Bộ phận nghiên cứu toàn cầu của Standard Chartered vừa có bản báo cáo, đánh giá về khả năng thực hiện một số mục tiêu kinh tế chủ chốt của Việt Nam trong năm 2009, trong đó đưa ra một số dự báo về tăng trưởng kinh tế và mục tiêu kiềm chế thâm hụt thương mại.
 |
|
Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2009 chỉ khoảng 5%
|
Thâm hụt thương mại có thể thấp hơn dự tính
Nhóm nghiên cứu của Standard Chartered đánh giá, trong năm 2009, thâm hụt thương mại của Việt Nam sẽ vẫn nằm trong kiểm soát, thậm chí sẽ ở mức lạc quan từ 12 - 15 tỷ USD, thay vì dự tính 19,2 tỷ USD của Chính phủ.
Theo tính toán đưa ra trong bản báo cáo, tăng trưởng xuất khẩu của tháng 12/2008 của Việt Nam là -10,2% so với cùng kỳ năm trước, trong khi tháng 11 là 14,1%. Xuất khẩu dầu thô, sản phẩm xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, tháng 12 giảm 47,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng lo ngại khi dệt may là sản phẩm xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam cũng giảm 8%.
Kim ngạch nhập khẩu tháng 12/2008 cũng giảm mạnh (-26,1% so với cùng kỳ năm trước) bao gồm các hàng hóa chính như: máy móc và thiết bị (-7,2%), dệt may (-7,6%), sản phẩm thép (-41,7%), ôtô (-43,1%) và xăng dầu (-55,3%). Điều này phần nào phản ánh được xu hướng giá cả hàng hoá thấp và số lượng hàng tồn kho giảm sau đợt dự trữ từ đầu năm.
“Chúng tôi cũng cho rằng sự giảm dần hoạt động trong nước, cả tiêu dùng và đầu tư vốn, là nguyên nhân làm giảm nhu cầu nhập khẩu”, Standard Chartered nhận định.
Một “tin tốt” mà bản báo cáo đánh giá là khả năng thâm hụt thương mại của Việt Nam vẫn nằm trong biên độ kiểm soát. Từ quý 4/2008, thâm hụt thương mại cũng đã có sự cải thiện đáng kể, ở mức 1,46 tỷ USD; trong khi quý 1 là 8,35 tỷ USD. Tính chung, thâm hụt thương mại của năm 2008 là 17,5 tỷ USD.
 |
|
Dự báo của Standard Chartered về tỷ giá USD/VND năm 2009 và 2010
|
“Điều đáng ngạc nhiên là mặc cho những thay đổi tích cực trong thời gian vừa qua, Chính phủ vẫn dự đoán thâm hụt thương mại sẽ tiếp tục tăng tới 19,2 tỷ USD trong năm 2009. Điều này có nghĩa là thâm hụt thương mại trung bình của mỗi quý sẽ là 4,8 tỷ USD, cao gấp 3 lần so với quý 4/2008”, bản báo cáo đặt vấn đề.
Và theo các tác giả, số liệu dự tính trên là quá cao, kể cả khi hoạt động xuất khẩu sẽ giảm hơn nữa trong thời gian tới và nhu cầu nhập khẩu tăng hay việc giá cả hàng hoá tăng cao trở lại.
Theo đó, nhóm nghiên cứu cho rằng chỉ số thâm hụt thương mại khổng lồ của năm 2008 là trường hợp đặc biệt; và dự đoán thâm hụt thương mại năm 2009 sẽ chỉ dao động quanh 12 - 15 tỷ USD, hoặc 12 - 15% của GDP, giảm từ mức 20% trong năm 2008.
Tuy nhiên, Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn để giải quyết bài toán dự đoán thâm hụt thương mại của Chính phủ. Số lượng giải ngân thực tế của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năm 2008 khoảng 11,5 tỷ USD trong khi dòng vốn FDI đăng ký là 64 tỷ USD. Điểm mà bản báo cáo này dự tính là dòng vốn FDI sẽ giảm trong năm 2009 theo xu hướng suy thoái của các nước phát triển - các doanh nghiệp quốc tế không chỉ sẽ xem xét lại kế hoạch mở rộng của mình mà nguồn vốn đầu tư của họ cũng sẽ được thắt chặt.
Ngoài ra, dòng kiều hối vào Việt Nam ước tính khoảng 8 tỷ USD năm 2008, cũng được dự đoán sẽ suy giảm khi thị trường việc làm toàn cầu trì trệ.
Theo đó, ước tính mà nhóm nghiên cứu đưa ra về chỉ số thâm hụt thương mại của năm 2009 là dòng chảy vốn ra vào sẽ tương đối cân bằng. Và “nếu thâm hụt thương mại cao như con số mà Chính phủ ước tính, thì những quan ngại về khó khăn trong hoạt động thanh toán quốc tế có thể sẽ quay lại”.
Tăng trưởng kinh tế chỉ khoảng 5%
Theo dự báo được đưa ra trong bản báo cáo, tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2009 chỉ khoảng 5%, trong khi mục tiêu của Chính phủ là 6,5%.
Tăng trưởng GDP, lạm phát và lãi suất cơ bản năm 2009 và 2010 (%)
Đi cùng với dự báo trên là nhận định lĩnh vực xây dựng và sản xuất sẽ tiếp tục suy giảm; sự xuống dốc của giá cả hàng hoá sẽ gây ảnh hưởng tới khu vực cơ bản, đặc biệt là nông nghiệp và khai khoáng. Và dù chính sách cắt giảm lãi suất mạnh mẽ trong thời gian qua của Ngân hàng Nhà nước và những biện pháp giúp tăng tính thanh khoản đã giảm bớt đi nguy cơ này nhưng sự đổi chiều của xu hướng suy yếu kinh tế toàn cầu sẽ là nhân tố chính ảnh hưởng tới nền kinh tế Việt Nam (và khu vực).
Bản báo cáo dẫn lại thực tế hoạt động sản xuất và xây dựng đã làm giảm tăng trưởng trong quý 4/2008 xuống còn 5,7%. Tăng trưởng GDP thực cũng chậm lại, xuống còn 6,2% năm 2008 từ 8,5% năm 2007, mức thấp nhất kể từ năm 1998.
Theo tính toán của Standard Chartered, chỉ riêng mức tăng trưởng trong quý 4 đã giảm xuống còn 5,7% từ 6,5% ở quý 3/2008 so với cùng kỳ năm trước. Sự suy giảm này có thể quy cho khu vực thứ yếu bao gồm xây dựng và sản xuất, chỉ đạt mức tăng trưởng thêm 4,8% vào quý 4 so với cùng kỳ năm 2007, khác với mức tăng trưởng một thậm chí hai con số trong những năm gần đây. Điều này đã phản ánh tác động của mức lãi suất cao và thắt chặt tín dụng.
Trong thời gian tới, các tác giả của bản báo cáo nhận định những khu vực trên có khả năng sẽ duy trì ở mức tăng trưởng chậm do môi trường quốc tế cũng như nguy cơ trì trệ của thị trường bất động sản trong nước.
Ngược lại, khu vực dịch vụ đã tăng trưởng mạnh trong quý 4/2008, thêm 7,1% so với cùng kỳ năm 2007. Khu vực cơ bản bao gồm chủ yếu là nông nghiệp và khai thác mỏ cũng tăng trưởng 4,8%, tuy nhiên giá hàng hoá của khu vực này đang đối mặt với rủi ro vì sự sụt giá nghiêm trọng.