ChuyenDoiSo

Toàn cảnh phiên thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Tại Kỳ họp, không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn và trách nhiệm, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đều thống nhất với nhiều nội dung trong Báo cáo của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, nhiều nội dung được đề cập cần được giải trình, tiếp thu và bổ sung trong quá trình chuẩn bị xây dựng nghị quyết.

Về kế hoạch đầu tư công trung hạn, các đại biểu cho rằng giai đoạn 2016-2020 kế hoạch đầu tư công trung hạn lần đầu tiên được triển khai thực hiện ở một bước đổi mới quan trọng trong quản lý vốn đầu tư công, tạo được khuôn khổ trung hạn, thực hiện đầu tư, nhờ đó khắc phục được một phần tình trạng phân tán, dàn trải, manh mún, hạn chế một bước việc quyết định đầu tư nhưng không bố trí đủ nguồn. Tháo gỡ được một số khó khăn, vướng mắc trong quản lý vốn đầu tư, quản lý nợ đọng và vốn ứng trước có tiến bộ. Hệ thống pháp luật đầu tư công được hoàn thiện đã tháo gỡ nhiều vướng mắc trong tổ chức thực hiện, góp phần nâng cao tỷ lệ giải ngân cuối nhiệm kỳ ở mức cao. Nhiều dự án, công trình quan trọng đi vào hoạt động đã góp phần tạo đà tăng trưởng kinh tế, ổn định xã hội, phòng, chống thiên tai, đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Bên cạnh kết quả đạt được, các đại biểu cũng đề nghị Chính phủ lưu ý một số bất cập, hạn chế cần khắc phục trong chi đầu tư của ngân sách trung ương không đạt so với kế hoạch và tỷ lệ giảm dần trong chi đầu tư. Chưa đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương, cơ cấu đầu tư theo lĩnh vực còn dàn trải, chưa gắn với quá trình cơ cấu lại nền kinh tế. Nhiều dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm chậm tiến độ. Một số công trình phải điều chỉnh tổng mức đầu tư quá lớn, rất ít dự án PPP được triển khai thực hiện cam kết bố trí vốn của địa phương để hoàn thành các dự án chưa nghiêm túc. Giao kế hoạch vốn trung hạn hằng năm chậm nhiều lần, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn ODA giao vốn rất chậm, giải ngân đạt thấp. Tình trạng thất thoát, lãng phí, tham nhũng trong lĩnh vực đầu tư công còn xảy ra. Các tồn tại bên cạnh nguyên nhân khách quan chủ yếu là nguyên nhân chủ quan do công tác tổ chức thực hiện.

Các ý kiến cơ bản thống nhất với mục tiêu định hướng, tổng số vốn, nguyên tắc tiêu chí phân bổ vốn. Giải pháp thực hiện của Kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 đã thể hiện quán triệt quan điểm, mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và kết luận tại Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương.

Quyết định đầu tư triển khai dự án phải cân đối được nguồn thực tế hằng năm, tránh dàn trải, thiếu vốn. Trong điều hành phải phấn đấu tăng thu cơ cấu lại ngân sách, đảm bảo vai trò chủ đạo, ngân sách trung ương để có vốn cho các công trình trọng điểm, liên kết vùng, mức lan tỏa rộng làm động lực tăng trưởng.

Tập trung quyết liệt chỉ đạo việc thực hiện các văn bản pháp luật về đầu tư công, đổi mới cơ chế quản lý, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát, quản lý vốn đầu tư công.

Về kế hoạch tài chính 5 năm, kế hoạch vay, trả nợ công 2021-2025, các đại biểu cơ bản tán thành với các báo cáo của Chính phủ, công tác tài chính ngân sách giai đoạn 2016-2020 đã đạt được những thành tựu quan trọng, ban hành mới nhiều quy định về tài chính ngân sách, nợ công, đầu tư công, 11/12 chỉ tiêu về tài chính ngân sách, bội chi nợ công đạt và vượt mục tiêu Quốc hội giao, cơ cấu lại ngân sách và quản lý nợ công đạt một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã tác động xấu đến kết quả thu chi ngân sách năm 2020 và của cả thời kỳ.

Đồng tình với thành tựu đạt được nhưng nhiều đại biểu đề nghị Chính phủ lưu ý một số bất cập, hạn chế lớn kéo dài chưa được khắc phục, như thu ngân sách chưa bền vững, tăng thu chủ yếu từ đất, tài nguyên và thu hồi vốn nhà nước, thu ngân sách trung ương có xu hướng giảm khá xa so với mục tiêu đặt ra, cải cách chính sách thu để cơ cấu lại ngân sách cơ bản chưa thực hiện, chi thường xuyên chiếm tỷ trọng cao, chi chuyển nguồn lớn, quy mô nợ tăng nhanh, ngân sách để trả lãi chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi, vay để trả nợ gốc lớn, chỉ tiêu khả năng trả nợ tiến sát đến mức trần.

Các đại biểu cơ bản thống nhất với các chỉ tiêu thu chi, bội chi nợ công của giai đoạn 2021-2025. Việc xác định các chỉ tiêu trên là phù hợp để đảm bảo tính thận trọng, vì kinh tế trong nước và thế giới ảnh hưởng nặng nề do dịch COVID-19 diễn biến khó lường. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng còn nhiều dư địa để tăng thu do tốc độ tăng thu thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng của giai đoạn trước, chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế đặt ra trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, nếu cải cách chính sách thu kịp thời, quản lý thu chặt chẽ thì còn nhiều nguồn huy động để tăng thu.

Các ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội góp ý đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận và sẽ nghiêm túc tiếp thu, giải trình, đồng thời chỉ đạo các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan liên quan của Chính phủ hoàn chỉnh các dự thảo nghị quyết trình Quốc hội xem xét, thông qua./.