Trong những năm qua, kinh tế hợp tác xã (HTX) ở tỉnh Bình Ðịnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Hầu hết các HTX đều hoạt động có hiệu quả và đang tiếp tục đổi mới, phát triển; góp phần xóa đói, giảm nghèo, ổn định an sinh xã hội và chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nông thôn.
 |
|
Xã viên HTX nông nghiệp hoài
hảo(huyên Hoài Nhơn)thu hoạch cói
|
Tỉnh Bình Ðịnh hiện có 284 HTX, trong đó, có 187 HTX nông nghiệp, 97 HTX phi nông nghiệp. Tất cả các HTX đều đã chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2003. Nhìn chung, sau chuyển đổi, hầu hết các HTX đều đã phát huy vai trò tự chủ, năng động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD). Các HTX đang chuyển mạnh theo hướng đa ngành, đa nghề, nâng cao chất lượng các dịch vụ cho hộ xã viên. Kết quả, nhiều HTX có mức lãi cao sau thuế như: HTX nông nghiệp thị trấn Bình Ðịnh (huyện An Nhơn); HTX sản xuất đá xây dựng Bình Ðê, HTX dịch vụ điện Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn); HTX dịch vụ điện Cát Minh, HTX vận tải - điện Phù Cát (huyện Phù Cát); Quỹ tín dụng nhân dân Diêu Trì (huyện Tuy Phước)... Hiện nay, tổng số xã viên của các HTX trên toàn tỉnh hơn 600 nghìn người (chiếm gần 40% dân số cả tỉnh) với tổng vốn hơn 1.000 tỷ đồng.
Cùng với việc triển khai đa dạng các loại hình dịch vụ nông nghiệp phục vụ cho xã viên như: nhận và cung ứng giống, thủy lợi, điện dân dụng, vật tư nông nghiệp..., một số HTX nông nghiệpđã chuyển mạnh sang phát triển SXKD ở các lĩnh vực khác như: dịch vụ môi trường, cung cấp nước sạch, thương mại, xây dựng dân dụng, kinh doanh xăng dầu, vận tải, đầu tư... Các loại hình HTX này đã huy động được vốn đầu tư lớn từ nhiều nguồn (vốn góp xã viên, vốn tích lũy và vốn vay của các tổ chức tín dụng); có phương án SXKD khả thi, thị trường ổn định và từng bước mở rộng; giải quyết được nhiều việc làm và kinh doanh đạt hiệu quả cao. Ðiển hình là HTX nông nghiệp thị trấn Bình Ðịnh (huyện An Nhơn). Năm 2009, HTX đạt doanh thu gần 60 tỷ đồng, tăng 2,17 lần về doanh thu và 3,23 lần về lợi nhuận so với năm 2005. Ðơn vị đã vinh dự nhận phần thưởng cao quý của Ðảng và Nhà nước là Huân chương Ðộc lập hạng ba và Ðơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Ngoài ra, nhiều HTX đã phát huy tốt tiềm năng và lợi thế sẵn có, tổ chức và hoạt động theo Luật HTX kiểu mới nên đã khắc phục tính hình thức, chú trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động. Triển khai nhiều dịch vụ thiết thực trong đời sống, sản xuất phục vụ tốt cho kinh tế hộ xã viên, vừa mang lại lợi nhuận cho HTX đồng thời giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động ở nông thôn. Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Ân Thạnh (huyện Hoài Ân) Huỳnh Công Hoàng cho biết: "Nhờ triển khai thực hiện tốt các dịch vụ đáp ứng kịp thời cho xã viên như: thủy lợi, vật tư, phân bón, giống, khuyến nông, vốn sản xuất, cho nên những năm qua HTX hoạt động rất hiệu quả. Lợi nhuận hằng năm đều hơn 400 triệu đồng...". Còn Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Mỹ Trinh (huyện Phù Mỹ) Ðoàn Văn Ðức, thì cho biết: "Hoạt động theo mô hình mới, HTX chúng tôi được hợp nhất từ ba HTX nông nghiệp và một HTX quản lý điện từ giữa năm 2008. Do tinh giản được bộ máy, huy động được vốn nên HTX hoạt động rất hiệu quả. Ðến nay, tổng vốn của HTX là gần 10 tỷ đồng, làm tốt vai trò "bà đỡ" cho các xã viên, triển khai nhiều mô hình cho giá trị hơn 50 triệu đồng/ha canh tác nhờ thâm canh các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao như: kiệu, dưa leo, khổ qua (mướp đắng)...
Bên cạnh đó, các HTX giao thông vận tải cũng đã có những nỗ lực phát triển SXKD, tổ chức tốt các khâu dịch vụ, trong đó chú trọng dịch vụ tìm kiếm khai thác nguồn hàng, ký kết các hợp đồng vận chuyển và mở rộng các dịch vụ tham quan, du lịch... Ngoài ra, các HTX cũng đã đầu tư vốn tổ chức kinh doanh tổng hợp như: kinh doanh xăng dầu, đầu tư bến bãi đỗ xe riêng, xây dựng và kinh doanh kho bãi chứa hàng, sửa chữa cơ khí... Nhất là, các HTX đã mạnh dạn thành lập các xí nghiệp, công ty trực thuộc để phát triển SXKD. Ðiển hình như các HTX vận tải Bình Minh (TP Quy Nhơn), huyện Phù Cát; HTX 30.3 (huyện An Nhơn), huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ... đã liên kết thành lập Công ty TNHH xe buýt Bình Ðịnh chạy tuyến Tam Quan - Quy Nhơn và ngược lại, được nhân dân ủng hộ, góp phần làm giảm tai nạn giao thông ở địa phương... Nhờ ưu thế vận chuyển được nhiều hành khách, có trạm dừng, đón trả khách cố định, hành trình chạy xe đúng giờ, đúng tuyến, giá cước phù hợp nên dịch vụ xe buýt của Xí nghiệp xe buýt Quy Nhơn thuộc HTX vận tải Bình Minh đã được khách hàng tín nhiệm chọn lựa. Hiện nay, các tuyến xe buýt của doanh nghiệp này đã không ngừng tỏa rộng, vươn xa đến nhiều nơi trong và ngoài tỉnh với chín tuyến và gần 60 phương tiện tham gia. Trong đó có những tuyến dài hơn 40 km nội tỉnh và nối thành phố Quy Nhơn với huyện Tuy An (tỉnh Phú Yên). Ðây cũng là HTX vận tải đầu tiên của miền trung, Tây Nguyên có tuyến xe buýt chạy liên tỉnh.
Ngoài các hoạt động SXKD, các HTX còn huy động vốn để giải quyết nhu cầu vay vốn cho xã viên, góp phần đẩy lùi tình trạng cho vay nặng lãi ở nông thôn, tạo được niềm tin trong xã viên. Nhờ đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, SXKD có hiệu quả nên doanh thu và lợi nhuận của nhiều HTX hằng năm đạt khá cao, đời sống của bà con xã viên ngày càng được cải thiện.
Theo báo cáo của Liên minh HTX tỉnh Bình Ðịnh, kể từ sau khi thực hiện Luật HTX năm 2003, hầu hết các chỉ tiêu chủ yếu hằng năm của các HTX đều tăng, như tổng doanh thu tăng bình quân 30%, vốn điều lệ 10%, thu nhập bình quân của xã viên 8%...
Theo ông Nguyễn Chí Linh, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Bình Ðịnh: Thời gian tới Liên minh HTX tỉnh Bình Ðịnh sẽ tiếp tục phối hợp chính quyền các địa phương rà soát, phân loại, nắm rõ tình hình hoạt động của các HTX để có kế hoạch, biện pháp củng cố, sắp xếp hoạt động của các HTX hợp lý và hiệu quả hơn; tiếp tục xây dựng các mô hình liên kết mới, nhân rộng mô hình hoạt động của các HTX tiên tiến... từng bước tạo ra những chuyển biến theo chiều sâu trong từng HTX, tăng dần tỷ lệ HTX hoạt động khá giỏi, giảm dần các HTX làm ăn kém hiệu quả, nhằm phát triển sản xuất, kinh doanh, phát huy nội lực, khai thác tiềm năng, mở mang thêm ngành nghề, thu hút lao động, thực hiện các chính sách an sinh xã hội ở khu vực nông thôn...
Tuy nhiên, các HTX cũng phải biết phát huy tinh thần tự chủ, năng động, khơi dậy các nguồn lực từ nội bộ, tăng cường liên kết với các đối tác, kinh doanh đa dạng để mở rộng hoạt động; biết lựa chọn những phương án SXKD phù hợp; nắm bắt được nhu cầu thị trường, phát triển sản xuất gắn với thị trường; chú trọng đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, mạnh dạn đổi mới để phát triển, gắn thu nhập với năng suất và hiệu quả lao động, giải quyết hài hòa lợi ích giữa HTX và xã viên./.