người có đủ kiến thức và kỹ năng làm công việc này.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Trung nhấn mạnh: “Nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của người làm thống kê được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu để thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Một trong những giải pháp nhằm nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của cán bộ thống kê là nâng cao chất lượng đào tạo thống kê tại các trường đại học và gắn kết mối quan hệ giữa đơn vị đào tạo chuyên ngành thống kê và cơ quan sử dụng nguồn nhân lực được đào tạo”.

Trước đòi hỏi như vậy, có một thực tế rằng trong khi công tác thống kê được coi trọng và đánh giá cao ở nhiều nước trên thế giới thì tại một số quốc gia, trong đó có Việt Nam, thống kê vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mực và vẫn còn nhiều khoảng trống trong chất lượng đào tạo thống kê cũng như nguồn nhân lực của lĩnh vực này.

Ở Việt Nam, mặc dù môn thống kê được dạy ở nhiều trường đại học, song hiện chỉ có 5 cơ sở đào tạo chuyên ngành thống kê, trong đó Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội đứng đầu về số lượng và đa dạng về hệ bậc đào tạo. Ở nhiều nước, môn thống kê được coi là môn quan trọng, là nền tảng và hỗ trợ cho các môn khoa học khác, thì việc giảng dạy môn này ở Việt Nam vẫn chưa đặt thành yêu cầu bắt buộc tại nhiều trường đại học. Nội dung chương trình và phương pháp đào tạo môn học này cũng còn nhiều bất cập. Đó chính là các khó khăn và thách thức mà các trường đại học ở Việt Nam đã chia sẻ tại Hội nghị này.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Thanh Sơn (MPI Portal)

Dưới góc độ sử dụng đầu ra của các cơ sở đào tạo chuyên ngành thống kê, Tổng cục Thống kê là cơ quan tập trung nhân lực làm công tác thống kê lớn nhất của Việt Nam. Trong 11 năm qua, trong khi số công chức, viên chức của Tổng cục tăng thì những người được đào tạo chuyên ngành thống kê lại giảm từ 47% xuống còn 37%. Thực tế này cho thấy có sự thiếu hụt cán bộ chuyên ngành thống kê trong các cơ quan sử dụng nguồn nhân lực thống kê, đồng thời phản ánh rằng nghề thống kê chưa thực sự hấp dẫn đối với những sinh viên tốt nghiệp ra trường.

Kinh nghiệm đào tạo thống kê tại một số quốc gia như Pháp, Phi-lip-pin, Úc, Mỹ, Hàn Quốc chỉ ra rằng, chương trình đào tạo phải phù hợp với thực tiễn công tác thống kê, đáp ứng được các nhu cầu đạo tạo cụ thể. Cần xây dựng các chuẩn thống kê sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế, pháp luật và chính trị. Đồng thời cần tăng cường quan hệ đối tác về đào tạo thống kê phạm vi từ các tổ chức địa phương, các tổ chức phát triển và cơ quan thống kê của các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia trong khu vực. Ngoài ra, cần phát triển các phương thức đào tạo mới như đào tạo trực tuyến, đào tạo tích hợp… nhằm đáp ứng được nhu cầu học đa dạng. Đối với việc hợp tác quốc tế trong đào tạo thống kê, các chuyên gia nước ngoài cho rằng cần có một mạng lưới các chuyên gia thống kê quốc tế sẵn sàng giúp đỡ các ứng viên Việt Nam tìm được trường đại học và nguồn tài trợ.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Thanh Sơn (MPI Portal)

Bà Trần Thị Vân, Trợ lý Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho rằng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê cũng chính là góp phần nâng cao chất lượng số liệu thống kê ở tất cả các lĩnh vực, nhằm đưa ra các bằng chứng đáng tin cậy cho việc xây dựng và giám sát, đánh giá việc thực hiện các chính sách phát triển của Việt Nam.

Tổng cục Thống kê và UNFPA cũng kêu gọi sự phối hợp hiệu quả hơn nữa từ các Bộ, ngành, địa phương trong việc nâng cao nhận thức và hiểu đầy đủ về vị trí, tầm quan trọng của đội ngũ làm công tác thống kê và chất lượng đào tạo của đội ngũ này tại Việt Nam hiện tại và trong tương lai./.