ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội nghị: Ảnh: Đức Trung (MPI)

Việt Nam đã trải qua hơn ba mươi năm đổi mới và đạt được những thành tựu to lớn về phát triển kinh tế - xã hội. Việt Nam xác định phát triển kết cấu hạ tầng là một nhiệm vụ quan trọng, một trong ba khâu đột phá của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2020. Nhu cầu đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng của Việt Nam rất lớn trong khi nguồn lực từ ngân sách Nhà nước rất hạn chế. Việc huy động các nguồn lực ngoài Nhà nước với nhiều hình thức trên cơ sở tăng cường xã hội hóa các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng đang là vấn đề ngày càng được quan tâm tại Việt Nam.

Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào phát triển kết cấu hạ tầng và sự tham gia của khu vực tư nhân đang ngày càng đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, việc thực thi các chính sách nhằm tìm kiếm, thu hút nguồn lực đầu tư từ khu vực tư vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Các chính sách chưa hướng đến việc hình thành thị trường phát triển kết cấu hạ tầng, thực tiễn xuất hiện nhiều hình thức, mô hình mới về đầu tư, khai thác kinh doanh các công trình hạ tầng, song các quy định pháp lý chưa theo kịp để điều chỉnh các hoạt động này, nhất là trong lĩnh vực giao thông. Chưa có cơ chế bảo lãnh một số rủi ro (rủi ro doanh thu, rủi ro tỷ giá) theo thông lệ quốc tế... nên chưa thu hút được các nhà đầu tư và tổ chức tín dụng nước ngoài tham gia đầu tư theo hình thức PPP.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Justin Wood, Giám đốc khu vực Châu Á Thái Bình Dương, Thành viên Ủy ban Điều phối WEF cho biết, tại cuộc họp thường niên của WEF tại Davos vào tháng 01/2017, WEF đã ký Thỏa thuận Hợp tác với Chính phủ Việt Nam với chủ đề “Chuẩn bị cho tương lai Việt Nam”. Theo đó, Chính phủ Việt Nam đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Ngoại giao và WEF để triển khai nhiệm vụ nghiên cứu đầu tư dài hạn về cơ sở hạ tầng và phát triển. Mục đích của Hợp tác là triển khai các nguồn lực từ Diễn đàn để hỗ trợ Việt Nam định hướng bước tiếp theo của hành trình phát triển trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Ông Justin Wood khẳng định, WEF mong muốn mang đến những đóng góp vào sự phát triển cơ sở hạ tầng cho nền kinh tế Việt Nam, đóng góp nhiều hơn cho những thách thức Việt Nam đang đối mặt và xây dựng những cơ sở hạ tầng cần thiết cho thế hệ tương lai.

Ông Justin Wood cho rằng, kết quả lớn nhất mà Nhóm làm việc về cơ sở hạ tầng (IWG) đạt được từ cuộc họp lần thứ nhất diễn ra tháng 11/2017 đó là sự cam kết của các bên liên quan, từ các cơ quan của Chính phủ, các doanh nghiệp nước ngoài, doanh nghiệp Việt Nam đã thống nhất, cam kết cùng hợp tác với nhau để vượt qua những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt về cơ sở hạ tầng. Với mục tiêu là xây dựng những hành động cụ thể để huy động đóng góp cho việc cải thiện môi trường kinh doanh, xây dựng và phát triển thị trường vốn để đảm bảo các kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng của Việt Nam được thực hiện thành công.

Ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Đức Trung (MPI)

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tiếp nối Hội thảo khởi động ngày 16/11/2017, tại Hà Nội, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế đã sẵn sàng cùng hợp tác như một Nhóm làm việc để cung cấp đầu vào cho sáng kiến nhằm cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam, đẩy mạnh các thị trường vốn và đặc biệt thúc đẩy việc phát triển của các kế hoạch hạ tầng.

Chính phủ Việt Nam đã chọn Hệ thống Sáng kiến Toàn cầu của WEF về Đầu tư dài hạn, Cơ sở hạ tầng và Phát triển là một trong những trụ cột của Thỏa thuận Hợp tác. Một phần lớn cam kết của Việt Nam vào hệ thống bao gồm việc triển khai IWG tại Việt Nam thuộc dự án Hệ thống Sáng kiến Toàn cầu, cơ quan Thúc đẩy Hạ tầng Quốc gia của WEF.

Đầu vào của IWG hướng tới mô tả những thách thức mà cộng đồng doanh nghiệp gặp phải, đề xuất những giải pháp và gợi ý sự quan tâm của cả khu vực công và tư, với mục tiêu là đạt được sự đồng thuận về các vấn đề yêu cầu cần sự chú ý không chỉ ở trong ngắn hạn và trung hạn mà còn kêu gọi quyết tâm của khu vực công và tư.

Trong năm 2018, IWG sẽ tập trung vào các vấn đề then chốt là tiếp cận và rà soát môi trường kiến tạo, bao gồm: Khuôn khổ pháp luật, Quá trình chuẩn bị dự án, quản lý, lập kế hoạch sẽ được thực hiện qua nhiều bước nghiêm ngặt, tập trung vào quá trình chuẩn bị và triển khai dự án như một cách để thúc đẩy sự tự tin khởi đầu của nhà đầu tư và lợi ích cho đầu tư bằng cách tạo lợi ích cho các bên tham gia trong hợp tác. Xây dựng năng lực cá nhân và thể chế làm giảm khoảng cách về tài năng bằng cách phát triển những kỹ năng quản lý dự án đi đầu. Đồng thời, chia sẻ rủi ro và cơ chế bảo đảm thông qua việc phát triển và kiểm nghiệm cơ chế “Cam kết chính sách nâng cao” và tiếp cận với tài chính dài hạn và khung pháp lý liên quan giúp nâng cao vai trò của hệ thống lương hưu và sự tham gia của ngành bảo hiểm.

Cùng với đó, thể hiện Mô hình Tái chế tài sản thông qua một dự án thử nghiệm (PTC) trong lĩnh vực năng lượng. Tăng cường khả năng sản xuất điện của Việt Nam, một vấn đề rất quan trọng cho sự phát triển lâu dài của đất nước.

Đồng thời, tập trung vào một số dự án tiêu biểu để thúc đẩy hoàn thành như dự án Cao tốc Bắc - Nam, dự án đường sắt đô thị ở thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, sân bay quốc tế Long Thành, những dự án năng lượng xanh quan trọng… Bên cạnh đó, IWG khuyến khích thảo luận về những dự án lớn, tiềm năng liên quan đến Diễn đàn Hợp tác Đầu tư Phát triển bền vững (SDIP), thống nhất về quỹ thay đổi khí hậu MOB. Đặc biệt, IWG sẽ xúc tiến và trao đổi về những dự án hạ tầng hợp tiêu chuẩn và ở giai đoạn cuối cho những dự án tiều năng của SDIP./.