Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) khẳng định, bão lũ tuy ảnh hưởng đến kinh tế và thu nhập của người nông dân, nhưng chỉ tiêu cũng như sản lượng lúa gạo để cân đối nhu cầu trong nước và xuất khẩu không bị ảnh hưởng nhiều.
Tại cuộc họp báo ở Thành phố Hồ Chí Minh ngày 4/10 về tình hình xuất khẩu gạo năm 2011, ông Phạm Văn Bảy, Phó Chủ tịch Thường trực VFA cho biếtvụ thu đông là vụ mùa phụ, năm nay cũng là năm đầu tiên đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) xuống giống đại trà sau nhiều năm không sản xuất lúa vụ 3, nên cũng không đặt nặng chỉ tiêu, sản lượng tính toán cho vụ này. Vì vậy, có thể khẳng định, bão lũ không ảnh hưởng nhiều đến tình hình an ninh lương thực trong nước và xuất khẩu.
Theo số liệu từ Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), toàn vùng ĐBSCL đã xuống giống cho 604.000ha vụ thu đông năm nay. Ông Phạm Văn Bảy cho biết, hiện hai tỉnh có lượng lúa thu đông lớn là Đồng Tháp và An Giang đang bị thiệt hại nặng nề (Đồng Tháp bị mất gần 2.000ha, An Giang mất gần 4.000ha). Tuy nhiên, phần lớn diện tích lúa bị mất ở An Giang mới xuống giống (hơn 1 tháng), khi bị ngập đã bơm tiêu úng kịp thời nên cũng cứu vãn được một phần chứ không đến nỗi mất trắng.
Trong khi đó, tỉnh Kiên Giang có khoảng 53.000ha lúa thu đông đang tiếp tục được thu hoạch. Do ở cuối nguồn, cuối tháng 10 nước mới tràn về nhiều nên hiện bà con Kiên Giang vẫn kịp gặt chạy lũ, do vậy, ngoài 3.000ha ở huyện Đồn Đất bị thiệt hại thì diện tích lúa ở những nơi khác vẫn cứu vãn được.
Về tình hình xuất khẩu gạo, VFA cho biết lượng hợp đồng xuất khẩu đã ký đến hết tháng 9 là 6,855 triệu tấn. Đến ngày 30/9, các doanh nghiệp đã xuất khẩu được 5,878 triệu tấn gạo, như vậy số lượng còn phải giao là 0,97 triệu tấn.
Kế hoạch xuất khẩu năm 2011 là 7 triệu tấn gạo, như vậy trong quý IV sẽ còn xuất khoảng 1,1- 1,2 triệu tấn.
Xuất khẩu gạo có thể tăng
Căn cứ vào giá gạo thế giới và tình hình thời tiết, VFA cho rằng, từ nay đến cuối năm giá lúa gạo sẽ đứng ở mức cao. Yếu tố quan trọng nhất là tác động của chính sách hỗ trợ nâng giá lúa của Chính phủ mới của Thái Lan được thực hiện từ ngày 7/10 tới. Theo đó, từ ngày 7/10/2011 đến 20/2/2012, Thái Lan sẽ thực hiện cam kết mua gạo với giá 15.000 baht/tấn (tăng khoảng 60%), giá gạo Thái Lan xuất khẩu ở mức 750 - 800 USD/tấn trở lên. Sau khi có tuyên bố trên, giá gạo thị trường thế giới tăng thêm 15%.
Theo ông Phạm Văn Bảy, Phó Chủ tịch Thường trực VFA, sau thời điểm 7/10, giá xuất giữa Việt Nam và Thái Lan nhiều khả năng sẽ có sự chênh lệch khá lớn, khiến gạo Thái Lan khó cạnh tranh. Đây là cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo như Việt Nam, Campuchia, Myanmar, Ấn Độ, Pakistan… trở thành nhà cung cấp gạo thay thế Thái Lan vì giá gạo thị trường thế giới vẫn còn thấp hơn nhiều so với mức giá Chính phủ Thái Lan ấn định.
Ông Phạm Văn Bảy nhận định, có khả năng khách hàng sẽ dồn vào Việt Nam, nước xuất khẩu lớn thứ 2 thế giới (dự kiến năm nay xuất khoảng 7 triệu tấn) khi gạo Việt Nam có chất lượng hơn gạo Ấn Độ, Pakistan, Myanmar. Mới đây, Việt Nam đã ký hợp đồng cung cấp cho Malaysia 150.000 tấn gạo với giá tốt (khoảng 570 - 580 USD/tấn gạo 5%), giao đến cuối năm 2011 là 50.000 tấn, số còn lại giao trong những tháng đầu năm 2012. Đó là chưa kể, Việt Nam ký bán tiếp cho Indonesia (dự kiến cả năm 2011 là 1,8 triệu tấn)…
Chính vì vậy, VFA khuyến cáo các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam không nên vội vã trong các hợp đồng xuất khẩu gạo. Các doanh nghiệp chỉ nên ký hợp đồng khi có đủ 100% gạo tồn kho, vì nếu ký hợp đồng sớm, bán với giá thấp trong khi giá thế giới tăng thì sẽ bị lỗ khi phải mua gạo giá cao để thực hiện hợp đồng, hoặc ngược lại. Tình trạng này đã có trong đầu năm nay khiến nhiều doanh nghiệp lao đao.
Riêng thị trường trong nước, VFA khẳng định, sẽ không có tình trạng sốt giá vì chủ trương bình ổn giá của Thành phốHồ Chí Minh, Hà Nội;và hiện lượng lúa gạo dự trữ của các công ty thành viên của VFA luôn bảo đảm ưu tiên bình ổn cho thị trường trong nước./.
Công Trí
Cổng thông tin điện tử Chính phủ