ChuyenDoiSo

PGS.TS Lê Xuân Đình phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: Minh Trang (MPI)

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Lê Xuân Đình, Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất đối với nhân loại trong thế kỷ 21, có tác động nghiêm trọng đến sản xuất, đời sống và môi trường trên phạm vi toàn thế giới. Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Trước hết phải kể đến là đồng bằng sông Cửu Long, một trong ba đồng bằng trên thế giới dễ bị tổn thương nhất do nước biển dâng.

Theo tính toán dự báo của các chuyên gia, nếu mực nước biển dâng cao 1m, sẽ có khoảng 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, 11% diện tích đồng bằng sông Hồng và 3% diện tích của các tỉnh khác thuộc vùng ven biển sẽ bị ngập, trong đó, thành phố Hồ Chí Minh sẽ bị ngập trên 20% diện tích, khoảng 10 - 12% dân số Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng 10% GDP.

Ở Việt Nam, trong vòng 50 năm qua nhiệt độ trung bình đã tăng khoảng 0,5 - 0,7⁰C, mực nước biển đã dâng khoảng 20cm. Hiện tượng El Nino, La Nina ngày càng tác động mạnh mẽ. Biến đổi khí hậu thực sự đã làm cho thiên tai, đặc biệt là bão, lũ và hạn hán ngày càng khốc liệt. Tác động của biến đổi khí hậu đối với Việt Nam là rất nghiêm trọng, là nguy cơ hiện hữu cho mục tiêu xóa đói giảm nghèo, cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030.

Những thách thức trên đòi hỏi Việt Nam phải có những nỗ lực hơn nữa trong thực thi các chính sách, biện pháp, đồng thời, tăng cường nhận thức và năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu. Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu. Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu của Việt Nam đã khẳng định quan điểm ứng phó với biến đổi khí hậu là trách nhiệm của toàn hệ thống, phát huy vai trò chủ đạo trong quản lý, điều hành của Nhà nước, nâng cao tính năng động, sáng tạo và trách nhiệm của khu vực doanh nghiệp, phát huy sự tham gia và giám sát của các đoàn thể chính trị xã hội, nghề nghiệp và cộng đồng dân cư.

Theo ông Lê Xuân Đình, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Doanh nghiệp vừa là chủ thể chịu tác động của biến đổi khí hậu, vừa là đối tượng quan trọng trực tiếp tham gia, chuyển các thách thức thành cơ hội từ tác động của biến đổi khí hậu và tạo ra nguồn lực để thúc đẩy công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, triển khai các kế hoạch góp phần giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy tăng trưởng xanh. Thực hiện các chủ trương, chính sách của Chính phủ về biến đổi khí hậu cũng tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp, đó là các cơ hội cho nghiên cứu, sáng tạo và đầu tư vào các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, nhận thức về biến đổi khí hậu của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế, chưa quan tâm tới bảo vệ môi trường, thực hiện mô hình sản xuất và tiêu dùng nhằm phát thải các-bon thấp, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Do vậy, việc nâng cao nhận thức cho cộng đồng doanh nghiệp cũng như huy động sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp chung tay cùng Chính phủ trong cuộc chiến ứng phó với biến đổi khí hậu là hết sức quan trọng.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: Minh Trang (MPI)

Cập nhật các chính sách liên quan đến biến đổi khí hậu ở Việt Nam, TS. Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, trong những năm qua, mức độ quan tâm đến vấn đề biến đổi khí hậu trong việc ban hành chính sách và pháp luật của Việt Nam tăng rất nhanh, đặc biệt là từ năm 2009 đến nay. Phương pháp tiếp cận thiên về hướng lồng ghép mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu vào quá trình xây dựng các chính sách, pháp luật trong các lĩnh vực khác nhau. Do vậy, trong giai đoạn trước mắt, Việt Nam cần nhấn mạnh vào vấn đề thích ứng hơn là giảm nhẹ. Các quy định pháp luật chưa nhiều, hầu hết các văn bản liên quan đến biến đổi khí hậu tại Việt Nam mới chỉ được thể hiện ở các văn bản định hướng cho các hoạt động của các cơ quan nhà nước. Các quy định về quyền và nghĩa vụ cụ thể của tổ chức, cá nhân chưa được quy định trong văn bản pháp lý. Vai trò của nhà nước trong công tác ứng phó với biến đổi khí hậu là chính, chưa tận dụng các nguồn lực xã hội và tư nhân.

Theo ông Nguyễn Trung Thắng, về thích ứng với biến đổi khí hậu, cần cân nhắc, xem xét các tác động của biến đổi khí hậu khi thực hiện đô thị mới, thực hiện các biện pháp phòng, chống giảm nhẹ thiên tai trong quá trình hoạt động, nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu. Về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cần thực hiện các biện pháp tiết kiệm năng lượng, đầu tư, ứng dụng năng lượng tái tạo khi có thể, áp dụng các biện pháp, mô hình cac-bon thấp, tiết kiệm nguyên, nhiên, vật liệu trong sản xuất kinh doanh.

Ông Phạm Hoàng Hải, Trưởng ban Phát triển và Quan hệ đối tác, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, những hành động của doanh nghiệp và sự hỗ trợ của Chính phủ hiện nay là chưa đủ và cần tăng cường giám sát thực thi pháp luật về môi trường của doanh nghiệp. Hỗ trợ doanh nghiêp tiếp cận các nguồn tài chính ưu đãi để đầu tư thay đổi công nghệ sản xuất thân thiện môi trường, công nghệ. Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng hoàn thiện khung chính sách nhằm thực hiện các mô hình kinh tế mới.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, sáng kiến của doanh nghiệp trong ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững và kế hoạch hành động giảm thiểu, thích ứng với biến đổi khí hậu Việt Nam giai đoạn 2018- 2030…/.