Ảnh minh họa. Minh Trang (MPI)(MPI) – Ngày 27/4/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 58/NQ-CP ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu nước ngoài đến năm 2030.
Nghị quyết ban hành nhằm cụ thể hóa, thực hiện đầy đủ các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đề ra trong Nghị quyết số 50-NQ/TW. Đồng thời, xác định rõ các nhiệm vụ để các Bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch hành động, tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 50-NQ/TW.
Thống nhất chỉ đạo các cấp, các ngành tổ chức quán triệt, triển khai, cụ thể hóa Nghị quyết số 50-NQ/TW, tạo sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành động về tầm quan trọng của việc hoàn thiện thể chế, chính sách nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, thể hiện được vai trò kiến tạo, điều phối của Chính phủ theo tinh thần đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài và linh hoạt thích ứng với những thay đổi của kinh tế khu vực và thế giới, những xu thế mới về hợp tác đầu tư nước ngoài.
Nhằm đạt được mục tiêu của Nghị quyết số 50-NQ/TW đề ra, trong thời gian tới, bên cạnh các nhiệm vụ thường xuyên, Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cần cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ.
Trong đó, đổi mới, nâng cao nhận thức, tư duy và thống nhất trong hành động về đầu tư nước ngoài. Tăng cường ổn định chính trị xã hội và kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tạo chuyển biến thực chất hơn trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, hướng tới phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam…
Hoàn thiện thể chế, chính sách
Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu của Chương trình hành động là hoàn thiện thể chế, chính sách chung về đầu tư nước ngoài, chính sách thu hút đầu tư, chính sách nhằm bảo hộ và đề cao trách nhiệm và hợp tác của nhà đầu tư, chính sách quản lý, giám sát đầu tư.
Cụ thể, Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư sửa đổi, bổ sung các quy định về thủ tục, điều kiện đầu tư, khái niệm về các hoạt động đầu tư, về danh mục địa bàn, lĩnh vực, đổi tượng được áp dụng ưu đãi đầu tư trong các luật đầu tư nước ngoài và các luật có liên quan để thống nhất trong thực hiện và bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam. Nghiên cứu bổ sung quy định “điều kiện về quốc phòng, an ninh” trong quá trình xem xét, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với dự án đầu tư mới…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp các Bộ, ngành liên quan soạn thảo Danh mục ngành, nghề chưa được tiếp cận thị trường và danh mục tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài phù hợp với các cam kết quốc tế để ban hành kèm theo Luật đầu tư (sửa đổi), Nghị định hướng dẫn Luật đầu tư. Xây dựng các tiêu chí về đầu tư để lựa chọn, ưu tiên thu hút đầu tư phù hợp với chiến lược, quy hoạch, định hướng phát triển ngành, lĩnh vực, địa bàn để ban hành kèm theo Nghị định hướng dẫn Luật đầu tư…
Nghiên cứu hoàn thiện thể chế, chính sách cho các khu kinh tế, khu công nghiệp theo hướng xác định rõ trọng tâm phát triển và cơ chế, chính sách vượt trội phù hợp với đặc thù của từng mô hình, bảo đảm tính liên kết, đồng bộ với các khu vực khác để đề xuất Chính phủ xem xét, sửa đổi Nghị định số 82/2018/NĐ-CP ngày 22/5/2018 về quản lý Khu công nghiệp và Khu kinh tế phù hợp với bối cảnh mới.
Hoàn thiện khung pháp luật để đa dạng hóa và phát huy có hiệu quả mô hình hợp tác công - tư (PPP) vào đầu tư cơ sở hạ tầng, các quy định về hình thức mua lại và sáp nhập (M&A) đối với các nhà đầu tư nước ngoài để quy định trong Luật đầu tư (sửa đổi)…
Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan sửa đổi, bổ sung quy định bảo đảm quyền, nghĩa vụ, công nhận và bảo hộ quyền sở hữu hợp pháp về tài sản, quyền sở hữu trí tuệ, vốn đầu tư, thu nhập và lợi ích hợp pháp khác của nhà đầu tư và chủ thể có liên quan, phù hợp với các cam kết quốc tế, đồng thời có chế tài xử lý nghiêm các vi phạm quy định tại Luật đầu tư (sửa đổi).
Quy định rõ trong Luật đầu tư (sửa đổi) về trách nhiệm của nhà đầu tư về bảo vệ môi trường và hợp tác cải thiện môi trường tốt hơn trong quá trình đầu tư, triển khai dự án và hoạt động của doanh nghiệp trong suốt thời gian thực hiện dự án theo quy định của pháp luật…
Về hoàn thiện thể chế chính sách quản lý, giảm sát đầu tư, Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương cần nâng cao năng lực phân tích, dự báo của các cơ quan xây dựng, ban hành thể chế chính sách. Kịp thời trình cấp có thẩm quyền ban hành các quy định điều chỉnh các quan hệ kinh tế mới, các mô hình, phương thức kinh doanh mới… tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh của nhà đầu tư và hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước. Đẩy mạnh phân công, phân cấp, ủy quyền và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, áp dụng cơ chế một cửa, một cửa liên thông.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng, bổ sung các quy định tại Nghị định hướng dẫn Luật đầu tư (sửa đổi) về cơ chế phòng ngừa và chủ động, kịp thời giải quyết vướng mắc, khiếu nại, khiếu kiện của nhà đầu tư, quy định về các tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư nước ngoài về kinh tế, xã hội, môi trường và quốc phòng, an ninh…
Xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả và hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu phục vụ đánh giá và quản lý hoạt động của các khu kinh tế, khu công nghiệp để sửa đổi Nghị định số 82/2018/NĐ-CP ngày 22/5/2018 về quản lý Khu công nghiệp và Khu kinh tế…
Đổi mới nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến đầu tư
Nghị quyết cũng đưa ra giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến đầu tư. Cụ thể, các Bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục đổi mới, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến đầu tư. Tăng cường sự phối hợp, liên kết giữa Trung ương với địa phương, giữa các vùng, giữa cơ quan quản lý nhà nước với các hiệp hội nghề nghiệp trong công tác xúc tiến đầu tư.
Chủ động xúc tiến đầu tư có mục tiêu, trọng tâm, trọng điểm, gắn với các tiêu chí hợp tác đầu tư mới, tiếp tục duy trì các thị trường và đối tác truyền thống, đồng thời mở rộng thị trường, đối tác mới. Đa dạng hóa các hoạt động và phương thức xúc tiến đầu tư, chú trọng xúc tiến đầu tư tại chỗ với những dự án hợp tác cụ thể đã triển khai thành công…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương rà soát, cơ cấu lại hệ thống các cơ quan xúc tiến đầu tư hiện có (không thành lập mới) theo hướng chuyên nghiệp, độc lập, không chồng chéo, không trùng lặp với các cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài. Xem xét khả năng gắn kết với xúc tiến thương mại và du lịch một cách linh hoạt, phù hợp với yêu cầu và đặc thù của từng địa phương…
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài
Nghị quyết nêu rõ, các Bộ, ngành và địa phương cần thực hiện nghiêm pháp luật về đầu tư và pháp luật khác có liên quan đối với hoạt động đầu tư nước ngoài, chủ động phòng tránh không để phát sinh khiếu kiện, tranh chấp quốc tế. Xử lý nghiêm tình trạng thực hiện thể chế, chính sách thiếu thống nhất giữa Trung ương và địa phương, giữa các địa phương.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra gắn với nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương và người đứng đầu trong chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan tới đầu tư nước ngoài. Xử lý dứt điểm các dự án gây ô nhiễm môi trường, sử dụng đất không hiệu quả, kinh doanh thua lỗ nhiều năm, dự án không thực hiện đúng cam kết. Phòng ngừa, giải quyết sớm, có hiệu quả các tranh chấp liên quan đến đầu tư nước ngoài…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng thực hiện nhiệm vụ tăng cường sự phối hợp giữa các Bộ, ngành và các địa phương gắn với kiểm tra, giám sát trong hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài. Phối hợp chặt chẽ với các hiệp hội doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bình chọn, vinh danh các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, định kỳ bình chọn, vinh doanh các nhà đầu tư nước ngoài tiêu biểu.
Đồng thời, hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu, thông tin quốc gia về đầu tư đồng bộ, liên thông với các lĩnh vực lao động, đất đai, thuế, hải quan, tín dụng, ngoại hối… và với các địa phương. Nâng cao chất lượng công tác thống kê, bảo đảm kịp thời, đầy đủ, chính xác và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Theo Nghị quyết, các Bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 58/NQ-CP và khẩn trường trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan để thực hiện Nghị quyết theo quy định.
Các Bộ, ngành thường xuyên cập nhật, tổng hợp số liệu, phân tích đánh giá tình hình công tác quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài theo chuyên ngành. Đồng thời, tăng cường rà soát, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật chuyên ngành do Bộ, ngành mình quản lý nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án đầu tư nước ngoài và kịp thời đề xuất điều chỉnh chính sách.
Người đứng đầu các Bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện nhiệm vụ của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân. Bám sát tình hình thực tế, chủ động theo dõi, đánh giá để có biện pháp xử lý linh hoạt, kịp thời hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền những giải pháp chỉ đạo, điều hành bảo đảm kịp thời, hiệu quả. Định kỳ hằng năm trước ngày 31/3 báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư về kết quả thực hiện để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/6.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan rà soát, kiểm tra, giám sát tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết và hằng năm tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tình hình, kết quả triển khai thực hiện các nội dung nêu tại Nghị quyết…/.
Minh Trang
Bộ Kế hoạch và Đầu tư