Ảnh minh họa. Nguồn: MPI(MPI) - Việt Nam cần một chiến lược bảo vệ tài chính nhằm bảo vệ người dân và ngân sách tốt hơn khỏi những chi phí do thiên tai gây ra. Thông qua việc kết hợp các công cụ tài chính khác nhau nhằm đảm bảo kinh phí cho công tác ứng phó và tái thiết, chiến lược bảo vệ tài chính có thể là một bộ phận trong chương trình tổng thể về quản lý rủi ro thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu. Đây là những nội dung được thảo luận tại Hội thảo về Giải pháp Tài chính và Bảo hiểm Rủi ro Thiên tai được Bộ Tài chính Việt Nam và Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam tổ chức ngày 15/11/2016, tại Hà Nội.
Ông Sebastian Eckardt, Chuyên gia Kinh tế Trưởng của WB cho biết: “Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng tiêu cực từ thiên tai và biến đổi khí hậu, dẫn tới tổn thất nghiêm trọng về kinh tế, chủ yếu là người nghèo. Một cách tiếp cận mang tính chiến lược nhằm cải thiện khả năng chống chịu của đất nước trước những cú sốc như vậy sẽ giúp bảo đảm an toàn sinh kế của người dân và giúp duy trì tăng trưởng kinh tế và những tiến bộ đạt được trong quá trình phát triển. Việc hỗ trợ xây dựng chiến lược này là một trong những ưu tiên của Ngân hàng Thế giới trong quá trình hợp tác với Chính phủ Việt Nam.”
Theo số liệu thống kê được công bố tại Hội thảo, mỗi năm Việt Nam có thể phải chịu tổn thất lên đến 30,2 nghìn tỷ VND (1,4 tỷ USD) do lũ, bão và động đất. Tài sản của dân cư và tài sản của khu vực công (công sở và hạ tầng công cộng) lần lượt chiếm 65% và 11% tổng thiệt hại. Trong vòng 50 năm tới, với xác suất 40%, Việt Nam có thể phải chịu thiệt hại vượt quá 141,2 nghìn tỷ VND (6,7 tỷ USD) do lũ, bão hoặc động đất. Các địa phương khu vực Bắc Trung Bộ có tỷ lệ nghèo cao hơn cũng có xu hướng đối mặt với thiệt hại kinh tế nghiêm trọng hơn.
Vì vậy, theoThứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí: “ Việc xây dựng, phát triển các hệ thống giải pháp tài chính mới về quản lý rủi ro và chuyển giao rủi ro thiên tai là rất cần thiết. Trong đó, giải pháp về bảo hiểm là một công cụ, giải pháp hữu hiệu, không chỉ giảm nhẹ gánh nặng về ngân sách nhà nước, chuyển giao rủi ro ra thị trường quốc tế mà còn góp phần tăng cường nhận thức về rủi ro thiên tai, xây dựng kế hoạch và phòng, chống thiên tai.”
Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về một số phương án mà Chính phủ có thể lựa chọn nhằm tăng cường khả năng chống chịu về mặt tài chính như: Xây dựng chiến lược bảo vệ tài chính hiệu quả về mặt kinh tế trên cơ sở kết hợp tối ưu giữa các công cụ tài chính như ngân sách dự phòng, quỹ dự phòng thiên tai, nguồn tín dụng dự phòng, các công cụ chuyển giao rủi ro để đảm bảo các nguồn kinh phí được sử dụng hợp lý. Điều đó giúp đảm bảo truyền dẫn vốn và kinh phí một cách kịp thời và hiệu quả cho các nhóm dân cư bị ảnh hưởng bởi thiên tai; Tài chính cho thiên tai phải là một phần của chương trình tổng thể về quản lý rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu chung, bổ sung cho các hoạt động đầu tư nhằm phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro; Rà soát các khung chính sách, pháp luật, thể chế và vận hành quỹ phòng chống thiên tai nhằm tăng cường khả năng chống chịu về tài chính của các địa phương; Ghi nhận khu vực tư nhân là đối tác thiết yếu có thể đóng góp về vốn, chuyên môn kỹ thuật và các giải pháp tài chính sáng tạo để bảo vệ tốt hơn cho chính quyền và xã hội nhằm đối phó thiên tai.
Mô hình rủi ro thiên tai giúp Chính phủ có đánh giá tốt hơn về khả năng xảy ra và mức độ nghiêm trọng của tổn thất do thiên tai lần đầu tiên được xây dựng tại Việt Nam. Mô hình này cũng có thể được sử dụng nhằm lập kế hoạch ứng phó với các tác động về tài chính của thiên tai trước khi chúng xảy ra. Theo dự kiến, mô hình sẽ được hoàn chỉnh và chuyển giao vào tháng 12 năm 2016./.
Minh Trang
Bộ Kế hoạch và Đầu tư