ChuyenDoiSo

Ảnh minh hoạ. Nguồn: MPI

Mục tiêu của Dự thảo Báo cáo nhằm đề xuất các giải pháp thống kê liên quan đến việc thu thập, quản lý và sử dụng thông tin thống kê về KTCS tại Việt Nam. Dự thảo Báo cáo nghiên cứu về thông tin thống kê đo lường, phản ánh mô hình KTCS; các chủ thể chứa đựng thông tin và các cơ quan có liên quan đến thống kê, báo cáo về mô hình KTCS.

KTCS là mô hình kinh doanh mới xuất hiện ở Việt Nam cũng như trên thế giới nhưng lại có nhiều loại hình đa dạng và biến đổi nhanh nhờ áp dụng các tiến bộ mới của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Ở Việt Nam hiện nay, KTCS chưa phát triển mạnh như các nước trên thế giới nhưng cũng có tiềm năng lớn để phát triển. Những năm gần đây do ứng dụng mạnh mẽ của công nghệ thông tin, mô hình KTCS phát triển ở một số lĩnh vực, cụ thể là mô hình kinh tế chia sẻ trong lĩnh vực dịch vụ vận tải trực tuyến; mô hình kinh tế chia sẻ trong lĩnh vực dịch vụ chia sẻ phòng ở; mô hình kinh tế chia sẻ trong lĩnh vực dịch vụ cho vay ngang hàng (peer to peer Lending-P2P); mô hình kinh tế chia sẻ trong một số lĩnh vực khác.

Về thực trạng việc thu thập thông tin, số liệu thống kê về KTCS, thống kê chính thức hiện nay tại Việt Nam bao gồm các hệ thống chỉ tiêu thống kê: Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia; Hệ thống chỉ tiêu thống kê phát triển bền vững của Việt Nam; Hệ thống chỉ tiêu thống kê ASEAN; Hệ thống chỉ tiêu thống kê phát triển giới quốc gia; hệ thống chỉ tiêu thống kê Bộ, ngành và hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã.

Trong đó, hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia được ban hành kèm theo Luật Thống kê năm 2015 đã cơ bản được thu thập và tổng hợp thông tin phục vụ quản lý, điều hành, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong thời gian qua. Theo đề nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chính phủ đã đồng ý với dự án Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục - Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê và giao Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ký Tờ trình Quốc hội về dự án Luật. Tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao nghiên cứu, xây dựng và ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê về kinh tế số. Rà soát danh mục chỉ tiêu dự thảo trong hai Hệ thống này cho thấy có 21 chỉ tiêu thống kê liên quan đến KTCS, tuy vậy các chỉ tiêu này chưa phản ánh KTCS do thiếu phân tổ chi tiết. 21 chỉ tiêu theo các lĩnh vực như: Nhóm chỉ tiêu thống kê về lao động, việc làm; Nhóm chỉ tiêu thống kê về loại hình đơn vị sản xuất kinh doanh; Nhóm chỉ tiêu thống kê về lĩnh vực thương mại, dịch vụ; Nhóm chỉ tiêu thống kê về lĩnh vực công nghệ thông tin; Nhóm chỉ tiêu thống kê về lĩnh vực khoa học công nghệ; Nhóm chỉ tiêu thống kê về lĩnh vực du lịch, ngân hàng.

Về đề xuất thu thập thông tin, số liệu thống kê thông qua đề xuất xây dựng hệ thống chỉ tiêu thống kê về kinh tế chia sẻ, KTCS là mô hình kinh tế mới hoạt động tại Việt Nam nên đến thời điểm hiện nay chưa có hệ thống chỉ tiêu thống kê chính thức nhằm thu thập và đo lường mô hình KTCS. Do vậy, cần xây dựng hệ thống chỉ tiêu thống kê đo lường KTCS, xác định các tiêu chí nhận diện về mô hình KTCS áp dụng tại Việt Nam, xây dựng hệ thống chỉ tiêu thống kê về KTCS và ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê về KTCS và phân công thực hiện thu thập thông tin, tổng hợp số liệu. Để đo lường mô hình KTCS, các chỉ tiêu thống kê đo lường mô hình KTCS cũng cần phải được thu thập thông tin một cách bài bản, hệ thống, có định kỳ, bảo đảm tính khoa học và được thu thập qua 3 hình thức: điều tra thống kê, chế độ báo cáo thống kê, sử dụng dữ liệu hành chính.

Cơ chế phối hợp, chia sẻ giữa các cơ quan, địa phương và tổ chức có liên quan trong thúc đẩy mô hình KTCS là một trong những nội dung quan trọng để thực hiện thu thập thông tin, số liệu thống kê, đánh giá KTCS. Dự thảo đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng hệ thống văn bản pháp lý để chia sẻ sử dụng chung các nguồn dữ liệu hành chính cho công tác thống kê chính thức trong đó liên quan đến KTCS. Các Bộ, ngành phối hợp với Tổng cục Thống kê xây dựng Quy chế phối hợp và chia sẻ thông tin trong đó có các thông tin về KTCS.

Dự thảo Báo cáo đang được đăng tải và lấy ý kiến góp ý tại Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư./.