ChuyenDoiSo

Sơ kết thi hành Luật hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Hồng, Bắc trung bộ

Ảnh minh họa. Nguồn: MPI

(MPI) - Thực hiện Quyết định số 377/QĐ-TTg ngày 29/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Kế hoạch và Đề cương báo cáo sơ kết thi hành Luật hợp tác xã năm 2012, ngày 17/6/2017, tại thành phố Phủ Lý tỉnh Hà Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các tỉnh tổ chức sơ kết tình hình triển khai thực hiện Luật hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Hồng và Bắc trung bộ.

Theo Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau 4 năm thực hiện Luật hợp tác xã năm 2012, đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu phát triển hợp tác xã (HTX) trong tình hình hiện nay. Vùng Đồng bằng sông Hồng và Bắc trung bộ đã cơ bản hoàn thành chuyển đổi, đăng ký lại HTX theo Luật. Đây là khu vực có nhiều HTX, quy mô số thành viên cao nhất trong cả nước. Số lượng HTX thành lập mới tương đương so với số lượng HTX bị giải thể nên về cơ bản số lượng HTX trong vùng ít biến động thời gian qua. Sau chuyển đổi, đăng ký lại, nhiều HTX đã tổ chức lại bộ máy quản lý, điều hành tinh giản, gọn nhẹ. Công tác quản lý tài chính, tài sản từng bước đi vào nề nếp. Ngoài thực hiện được các dịch vụ thiết yếu, một số HTX bắt đầu hỗ trợ cho các thành viên áp dụng tiến bộ kỹ thuật, sản xuất và bao tiêu các sản phẩm nông nghiệp đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Một số HTX đã thực hiện liên kết với các doanh nghiệp để tham gia vào các chương trình sản xuất công nghệ cao, sạch, an toàn tạo ra các sản phẩm nông nghiệp có chất lượng và giá trị cao, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho thành viên, tăng đầu tư, tích lũy cho HTX. Đây là những mô hình HTX kiểu mới ở vùng Đồng bằng sông Hồng và Bắc trung bộ cần được đánh giá, tổng kết và nhân rộng.

Bên cạnh đó, việc tổ chức triển khai thực hiện Luật vẫn còn gặp một số bất cập, như quy định về tỷ lệ cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng không phải thành viên HTX không quá 32% là bất cập đối với các HTX nông nghiệp thực hiện các dịch vụ mang tính công ích như thủy lợi, nước sạch, môi trường nông thôn hoặc cung cấp vật tư, phân bón, tiêu thụ nông sản cho nông dân trên địa bàn rộng lớn chưa có doanh nghiệp bao tiêu. Đến nay vẫn còn thiếu một số nội dung hướng dẫn của các Bộ, Ngành để triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển HTX, như: Hướng dẫn cơ chế bảo lãnh tín dụng và hỗ trợ lãi suất đối với HTX, liên hiệp HTX theo quy định Nghị định số 193/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật hợp tác xã; Hướng dẫn định mức và thủ tục thực hiện hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng cho HTX nông nghiệp theo Quyết định số 2261/QĐ-TTg ngày 15/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015 - 2020.

Nội dung chính sách của Quyết định số 62/2013/QĐ-TTg ngày 25/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng mẫu lớn mới chỉ tập trung cho cây lúa còn các lĩnh vực sản xuất về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, diêm nghiệp chưa có quy định. Mặt khác, một số nội dung quy định khá phức tạp nên các địa phương khó triển khai.

Trình độ cán bộ HTX yếu, trình độ quản lý và chuyên môn hạn chế, chưa được đào tạo, bồi dưỡng, cơ chế quản lý còn mang nặng nếp cũ, chưa có phương án kinh doanh khả thi, hiệu quả. Một số địa phương chính quyền can thiệp sâu về mặt nhân sự của các HTX. Quy mô sản xuất nông nghiệp của các thành viên nhỏ bé, manh mún nên khó khăn cho các HTX về phương thức hoạt động và cung ứng dịch vụ. Chưa có nhiều doanh nghiệp đầu vào, đầu ra liên kết với các HTX do đó quy mô sản xuất, kinh doanh của các HTX nhỏ bé, chưa tạo ra được khối lượng hàng hóa đủ lớn và đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của doanh nghiệp và chứa đựng nhiều rủi ro; Công tác quản lý trong HTX kém hiệu quả, chưa minh bạch; Thiếu nguồn lực và hạ tầng phục vụ sản xuất của HTX xuống cấp, lạc hậu ….

Để khắc phục những hạn chế đó Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất Chính phủ chỉ đạo và giao cho các Bộ, Ngành có liên quan khẩn trương hoàn thiện để ban hành các Nghị định bao gồm: Nghị định sửa đổi Nghị định 193/2013/NĐ-CP, Nghị định số 55/2015/NĐ-CP
ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Nghị định về chính sách hỗ trợ liên kết hợp tác sản xuất tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, Nghị định về chính sách hỗ trợ ngành nghề nông thôn; Nghị định về chính sách hỗ trợ giảm tổn thất sau thu hoạch. Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư bổ sung HTX nông nghiệp vào đối tượng áp dụng của Nghị định số 210/2013/NĐ-CP về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Tạo điều kiện thuận lợi cho HTX được tham gia vào chương trình cho vay 100.000 tỷ đồng phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu tham mưu cơ chế để huy động nguồn lực xã hội thu hút và khuyến khích các nhà đầu tư tham gia hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp. Bộ Tài chính hướng dẫn định mức hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng cho HTX nông nghiệp theo Quyết định số 2261/QĐ-TTg; Hướng dẫn thực hiện bảo lãnh tín dụng và hỗ trợ lãi suất đối với HTX nông nghiệp; Hướng dẫn xử lý các khoản nợ và tài sản không chia của HTX khi giải thể, phá sản. Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn xử lý các khoản nợ các tổ chức tín dụng của HTX khi giải thể, phá sản; Cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX nông nghiệp vay vốn.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa của HTX trong giai đoạn hiện nay. Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương cần đẩy mạnh hơn tuyên truyền nội dung, quan điểm các quy định trong Luật HTX tới cán bộ, chính quyền và người dân. Đặc biệt, các địa phương phải quan tâm tới vai trò của quản lý Nhà nước trong kinh tế tập thể nói chung và HTX nói riêng. Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy nhanh tiến độ xây dựng các chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, xây dựng nghị định của Chính phủ về hỗ trợ các ngành nghề ở nông thôn, nghị định giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch. Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Văn phòng Chính phủ trình Chính phủ sửa Nghị định 193/2013/NĐ-CP; Tạo thuận lợi cho vay HTX, hộ nông dân trong gói 100.000 tỷ đồng cho nông nghiệp công nghệ cao; Sửa đổi Nghị định 210/2013/NĐ-CP về thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp./.