ChuyenDoiSo

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đánh giá cao cố gắng, nỗ lực của các thành viên Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các Bộ, ngành, địa phương cũng như sự hỗ trợ, giúp đỡ nhiệt tình của Quỹ Dân số Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam trong việc thực hiện tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là cuộc điều tra dân số và nhà ở có quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Tổng số hộ dân cư đã được thu thập thông tin là 26.870.079 hộ với 96,2 triệu người trên phạm vi 11.160 xã, phường, thị trấn tại 713 quận, huyện, thị xã thuộc 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cả nước. Có 12 nghìn Ban Chỉ đạo các cấp được huy động để thực hiện công tác tổng điều tra, 78 nghìn thành viên và 147 nghìn điều tra viên thống kê…

Đặc biệt, đây cuộc Tổng điều tra đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn để hộ dân cư tự cung cấp thông tin trong giai đoạn thu thập thông tin tại địa bàn. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin nên chất lượng số liệu được nâng cao, rút ngắn thời gian công bố kết quả Tổng điều tra năm 2019 (trước 6 tháng so với quy định), tiết kiệm kinh phí hàng trăm tỷ đồng và sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước.

Toàn bộ số liệu điều tra dân số và nhà ở lần này đã được Chính phủ cập nhật để xây dựng Đề án tổng thể đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số, miền núi và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021-2025 và được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV. Đây là chương trình mục tiêu quốc gia thứ ba của Việt Nam sau Chương trình nông thôn mới và Giảm nghèo bền vững, trong đó lồng ghép 180 chính sách cho đồng bào dân tộc nhằm khắc phục tính dàn trải, manh mún và bổ sung nhiều chính sách mới như vấn đề bố trí về tái định cư, kết cấu hạ tầng,…

Số liệu tổng điều tra này đã được cung cấp kịp thời cho quá trình xây dựng dự thảo các Văn kiện phục vụ Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII và Đại hội đảng bộ các cấp với các số liệu chính xác, nhanh chóng về dân số, lao động, nông nghiệp, phi nông nghiệp, đô thị hóa, cơ cấu lao động… để xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Kết quả này cũng được các tổ chức quốc tế đánh giá cao và đến nay đã có những nước đến Việt Nam để học tập kinh nghiệm (Sri Lanka, Nepal). Thành công của Tổng điều tra cũng được chia sẻ trên các diễn đàn của thế giới như Hội nghị khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Ban Chỉ đạo vùng về thống kê dân số và xã hội, Hội nghị khu vực về chuẩn bị Tổng điều tra dân số chu kỳ 2020, Hội nghị khu vực về nâng cao năng lực sử dụng thiết bị di động trong điều tra quốc gia phục vụ các Mục tiêu phát triển bền vững…

Nhờ có kết quả điều tra này, Tổng cục Thống kê là cơ quan thường trực về chuyên môn của Tổng điều tra đã vinh dự được nhận giải thưởng “Cơ quan nhà nước chuyển đổi số xuất sắc” do Hội Truyền thông số Việt Nam tặng thưởng nhằm tôn vinh cho sự đóng góp giá trị phát triển công nghệ số, góp phần quan trọng trong công cuộc chuyển đổi số, phát triển kinh tế số quốc gia.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, tính đến thời điểm hiện nay, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Có được kết quả này là nhờ có Chỉ thị của Bộ Chính trị và Ban Bí thư và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như sự tham gia vào cuộc quyết liệt của các Bộ, ngành, địa phương các cấp. Đặc biệt là nỗ lực của ngành kế hoạch, đầu tư và thống kê và các tổ chức quốc tế trong việc hỗ trợ kinh nghiệm, nguồn lực cho Việt Nam.

Tuy nhiên, sự kiện hôm nay chỉ mới là công bố chi tiết các số liệu, còn sau đó phải biên soạn các báo cáo chuyên đề, phân tích đánh giá chi tiết để làm cho số thống kê “biết nói”, có giá trị gia tăng không chỉ cho đội ngũ cán bộ quản lý, lãnh đạo các cấp mà chính cho người dân và các cơ quan liên quan bảo quản, gìn giữ an toàn cơ sở dữ liệu này. Bởi, rủi ro của hệ thống thông tin là rủi ro có tính hệ thống, phải quản lý thật chặt, bảo vệ an toàn dữ liệu, để trên cơ sở dữ liệu đó, có phân tích, đánh giá các báo cáo chuyên đề để báo cáo với Đảng, Chính phủ, các cơ quan nhà nước, phục vụ các địa phương trong hoạch định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng đề nghị trên cơ sở dữ liệu thống kê có được, Ban Chỉ đạo cần tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh nhằm đảm bảo phát triển bền vững, tạo công bằng cho người dân. Đồng thời, phải cung cấp chi tiết hơn thông tin phục vụ hoạch định chính sách. Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tiếp tục khai thác số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở để biên soạn các báo cáo chuyên đề chuyên sâu của từng lĩnh vực như già hóa dân số, di cư và đô thị hóa, lao động việc làm, giáo dục và đào tạo để tận dụng thời kỳ cơ cấu dân số vàng để phát triển bứt phá, vượt bẫy thu nhập trung bình.

Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng, số người ở độ tuổi từ 15-64 tuổi chiếm 68%, cứ có 1 người phụ thuộc thì có 2 người đi làm, đây là tỷ lệ mơ ước của thế giới. Tuy nhiên, tốc độ già hóa dân số rất nhanh, chỉ số già hóa 48,8%, tăng 13,3 điểm phần trăm so với năm 2009 trước và tăng 2 lần so với năm 1999, là một trong những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất trong khu vực và thế giới. Yếu tố dân số là rất quan trọng để phát triển đất nước, do đó, cần phân tích các vấn đề trên để vượt được ngưỡng thu nhập trung bình lên mức trung bình cao và thu nhập cao, khắc phục được tình trạng chưa giàu đã già.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì tổng hợp dữ liệu tổng điều tra để cung cấp cho các Tiểu ban chuẩn bị Văn kiện Đại hội Đảng và Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ XIII và 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để phục vụ đánh giá, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, 5 năm, 10 năm tại các địa phương.

Đồng thời, yêu cầu Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tính lại tỷ lệ GRDP cho các tỉnh. Nghiên cứu, thử nghiệm và đưa vào áp dụng cách thức cập nhật số liệu dân số hằng năm từ cơ sở dữ liệu của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, đảm bảo cung cấp dữ liệu về dân số hằng năm, tiết kiệm kinh phí.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các tập thể, cá nhân. Ảnh: MPI

Trong khuôn khổ Hội nghị đã diễn ra Lễ trao tặng khen thưởng cho các tập thể và cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019./.