ChuyenDoiSo

Trước đó, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình và Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra về hai dự án luật này.

Tham gia thảo luận tại Tổ, các đại biểu cơ bản đồng tình với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và cho rằng, việc sửa đổi Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp là cần thiết. Qua đó nhằm hoàn thiện, thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế tư nhân và hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi. Hiện thực hóa đầy đủ quyền tự do kinh doanh theo nguyên tắc được quyền kinh doanh tất cả các ngành nghề mà pháp luật không cấm hoặc không hạn chế. Đặc biệt, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm thủ tục hành chính và giảm chi phí cho doanh nghiệp. Đồng thời tập trung thảo luận các vấn đề được quy định tại các dự thảo Luật như việc đưa ngành, nghề “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh; ưu đãi đầu tư; đăng ký doanh nghiệp; hộ kinh doanh; con dấu;…

Đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên Mùa A Vảng đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc chuẩn bị các dự thảo Luật, đồng thời bày tỏ đồng tình và đánh giá cao quy định về tổ chức, cá nhân lựa chọn hình thức đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử không cần nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp bằng bản giấy đến Cơ quan đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, đối với quy định về quyền từ chối không nhận hồ sơ cần phải có quy định rõ trong Luật là đơn vị từ chối không nhận hồ sơ phải trả lời bằng văn bản, nêu lý do cụ thể để doanh nghiệp biết xử lý.

Đối với dự thảo Luật đầu tư (sửa đổi), về quy định cấm kinh doanh pháo nổ, Đại biểu đề nghị bổ sung quy định rộng hơn, cấm chất nổ. Về nội dung ưu đãi đầu tư đối với dự án đầu tư tại vùng nông thôn sử dụng từ 500 lao động trở lên, Đại biểu cho rằng, cần xem xét lại quy định để giảm số lượng lao động.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị Đỗ Văn Sinh bày tỏ đồng tình với nội dung Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đối với dự thảo Luật đầu tư (sửa đổi) và Luật doanh nghiệp (sửa đổi). Chính phủ đã rà soát lại các chính sách ưu đãi và điều này là rất cần thiết. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay chúng ta đang tập trung thực hiện tốt Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

Về nội dung căn cứ mục tiêu, yêu cầu thu hút đầu tư trong từng thời kỳ và thông lệ quốc tế, Chính phủ quy định việc áp dụng thí điểm các hình thức đầu tư, loại hình tổ chức kinh tế mới và chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đối với các hình thức đầu tư, loại hình tổ chức kinh tế này; Hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước (quy định tại Điều 19, 20 của dự thảo Luật), Đại biểu cho rằng phải bổ sung các tiêu chí đánh giá một cách toàn diện để có chính sách hỗ trợ, tránh trường hợp để các nhà đầu tư được hưởng ưu đãi trong một thời gian dài. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay chúng ta có quyền lựa chọn và có cơ hội để lựa chọn nhà đầu tư có nhận thức tốt, có năng lực, trình độ, khoa học tiên tiến và chuyển giao công nghệ.

Để hiện thực hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về ưu tiên phát triển doanh nghiệp trong nước, trong dự thảo Luật có thể đưa ra chính sách ưu đãi đầu tư đối với ngành nghề hoặc sản phẩm do doanh nghiệp trong nước sản xuất ra, hoặc chi phí sản xuất trong nước chiếm tỷ trọng lớn, để hỗ trợ doanh nghiệp và sản phẩm của doanh nghiệp trong nước ngày càng lớn mạnh, chiếm lĩnh thị trường trong nước lớn. Qua đó, đảm bảo được sự công bằng giữa các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp trong nước.

Đối với dự án Luật doanh nghiệp (sửa đổi), đại biểu Đỗ Văn Sinh đánh giá cao tư tưởng rất cởi mở theo đúng tinh thần cải cách thủ tục hành chính, đồng thời đề cập đến vấn đề liên kết, liên thông các cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp đăng ký, doanh nghiệp đóng thuế, bảo hiểm, doanh nghiệp phá sản; con dấu; phát hành trái phiếu Chính phủ; hộ kinh doanh.

Làm rõ một số vấn đề được các đại biểu Quốc hội tại Tổ quan tâm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, về vấn đề hộ kinh doanh có rất nhiều lý do để đưa nội dung này vào dự thảo Luật doanh nghiệp (sửa đổi). Hiện nay, lĩnh vực này chỉ mới được quy định ở Nghị định số 78/2015/NĐ-CP ngày 14/9/2015 về đăng ký doanh nghiệp, cho thấy tâm lý của các nhà đầu tư chưa yên tâm về việc bảo hộ, bảo vệ của pháp luật về loại hình kinh doanh này. Bộ trưởng cho rằng, đây không phải là một loại hình doanh nghiệp nhưng cũng là một hình thức kinh doanh và cần được định vị, được pháp luật bảo hộ và phải có quy định rõ ràng về trách nhiệm dân sự trong khi hiện nay chưa có các văn bản quy định rõ ràng về trách nhiệm dân sự cho loại hình này, trong đó có các quy định về quyền như quyền bảo hộ, quản trị nội bộ. Bên cạnh đó, các hộ kinh doanh có đặc điểm bị rất nhiều hạn chế như chỉ được kinh doanh tại địa điểm, không được mở chi nhánh và văn phòng tại nơi khác và chỉ được sử dụng dưới 10 lao động. Trong khi đó, trên thực tế đã có hộ kinh doanh có doanh thu hàng trăm, hàng nghìn tỷ, sử dụng hàng trăm lao động nhưng vẫn quy định ở hộ kinh doanh, không chuyển đổi thành doanh nghiệp và thiếu các quy định pháp lý về hỗ trợ, trách nhiệm dân sự, thuế... Do vậy, cần phải luật hóa.

Về tại sao không quy định vấn đề hộ kinh doanh tại cấp nghị định, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tất cả các quyền của người dân và doanh nghiệp đều được quy định ở Luật chứ không phải ở nghị định. Do vậy để trao thêm quyền hoặc hạn chế, cấm đều phải được thể hiện bằng luật. Hiện tại, quy định về hộ kinh doanh chỉ có một số nội dung được điều chỉnh ở Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nhằm khuyến khích chuyển đổi loại hình này sang doanh nghiệp, chưa có luật riêng và đã được quy định tại dự thảo Luật doanh nghiệp (sửa đổi). Luật sẽ không làm cản trở hay gây khó khăn cho các hộ kinh doanh bởi họ có quyền chuyển đổi thành doanh nghiệp hoặc vẫn hoạt động dưới loại hình hộ kinh doanh nhưng được khẳng định địa vị pháp lý và được bảo vệ bởi pháp luật, tạo điều kiện để hoạt động kinh doanh một cách lành mạnh, đồng thời, phát huy, khơi thông nguồn lực của các nhà đầu tư thông qua hình thức này.

Thứ hai là con dấu, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong quá trình xây dựng, Ban soạn thảo đã nghiên cứu kinh nghiệm của quốc tế và hiện nay các nước hầu như không dùng con dấu mà quan trọng nhất là chữ ký. Do vậy, việc quy định quyền lựa chọn có hoặc không có con dấu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, cắt giảm được nhiều chi phí và thủ tục không còn cần thiết. Đồng thời, tạo điều kiện để các nhà đầu tư chủ động hơn trong việc lựa chọn, tìm hiểu khả năng, năng lực của các đối tác của mình.

Về hệ thống cơ sở dữ liệu, Bộ trưởng cho rằng, hiện nay chúng ta có một số cơ sở dữ liệu về doanh nghiệp và mỗi một hệ thống đưa ra dữ liệu khác nhau bởi mục đích và tính chất khác nhau của các cơ sở dữ liệu đó. Đối với hệ thống của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì tất cả các doanh nghiệp đăng ký sẽ được thể hiện ngay trên mạng.

Về ưu đãi đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, chính vì những bất cập về ưu đãi đầu tư trong thời gian qua đòi hỏi phải sửa đổi các cơ chế ưu đãi nhằm khuyến khích các ngành nghề mới, khuyến khích các ngành, lĩnh vực, địa bàn mới và sẽ cấp ưu đãi sau đầu tư chứ không phải trước đầu tư. Đây là tinh thần mới của Luật này nhằm đảm bảo có ưu đãi của Nhà nước nhưng phải đúng và trúng và tương xứng với hiệu quả của nó, tránh trường hợp các doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tận dụng và hưởng rất nhiều các ưu đãi, nhận ưu đãi nhưng không thực hiện liên kết, không chuyển giao công nghệ, không thân thiện với môi trường, không phù hợp với định hướng thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong giai đoạn tới…

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao ý kiến về đề xuất, đưa ra ưu đãi đối với các sản phẩm doanh nghiệp trong sản xuất và cho rằng nếu chúng ta không có cơ chế khuyến khích các sản phẩm, công nghệ trong nước thì sản phẩm, doanh nghiệp, công nghệ sẽ không phát triển được. Như vậy sẽ không có nền kinh tế tự chủ, thị trường và các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp trong nước không phát huy, phát triển tốt. Tuy nhiên, trong bối cảnh chúng ta đang hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, đòi hỏi chúng ta phải tuân thủ các luật chơi chung của quốc tế, các rào cản kỹ thuật…

Theo chương trình dự kiến, ngày 20/11/2019, Quốc hội sẽ thảo luận phiên toàn thể về dự án Luật đầu tư (sửa đổi) và Luật doanh nghiệp (sửa đổi)./.