ChuyenDoiSo

Giám đốc NCIF Lưu Quang Khánh phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: Mai Phương (MPI)

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Giám đốc Lưu Quang Khánh cho biết, các giải pháp điều hành tích cực và hiệu quả của Chính phủ đã mang lại kết quả tích cực cho nền kinh tế, đáng chú ý là việc tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức cao (7,02%) trong điều kiện nền kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định (CPI trung bình năm đạt 2,8%), thặng dư thương mại kỷ lục (gần 10 tỷ USD), dự trữ ngoại hối tăng cao (gần 80 tỷ USD).

Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam vẫn còn những khó khăn như ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh kéo dài trong năm 2019 làm ảnh hưởng đến phát triển khu vực nông nghiệp.Giải ngân vốn đầu tư công vẫn gặp khó khăn. Nguy cơ lạm phát vẫn còn thường trực do tác động của việc thực hiện lộ trình tăng giá trong nước một số mặt hàng thiết yếu như điện, dịch vụ giáo dục, y tế và tình hình giá cả leo thang do thiếu nguồn cung thực phẩm do dịch bệnh kéo dài.

Tại Tọa đàm, Phó Giám đốc NCIF Đặng Đức Anh cho biết, năm 2019, các nước có xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm đối phó với suy giảm kinh tế. Tăng trưởng kinh tế trong nước duy trì mức cao trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động. Công nghiệp chế biến, chế tạo có sự phát triển đồng đều, giảm bớt phụ thuộc vào một số nhóm mặt hàng, tận dụng được tác dụng của xung đột thương mại để thúc đẩy xuất khẩu nhiều mặt hàng có lợi thế.

Vốn đầu tư nước ngoài tiếp tục dịch chuyển từ thị trường Trung Quốc, tăng tỷ trọng vốn đầu tư thông qua mua bán và sáp nhập, tiêu dùng duy trì tốc độ tăng trưởng cao nhờ sự gia tăng của tầng lớp trung lưu. Chính sách tiền tệ được điều hành thận trọng nhằm hỗ trợ tăng trưởng và ổn định vĩ mô. Lãi suất, tỷ giá được kiểm soát và điều chỉnh ở mức thấp là tiền đề cho ổn định vĩ mô và tăng trưởng. Tuy nhiên, một số điểm yếu của nền kinh tế vẫn chưa được khắc phục như công nghiệp hỗ trợ chậm phát triển, tính chất gia công còn lớn, sản xuất công nghiệp chưa tham gia nhiều vào chuỗi sản xuất và giá trị toàn cầu. Xuất khẩu vẫn phụ thuộc vào nhóm hàng do khu vực FDI dẫn dắt. Một số mặt hàng xuất khẩu chính đang suy giảm sức cạnh tranh, xuất khẩu nông thủy sản gặp nhiều khó khăn, khó tiếp cận thị trường. Chất lượng và an toàn thực phẩm, công nghiệp chế biến và bảo quản nông lâm, thủy sản còn kém phát triển. Khả năng mở rộng thị trường xuất khẩu gặp khó khăn, tăng trưởng xuất khẩu chủ yếu từ chuyển hướng thương mại…

Phó Giám đốc NCIF Đặng Đức Anh phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: Mai Phương (MPI)

Ông Đặng Đức Anh cho rằng, tăng trưởng của các đầu tàu kinh tế thế giới có xu hướng giảm, bối cảnh quốc tế biến động tác động đến giá hàng hóa thế giới. Chính sách bảo hộ thương mại của các quốc gia tiếp tục gia tăng, nguy cơ áp thuế do lẩn tránh thương mại, xu hướng nới lỏng tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn chậm lại, gia tăng ứng dụng tự động hóa, trí tuệ nhân tạo trong sản xuất và thương mại. Cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ tác động sâu rộng đến tăng trưởng kinh tế và chuỗi giá trị toàn cầu.

Bối cảnh trong nước nhiều yếu tố thuận lợi như kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, thương mại được thúc đẩy thông qua thực hiện và tham gia vào các hiệp định thương mại, tái cơ cấu kinh tế. Cải thiện môi trường kinh doanh được tăng cường, giải ngân vốn đầu tư công được đẩy nhanh hơn, sự đóng góp của các khu vực tư nhân ngày càng tăng, tiêu dùng tiếp tục là động lực với sự gia tăng của tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên, cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức như động lực tăng trưởng từ khu vực chế biến, chế tạo đang có dấu hiệu chậm lại. Nguy cơ thiếu hụt nguồn cung lao động do cạnh tranh từ các nhà đầu tư nước ngoài. Lĩnh vực sản xuất kinh doanh còn gặp nhiều rào cản, đặc biệt đối với các doanh vừa và nhỏ. Xuất khẩu một số mặt hàng đã đến ngưỡng, đang chịu tác động tiêu cực của xung đột thương mại. Rủi ro bị áp thuế quan cao đối với một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt do lẩn tránh thương mại. Đồng thời, xuất khẩu nông sản dự báo có thể gặp nhiều khó khăn do cạnh tranh và hàng rào thương mại...

Từ những phân tích trên, ông Đặng Đức Anh đưa ra các kịch bản tăng trưởng cho năm 2020. Việt Nam tiếp tục tận dụng được cơ hội do xung đột thương mại trong gia tăng giá trị hàng xuất khẩu và thu hút đầu tư, nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019-2020, ổn định mặt bằng lãi suất, lạm phát, điều hành linh hoạt và kiểm soát tốt biến động tỷ giá.

Trong thời gian tới, Việt Nam cần đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh một cách thực chất, hiệu quả hơn. Đồng thời, đẩy mạnh cơ cấu lại các ngành và nội ngành dựa vào lợi thế so sánh và tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ. Thúc đẩy phát triển một số ngành các sức lan tỏa lớn hoặc còn nhiều dư địa như công nghệ thông tin, viễn thông, sản xuất phần mềm, công nghiệp chế biến nông, lâm thủy sản, năng lượng, du lịch…

Cùng với đó, cần theo dõi chặt chẽ tình hình biến động kinh tế, địa chính trị thế giới để có những phản ứng ngắn hạn phù hợp. Tìm kiếm khả năng mở rộng các thị trường cho hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt là nông, thủy sản. Kiểm soát lạm phát trên cơ sở theo dõi sát giá nhập khẩu và tính toán lộ trình, phạm vi điều chỉnh tăng giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quản lý. Tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ thận trọng trong bối cảnh sức ép lạm phát có thể cao hơn, ưu tiên ổn định lãi suất, giám sát tín dụng cho bất động sản, tập trung tháo gỡ vướng mắc, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và các chỉ số xếp hạng quốc tế. Tăng cường giám sát đầu tư cũng như phòng vệ thương mại để không bị doanh nghiệp nước ngoài lợi dụng Việt Nam để tránh thuế. Tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư với cổ phần hóa, thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước.

Phát biểu tại Tọa đàm, Trưởng ban (NCIF) Trần Toàn Thắng cho biết, việc tham gia CPTPP giúp Việt Nam tăng xuất khẩu vào các nước tham gia CPTPP. Dự kiến CPTPP sẽ giúp GDP của Việt Nam đạt thêm 1,7 tỷ USD…, Trong thời gian tới, Việt Nam tiếp tục nâng cao năng lực nội tại của nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy gia tăng các động lực tăng trưởng mới. Cùng với đó, tận dụng hiệu quả các cơ hội từ hội nhập quốc tế, từ xu thế phát triển khoa học công nghệ và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư…

Toàn cảnh Tọa đàm. Ảnh: Mai Phương (MPI)

Tại Tọa đàm, các đại biểu đánh giá cao báo cáo của NCIF. Báo cáo đã chỉ ra nhiều vấn đề mới, toàn diện, công phu và các số liệu được thu thập từ các cơ quan hữu quan đáng tin cậy, cập nhật đầy đủ và kịp thời. Trên cơ sở các chuyên đề được trình bày tại Tọa đàm, các đại biểu đã tập trung đánh giá nền tảng kinh tế Việt Nam trong năm 2020, xem xét các yếu tố trong và ngoài nước nhiều khả năng tác động đến nền kinh tế Việt Nam giai đoạn tới. Nhất là việc tham gia ký kết và thực hiện các FTA thế hệ mới, đặc biệt là CPTPP và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) sẽ mang lại nhiều cơ hội và thách thức, có tác động sâu, rộng tới nền kinh tế Việt Nam. Các đại biểu kỳ vọng, Báo cáo cần phân tích sâu hơn những nguyên nhân chính dẫn đến những tồn tại, hạn chế của nền kinh tế Việt Nam, từ đó đề xuất khuyến nghị, giải pháp thiết thực hơn trong thời gian tới.

Phát biểu bế mạc Toạ đàm, Giám đốc NCIF Lưu Quang Khánh ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến đóng góp của các đại biểu tham dự. Đồng thời nhấn mạnh, NCIF sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện Báo cáo./.