ChuyenDoiSo

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Hội nghị là cơ hội để chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm nhằm thúc đẩy vai trò của Quốc hội trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (PTBV) ở Việt Nam nói riêng và các nước trên thế giới nói chung để hướng tới một quá trình phục hồi xanh, bền vững, đạt được các mục tiêu PTBV vào năm 2030.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Quốc hội Việt Nam có vai trò quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế để phát triển bền vững về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và môi trường, góp phần tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc, khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư 3 Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025; tăng cường giám sát thực hiện pháp luật về thực hiện Chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn 2016-2020; quản lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường nhằm thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam; đẩy mạnh hợp tác quốc tế để tăng cường trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm; tham gia chủ động và tích cực tại các cơ chế hợp tác nghị viện đa phương và khu vực nhằm thúc đẩy thực hiện các cam kết về phát triển bền vững và biến đổi khí hậu…

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước tôn trọng và luôn tiên phong thực hiện các cam kết quốc tế, trong đó có “Chương trình nghị sự 2030 về PTBV” được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua vào tháng 9/2015. Việt Nam đã ban hành và tổ chức triển khai nhiều văn bản như: Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030; các Nghị quyết của Chính phủ và Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về PTBV; Lộ trình thực hiện các mục tiêu PTBV đến năm 2030 và Hệ thống chỉ tiêu thống kê PTBV Việt Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Theo dự báo dựa trên chuỗi số liệu thống kê các chỉ tiêu đến hết năm 2019 (trước khi xảy ra đại dịch COVID-19), Việt Nam dự báo có khả năng đạt được 5/17 mục tiêu PTBV vào năm 2030, bao gồm các mục tiêu: 1, 2 ,4, 13, 17. Đối với 12 mục tiêu còn lại, sẽ gặp khó khăn, thách thức để đạt được, đặc biệt là mục tiêu 12 về sản xuất và tiêu dùng bền vững và Mục tiêu 14 về bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương và biển.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc, đại dịch COVID-19 không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng của người dân mà còn gây ra đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu ở hầu hết các lĩnh vực, làm gia tăng số người thất nghiệp, đình trệ các hoạt động kinh tế - xã hội và sinh hoạt đời sống của người dân. Đối với Việt Nam, tăng trưởng GDP năm 2020, 2021 đã tác động bất lợi đến kết quả thực hiện các mục tiêu PTBV, đặc biệt là mục tiêu 3 về đảm bảo sức khoẻ và tăng cường phúc lợi, mục tiêu 4 về chất lượng giáo dục, mục tiêu 8 về tăng trưởng kinh tế bền vững và việc làm đầy đủ và mục tiêu 10 về bất bình đẳng trong xã hội.

Mặc dù đứng trước những thách thức chưa từng có nhưng Việt Nam đã nỗ lực duy trì và tiếp tục đạt được một số tiến bộ đáng kể trong thực hiện các mục tiêu PTBV với các kết quả nổi bật tỷ lệ nghèo đa chiều giảm mạnh; chỉ số bao phủ các dịch vụ y tế thiết yếu cao hơn mức chung toàn cầu; tỷ lệ học sinh được công nhận hoàn thành chương trình tiểu học và tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở đạt ở mức cao; hạ tầng công nghệ thông tin đã được cải thiện đáng kể; tỷ lệ số hộ sống trong các nhà tạm giảm nhanh; Việt Nam đã thiết lập quan hệ với 30 đối tác quan trọng, trong đó có 17 đối tác chiến lược và 13 đối tác toàn diện;..

Những thành tựu trên là kết quả từ sự quyết tâm và tham gia thực hiện của toàn xã hội. Quốc hội, Chính phủ luôn đóng vai trò trung tâm trong xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách gắn liền với trọng tâm ưu tiên thực hiện các mục tiêu PTBV; quan tâm đến các nhóm yếu thế theo phương châm “không ai bị bỏ lại phía sau”. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên đã thúc đẩy khối đại đoàn kết toàn dân, chung tay thực hiện các mục tiêu PTBV. Cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và các đối tác phát triển đã có nhiều đóng góp quan trọng trong quá trình thực hiện các mục tiêu PTBV.

Từ những kết quả, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc đã nêu các khó khăn, thách thức để duy trì thành quả này, cũng như hướng tới hoàn thành các mục tiêu PTBV vào năm 2030 như nền kinh tế chịu nhiều tác động nặng nề và đa diện từ đại dịch COVID-19 hệ quả là nguy cơ tăng trưởng chững lại và tụt hậu xa hơn so với các nước; sức ép lớn về phát triển hạ tầng và xử lý ô nhiễm môi trường; tài nguyên thiên nhiên đang bị suy thoái nghiêm trọng; thiên tai, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp; chênh lệch giàu nghèo và trình độ phát triển giữa một số vùng, miền và địa phương có xu hướng ngày càng gia tăng; việc huy động nguồn lực để đáp ứng nhu cầu thực hiện các mục tiêu PTBV hiện nay và trong những năm tới chắc chắn gặp nhiều khó khăn, nhất là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tác động toàn diện trên phạm vi toàn cầu…

Để vượt qua khó khăn trước mắt, biến thách thức thành cơ hội đòi hỏi Việt Nam phải có một tầm nhìn dài hạn mang tính chiến lược; phải nỗ lực, mạnh mẽ và quyết liệt hơn nữa, với những nhiệm vụ, giải pháp toàn diện, tổng thể. Theo đó, Việt Nam cần tập trung vào các nhiệm vụ, giải pháp như tục hoàn thiện hệ thống thể chế chính sách và nâng cao hiệu quả thực thi chính sách; Thúc đẩy phục hồi các ngành kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn để đảm bảo phát triển kinh tế bền vững; Tăng cường nâng cao nhận thức, thúc đẩy hợp tác giữa các bên liên quan để tạo lan tỏa trong thực hiện các mục tiêu PTBV.

Huy động và sử dụng nguồn lực tài chính một cách hiệu quả, trong đó cần thực hiện tốt Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng và phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ.

Tiếp tục chú trọng vào việc cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu, dễ tiếp cận, công bằng và chất lượng để tăng cường khả năng chống chịu trước các rủi ro bất định do biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh. Tăng cường hợp tác quốc tế và nâng cao vai trò, vị thế quốc gia. Tăng cường năng lực dữ liệu để cung cấp các bằng chứng kịp thời cho theo dõi, giám sát và đánh giá các mục tiêu SDGs.

Thứ trưởng cho rằng, để có thể thực hiện thành công các mục tiêu PTBV, cần có sự phối hợp, hợp tác chặt chẽ, hiệu quả giữa các cấp, các ngành; giữa nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức xã hội; giữa chính quyền trung ương và địa phương, các đối tác phát triển và nước ngoài. Trong đó, vai trò của Quốc hội là rất quan trọng, cụ thể là trong việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện vai trò lập pháp của Quốc hội hướng tới hoàn thiện hệ thống luật pháp, cơ chế chính sách nhằm đảm bảo khung pháp lý đầy đủ cho việc thực hiện các mục tiêu PTBV và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về PTBV quốc gia.

Quốc hội là cầu nối để phát huy vai trò và sự tham gia của Nhân dân trong trong việc giám sát các hoạt động PTBV, đồng thời là kênh quan trọng để khuyến khích người dân tham gia góp ý xây xây dựng pháp luật và chính sách. Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để xây dựng và tổ chức triển khai “Bộ công cụ tự đánh giá vai trò của Quốc Hội đối với các mục tiêu PTBV”. Tiếp tục đưa các mục tiêu PTBV là một trong tâm ưu tiên trong các hoạt động của Quốc hội.

Với các đối tác phát triển, Việt Nam là quốc gia đang phát triển và cần nguồn lực lớn. Theo đó, Việt Nam mong muốn nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn về nguồn lực tài chính; hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường năng lực về dữ liệu để phục vụ công tác theo dõi, giám sát đánh giá thực hiện các mục tiêu PTBV; chuyển giao công nghệ; chia sẻ kinh nghiệm về các mô hình phát triển bền vững, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, nông nghiệp thông minh trong bối cảnh ứng phó với biến đổi khí hậu.

Với vai trò là cơ quan đầu mối quốc gia trong thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh quốc và thực hiện các mục tiêu PTBV, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã và đang tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc triển khai thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp nêu trên. Bộ đã dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia về TTX, lấy ý kiến các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế, các bộ, ngành và địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học để trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 4/2022; đồng thời chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để chuẩn bị cho Việt Nam tham gia Rà soát Quốc gia Tự nguyện thực hiện các mục tiêu PTBV (VNRs) vào năm 2023.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giá cập nhật tổng quan tình hình thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 vì sự PTBV tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và tại Việt Nam, trong đó nhận diện những thuận lợi, thách thức đối với các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Chia sẻ kinh nghiệm trong việc thực hiện các mục tiêu PTBV; huy động nguồn lực trong nước kết hợp với nguồn lực ngoài nước, tăng cường sự tham gia của các cơ quan, đại biểu dân cử, các tổ chức trong thúc đẩy thực hiện các mục tiêu PTBV tại Việt Nam./.