ChuyenDoiSo

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị. Ảnh: chinhphu.vn

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng báo cáo về tình hình triển khai và giải ngân kế hoạch đầu tư công 8 tháng đầu năm 2020, các giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng còn lại của năm 2020 và cho biết, tổng số vốn đầu tư phát triển nguồn NSNN kế hoạch năm 2020 được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 86/2019/QH14 ngày 12/11/2019 là 470.600 tỷ đồng, chia ra vốn trong nước: 410.600 tỷ đồng, vốn nước ngoài: 60 nghìn tỷ đồng, trong đó tỷ lệ vốn đầu tư của các bộ, cơ quan trung ương chiếm 22,9% và vốn đầu tư của các địa phương chiếm 77,1% tổng số. Đồng thời, trên cơ sở các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã giao bổ sung kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2020 từ nguồn tăng thu và tiết kiệm chi NSTW năm 2018, 2019 cho các bộ, cơ quan trung ương, địa phương là 6.973 tỷ đồng.

Đến nay đã có 52/53 bộ, cơ quan trung ương và 63/63 địa phương có phương án phân bổ vốn NSNN năm 2020 tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí, phân bổ vốn đầu tư công quy định tại Luật Đầu tư công và các Nghị quyết của Quốc hội về NSNN năm 2020. Tuy vậy, chỉ có 38 bộ, cơ quan trung ương và 43 địa phương giao chi tiết hết 100% kế hoạch vốn cho các dự án; 05 bộ, cơ quan trung ương và 15 địa phương giao chi tiết trên 90% cho các dự án; còn lại 09 bộ, cơ quan trung ương và 05 địa phương giao chi tiết dưới 90% cho các dự án.

Tổng số vốn NSNN các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã có quyết định/văn bản giao chi tiết cho các dự án đủ điều kiện giải ngân vốn là 455.491 tỷ đồng, đạt 95,4% kế hoạch đầu tư vốn được Thủ tướng Chính phủ giao (477.573 tỷ đồng). Số vốn còn lại chưa giao chi tiết là 22.081 tỷ đồng, trong đó NSTW là 15.825 tỷ đồng, NSĐP là 6.256 tỷ đồng.

Hiện nay, có 09 bộ, cơ quan trung ương và 09 địa phương có văn bản đề nghị chuyển trả lại kế hoạch vốn để điều chỉnh cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khác với tổng số vốn là 6.338 tỷ đồng (vốn trong nước là 342 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 5.996 tỷ đồng). Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận được đề xuất bổ sung kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2020 của 07 bộ, cơ quan trung ương và 31 địa phương với tổng số vốn là 13.509 tỷ đồng (trong đó vốn trong nước là 13.038 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 471 tỷ đồng).

Về thực hiện giải ngân 7 tháng và ước giải ngân 8 tháng đầu năm 2020, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, theo báo cáo của Bộ Tài chính, lũy kế giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/7/2020 là 193.040 tỷ đồng, đạt 40,98% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (không bao gồm vốn kéo dài từ các năm trước sang). Ước giải ngân đến ngày 31/8/2020 là 221.768 tỷ đồng đạt 47% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2019 đạt 41,39%), trong đó vốn NSTW đạt 37,8% kế hoạch và vốn ngân sách địa phương đạt 55,1% kế hoạch.

Nhìn chung, thực trạng giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 8 tháng năm 2020 cơ bản tương tự như các năm trước, tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thấp, xu hướng tăng mạnh trong những tháng cuối năm.

Theo Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nguyên nhân của tình trạng giải ngân chậm rất đa dạng, bao gồm cả nguyên nhân cố hữu tồn tại lâu nay chưa được khắc phục triệt để và cả nguyên nhân mới phát sinh đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo tại các Phiên họp Chính phủ thường kỳ, các Hội nghị trực tuyến về giải ngân vốn đầu tư công. Cụ thể như: giải ngân chậm do công tác giải phóng mặt bằng, đấu thầu, thay đổi chính sách, năng lực chủ đầu tư, nhà thầu và do một số nguyên nhân chủ quan như: công tác lập kế hoạch chưa sát với thực tế và khả năng giao vốn, khả năng giải ngân vốn dẫn đến không phân bổ được hết số vốn kế hoạch. Công tác tổ chức triển khai thực hiện tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương còn nhiều bất cập; các cấp, các ngành chưa thực sự vào cuộc, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét, công tác đôn đốc nhà thầu triển khai thi công chưa quyết liệt và hiệu quả.

Nguyên nhân giải ngân chậm nguồn vốn ODA có nhiều đặc thù, nhiều dự án lớn đang phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh hiệp định vay với nước ngoài nên chưa đủ cơ sở pháp lý để triển khai hoạt động, dẫn đến chưa thể lập hồ sơ rút vốn. Do chịu tác động nặng nề của đại dịch Covid-19, hầu hết các hoạt động gắn với yếu tố nước ngoài từ nhiều khâu nhập khẩu máy móc, thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu nước ngoài, tư vấn, giám sát, thống nhất với nhà tài trợ đối với từng hoạt động và kế hoạch của dự án đều chậm lại.

Tuy nhiên, qua tổng hợp báo cáo từ các Đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 tại một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương, khó khăn lớn nhất trong công tác giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm 2020 đến nay là công tác tổ chức thực hiện giải phóng mặt bằng, xác định nguồn gốc đất, lập thẩm định phê duyệt đơn giá đền bù...

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ then chốt

Với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2020, hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều giải pháp quyết liệt trong các Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ hằng tháng, Nghị quyết số 84/2019/QH14 ngày 29/5/2020, Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 04/3/2020, các văn bản số: 623/TTg-KTTH và 622/TTg-KTTH ngày 26/5/2020, Kết luận số 242/TB-VPCP ngày 18/7/2020 chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương quyết liệt triển khai các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Thúc đẩy và giải ngân hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020 là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ; là mục tiêu lớn, quan trọng được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo thường xuyên, liên tục với nhiều giải pháp quyết liệt nêu tại các Nghị quyết, Chỉ thị. Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các đồng chí Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bên cạnh việc tập trung tổ chức công tác chuẩn bị đại hội các cấp, cần xác định nhiệm vụ phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh đại dịch Covid-19 là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong năm 2020, trong đó đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ then chốt.

Trong đó, cần tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, tháo gỡ kịp thời các rào cản, khó khăn vướng mắc, khơi thông điểm nghẽn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công đã được ban hành. Phải xác định rõ tồn tại, yếu kém trong các khâu từ chỉ đạo, điều hành, quản lý đến tổ chức thực hiện dự án đầu tư. Xác định công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, xử lý kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công, nhất là vướng mắc về thủ tục đầu tư, giải phóng mặt bằng, thủ tục nghiệm thu, thanh quyết toán vốn đầu tư… là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp ủy đảng và chính quyền.

Phân công lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện, lập kế hoạch giải ngân, giải phóng mặt bằng của từng dự án, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ khó khăn và chịu trách nhiệm về kết quả giải ngân của từng dự án, coi đây là căn cứ đánh giá mức độ hoàn thành công việc được giao trong năm 2020.

Bên cạnh thực hiện các giải pháp nêu trên, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần phối hợp kịp thời với các Bộ và cơ quan chuyên ngành liên quan tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình giải ngân, giải phóng mặt bằng, đáp ứng yêu cầu về tiến độ thi công của các chương trình, dự án. Thực hiện nghiêm và có hiệu quả trong công tác phối hợp, theo dõi việc thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2020. Chỉ đạo chủ đầu tư đẩy mạnh tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả trong quá trình thực hiện. Đồng thời, đẩy nhanh ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình kiểm soát chi, xử lý đơn rút vốn tại Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước, giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài để rút ngắn thời gian, không để tồn đọng hồ sơ mà không có lý do.

Trong 8 tháng đầu năm 2020, tác động của đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế thế giới đến nền kinh tế trong nước là khá toàn diện, hầu hết các ngành, lĩnh vực đều bị ảnh hưởng nặng nề, suy giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế,… Trong bối cảnh đó, đẩy mạnh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công được xem là giải pháp tích cực để hỗ trợ tăng trưởng cho nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế - xã hội. Ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều giải pháp quyết liệt, chỉ đạo sát sao để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và ngày 16/7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì Hội nghị giao ban trực tuyến toàn quốc nhằm đôn đốc triển khai công tác đầu tư công năm 2020.

Sau Hội nghị này, Chính phủ đã tổ chức 07 Đoàn công tác do Thủ tướng Chính phủ, các Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính làm trưởng đoàn kiểm tra tại các bộ, địa phương nhằm đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc giải ngân vốn đầu tư công. Trên cơ sở kết quả kiểm tra của các đoàn công tác, việc phân tích làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm cũng như kinh nghiệm, cách làm hay nhằm đề ra các giải pháp hiệu quả, phù hợp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công trong thời gian tới./.