ChuyenDoiSo

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Quochoi.vn

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng đã trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 3, Kỳ họp thứ 6 và Kỳ họp thứ 10; cùng với việc giải trình tại các phiên họp về kinh tế - xã hội của các Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội đánh giá Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng là một trong các Bộ trưởng dày dặn kinh nghiệm nghị trường và trả lời chất vấn với nhiều kinh nghiệm và nắm chắc thực trạng thuộc lĩnh vực quản lý, với tinh thần cầu thị, trả lời đầy đủ thẳng thắn các câu hỏi của đại biểu Quốc hội và mỗi vấn đề đều có đề xuất định hướng, phương án cụ thể để xử lý trong thời gian tới.

Thời gian qua, trước diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành khác tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều giải pháp, chính sách hỗ trợ để tháo gỡ khó khăn, phục hồi kinh tế góp phần để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp duy trì và ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh và việc làm cho người lao động; thủ tục chuẩn bị đầu tư, kế hoạch phân bổ đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã đảm bảo tuân thủ thứ tự ưu tiên, bố trí vốn theo quy định pháp luật, cơ bản khắc phục tình trạng đầu tư manh mún, dàn trải và kém hiệu quả.

Tuy nhiên quy mô các chính sách hỗ trợ còn tương đối thấp, mới chỉ tương đương khoảng 4% GDP và chủ yếu tác động về phía cung của nền kinh tế chưa thực sự hỗ trợ mạnh mẽ cho doanh nghiệp. Một số bộ ngành và địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn được giao, việc giải ngân vốn đầu tư công còn rất chậm nhất là vốn ODA. Việc triển khai một số dự án quan trọng quốc gia bị chậm tiến độ như dự án sân bay quốc tế Long Thành, dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 1 do còn khó khăn vướng mắc.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các Bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội chỉ đạo quyết liệt các biện pháp đã đề ra nhằm khắc phục tồn tại, hạn chế. Trong đó tập trung vào 4 vấn đề chính.

Một là, ngay trong năm 2021, cần chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội đề giúp Chính phủ xây dựng và ban hành, triển khai Chương trình tổng thể về phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch COVID -19 gắn với nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế, gắn với khung khổ đầu tư công trung hạn, kế hoạch tài chính ngân sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và kế hoạch tái cơ cầu nền kinh tế giai đoạn 5 năm.

Qua thảo luận về thiết kế các chương trình phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch nổi lên một số yêu cầu cụ thể gắn với xây dựng gói kích thích kinh tế về tài khóa và tiền tệ trong thời gian tới. Các đại biểu Quốc hội đều nhấn mạnh các gói kích thích tới đây phải chú trọng cả tổng cung và tổng cầu, không chỉ phục hồi vấn đề kinh tế mà cả vấn đề phục hồi phát triển xã hội bởi tác động của đại dịch đến kinh tế và xã hội là hết sức sâu sắc.

Gói kích thích kinh tế phải bao gồm cả chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ và phối hợp giữa hai chính sách này với các chính sách vĩ mô khác trên cơ sở bảo đảm ổn định nền tảng kinh tế vĩ mô; cần có lộ trình phù hợp dự kiến đến 2022-2023; đồng thời có trọng tâm, trọng điểm, có tính khả thi cao; dẫn vốn được vào những khu vực thực sự cấp bách và cân thiết, có khả năng hấp thụ được vốn; đưa vốn vào đâu phải tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả và có năng lực hấp thụ vốn. Đồng thời, cần phải có chương trình quản lý rủi rõ, đảm bảo cho việc huy động, phân bổ các nguồn lực được công khai, minh bạch, đúng mục đích, hiệu quả, chống thất thoát lãng phí, chống lợi ích nhóm và tiêu cực trong phân bổ và sử dụng.

Vì vậy, chương trình tổng thể về phục hồi và phát triển kinh tế phải được thiết kế trên cơ sở đánh giá sâu sắc toàn diện những tác động của đại dịch COVID-19 đến tình hình kinh tế - xã hội, các xu hướng đầu tư sau đại dịch, tình hình kinh tế của khu vực và thế giới; dựa vào kinh nghiệm có được từ việc triển khai các gói kích thích giai đoạn khủng khoản 2008-2009 khắc phục hạn chế yếu điểm; trên cơ sở nhu cầu tự thân của nền kinh tế, học hỏi kinh nghiệm quốc tế.

Chương trình tổng thể về phục hồi và phát triển kinh tế sẽ bao gồm rất nhiều lĩnh vực và giải pháp, trong đó có gói kích thích kinh tế, chứ không chỉ có các chính sách tài khóa, tiền tệ.

Hai là, về đầu tư công, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tham mưu với Chính phủ phân tích, đánh giá kỹ lưỡng thực trạng tình hình, xác định nguyên nhân khách quan và chủ quan, xác định trách nhiệm của tổ chức và cá nhân có liên quan, trách nhiệm của người đứng đầu để có giải pháp quyết liệt trong việc chuẩn bị đầu tư, phân bổ vốn, giải ngân, thanh toán và quyết toán vốn đầu tư.

Trong năm 2021, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội sẽ tổ chức phiên giải trình về vấn đề này, không để tình trạng chậm giải ngân ngân vốn đầu tư công này kéo dài bởi năm 2020 đã đạt tỷ lệ giải ngân lên đến 98% và hoàn toàn không có vướng mắc về thể chế mà quan trọng là cách thức thực hiện. Do đó, cần có những giải pháp quyết liệt, hiệu quả, phấn đấu phân bổ và giải ngân năm 2021 đạt 90%; phân bổ, giao vốn và giải ngân năm 2022 đạt 100% dự toán Quốc hội giao.

Ba là, về thể chế chính sách, đại biểu Quốc hội nhấn mạnh Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tham mưu cho Chính phủ khẩn trương quyết liệt triển khai nhanh chống việc xây dựng các quy hoạch, kế hoạch tổng thể quóc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh để phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch bởi quy hoạch phải đi trước một bước và theo cam kết của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về thời điểm hoàn thành chậm nhất vào ngày 31/12/2022, trong đó lưu ý quy hoạch phát triển đồng bằng sông Cửu Long phải xong trước tháng 12/2021.

Đồng thời, khẩn trương chủ trì, phối hợp với các cơ quan để trình Quốc hội xem xét, quyết định đề án thí điểm tách công tác giải phóng mặt bằng và dự án tái định cư ra khỏi dự án đầu tư công và tháo gỡ các điểm nghẽn cho đầu tư sản xuất, kinh doanh trong dự án 1 luật sửa nhiều luật.

Bốn là, đối với việc đầu tư các dự án trọng điểm quốc gia, trong thời gian tới cần phải được chuẩn bị kỹ lưỡng theo đúng quy trình, có ý kiến của cơ quan kiểm toán nhà nước, cân nhắc đến tính khả thi, khả năng huy động vốn, có lộ trình trước - sau để trình Quốc hội xem xét và quyết định; Đồng thời tiếp tục tham mưu với Chính phủ để có giải pháp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn này./.