ChuyenDoiSo

Toàn cảnh phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội về kinh tế - xã hội chiều ngày 04/11, Kỳ họp thứ 10, Quốc hội Khóa XIV. Ảnh: quochoi.vn

Chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách

Các ý kiến cho rằng, trong bối cảnh khó khăn do dịch bệnh Covid-19, hạn hán, thiên tai, lũ lụt nhưng nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và sự chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách và đạt được những thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, tạo nhiều dấu ấn nổi bật trong năm 2020 và 5 năm 2016-2020.

Theo đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng, Bế Minh Đức, năm 2020, mặc dù còn nhiều khó khăn, bất lợi nhưng với sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, Việt Nam vẫn có được nhiều điểm sáng trong phát triển đất nước. Việt Nam đang kiểm soát tốt đại dịch Covid-19, nền kinh tế tiếp tục đà phục hồi, tỷ trọng công nghiệp tăng, lạm phát tiếp tục được kiểm soát, thị trường tiền tệ ổn định, tín dụng phục hồi đà tăng trưởng, xuất nhập khẩu hàng hóa tiếp tục là điểm sáng nổi bật.

Đại biểu đánh giá cao việc triển khai thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn của giai đoạn 2016-2020. Mặc dù gặp không ít khó khăn, song Chính phủ cùng các bộ, ngành trung ương và địa phương đã nghiêm túc triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết số 26/2016/QH14 ngày 10/11/2016 của Quốc hội về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 đã đặt ra và đạt được nhiều kết quả tích cực. Việc phân bổ vốn đầu tư công đã tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí, định mức và thực hiện ưu tiên trong từng thời kỳ. Kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được phân loại rõ ràng theo từng tiêu chí. Việc huy động vốn đầu tư từ khu vực ngoài nhà nước đã được chú trọng. Tỷ trọng đầu tư từ khu vực ngoài nhà nước trên tổng đầu tư toàn xã hội có xu hướng tăng lên từ 38,9% năm 2016 lên 46% của năm 2019. Việc ưu tiên vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cho các vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng thường xuyên bị thiên tai,… đã được thực hiện tương đối tốt. Kỷ luật, kỷ cương tài chính được tăng cường, nhiều dự án hoàn thành đưa vào sử dụng đã phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội, tạo động lực quan trọng góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững. Những thành quả đó tiếp tục tạo được niềm tin vững chắc của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Về đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, căn cứ theo Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm bố trí nguồn vốn ngân sách trung ương cho các ngành, lĩnh vực, dự kiến phân bổ cho từng địa phương theo cơ cấu vùng miền, sắp xếp thứ tự ưu tiên, lựa chọn danh mục dự án và mức vốn cụ thể cho từng dự án trung hạn. Đặc biệt, quan tâm bố trí vốn cho các dự án thuộc các tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, các tỉnh miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số.

Cũng liên quan đến lĩnh vực đầu tư công, đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn, Dương Xuân Hòa nhấn mạnh, năm 2020 mặc dù chịu ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nhưng kết quả giải ngân 9 tháng đầu năm 2020 thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm chính trị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác chỉ đạo, điều hành, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, nhất là những tháng cuối năm. Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn, góp phần duy trì mức tăng trưởng của nền kinh tế.

Về nguyên nhân làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đại biểu thống nhất như trong Báo cáo của Chính phủ đã nêu và cho rằng để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 và những năm tiếp theo như mục tiêu đặt ra, bên cạnh những giải pháp trong Báo cáo của Chính phủ đã nêu, đại biểu đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương sớm tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020.

Hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh

Đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang, Nguyễn Minh Sơn cho biết, Tổ chức Tài chính quốc tế đánh giá về tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2020 đứng thứ 2 châu Á, thứ 5 thế giới. Năm 2020 là 1 năm với nhiều biến động, với những thành tựu quan trọng đạt được đan xen với những thách thức, khó khăn, tạo nên một bức tranh với nhiều gam màu sáng, tối. Nhưng điểm sáng vẫn là nổi trội, đó là kiểm soát tốt dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, kịp thời hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn, kinh tế vĩ mô duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang, Mai Thị Ánh Tuyết cũng bày tỏ thống nhất với Báo cáo đánh giá tình hình kinh tế - xã hội năm 2020 của Chính phủ. Nhằm góp phần hoàn thiện giải pháp mang tính khả thi để tác động nền kinh tế phát triển trong tình hình mới, đại biểu đề xuất một số giải pháp như hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh là giải pháp quan trọng hiện nay để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, khôi phục sản xuất, kinh doanh do tác động của dịch bệnh. Chính phủ ban hành nhiều gói hỗ trợ doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực, như tín dụng, chính sách về thuế, chính sách về bảo hiểm xã hội, hỗ trợ người lao động,… Tuy nhiên, số doanh nghiệp được hưởng lợi từ chính sách này đến nay còn hạn chế. Theo các doanh nghiệp, các chính sách, chủ trương của Chính phủ là để kịp thời, tích cực và quyết liệt, nhưng việc hướng dẫn tổ chức thực hiện còn lúng túng.

Theo đó, Chính phủ cần đánh giá một cách đầy đủ các chính sách đã được ban hành, các kết quả đạt được, những hạn chế, đánh giá hiệu quả từng gói hỗ trợ và đánh giá tình hình của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh một cách sâu rộng, toàn diện để có chính sách phù hợp cho từng ngành, từng lĩnh vực, địa phương để phát huy hiệu quả, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết cho rằng, năm 2021 là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và có ý nghĩa rất quan trọng. Các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2021, Chính phủ cần rà soát khả năng đạt được của chỉ tiêu, kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2020, điều kiện, bối cảnh 2021 và xem xét trong tổng thể Kế hoạch 5 năm bảo đảm thực hiện các cân đối lớn của nền kinh tế. Đại biểu cũng bày tỏ thống nhất tăng trưởng kinh tế GDP năm 2021 là 6% đến 6,5%, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế thế giới tác động đến dịch bệnh và thực trạng nền kinh tế trong nước hiện nay. Tuy nhiên, cần phải xây dựng và đánh giá kỹ từng kịch bản. Bên cạnh đó, cần rà soát các quy hoạch, kế hoạch theo hướng thích ứng với tình hình mới, với tư duy quản lý và thể chế phù hợp với tình hình mới. Ngoài ra, cần quan tâm đặc biệt vào khai thác, phát triển nội lực, bao gồm đầu tư công, tập trung vào các dự án hạ tầng trọng điểm có sức lan tỏa cao, phát huy kinh tế vùng giải quyết các nút thắt giao thông về các tuyến cao tốc.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình, Vũ Tiến Lộc cho rằng, có rất nhiều điểm sáng trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam trong nhiệm kỳ qua mà trong báo cáo của Thủ tướng Chính phủ, các báo cáo tại Quốc hội và báo chí trong nước và quốc tế đã nêu. Điểm sáng đầu tiên là công cuộc phòng chống tham nhũng bước đầu đã có kết quả rõ nét, tạo nên một dấu ấn đột phá trong nhiệm kỳ này, góp phần tạo lập một môi trường kinh doanh liêm chính, công bằng với chi phí thấp cho doanh nghiệp và củng cố niềm tin của người dân và quyết tâm đổi mới hệ thống chính trị của Đảng và Nhà nước.

Hai là, cải cách thể chế được tập trung thực hiện như cải cách thủ tục hành chính để có thể cắt giảm hàng ngàn các giấy phép con, cắt giảm và đơn giản hóa 50% đến 60% các điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính, kiểm tra chuyên ngành và bây giờ lại tiếp tục phát động, cắt giảm và đơn giản hóa tiếp 20% các quy định về hành chính có liên quan tới kinh doanh.

Ba là, chủ trương xây dựng Chính phủ kiến tạo được đẩy mạnh, hành trình xây dựng Chính phủ điện tử được tăng tốc. Bốn là, hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là qua 2 cuộc hội nhập đỉnh cao CPTPP và EVFTA, góp phần mở rộng không gian thị trường và thúc đẩy cải cách thể chế trong nước theo những chuẩn mực cao nhất trên thế giới.

Năm là, trong đại dịch Covid-19 thì tính ưu việt của thể chế chính trị ở Việt Nam và năng lực cạnh tranh cốt lõi của hệ thống chính trị, xã hội Việt Nam lại một lần nữa tỏa sáng. Đó là sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị, khả năng chống chịu kiên cường của người dân và cộng đồng doanh nghiệp mỗi khi đất nước lâm vào hoàn cảnh khó khăn.

Kinh tế Việt Nam đang tỏa sáng trên bầu trời kinh tế thế giới đang có nhiều mây đen bao phủ và Việt Nam đang trở thành điểm đến hàng đầu cho cộng đồng kinh doanh quốc tế trên hành trình xây dựng các chuỗi cung ứng, có trách nhiệm và an toàn. Hiện đang có một làn sóng đầu tư nước ngoài rất lớn vào Việt Nam. Nói về những thành tích phát triển của giai đoạn 2016-2020, có thể nói rằng, mặc dù có một số chỉ tiêu chúng ta đã không hoàn thành kế hoạch bởi lý do khách quan nhưng những kết quả đạt được là rất đáng tự hào, ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Năm 2020 trong bối cảnh dịch Covid-19 khó khăn nhưng Việt Nam vẫn đạt tăng trưởng dương, trong khi hầu hết các nền kinh tế trên thế giới đều rơi vào suy thoái. Trong bối cảnh đại dịch, Việt Nam ghi thêm một dấu ấn lịch sử, lần đầu tiên vượt Xinh-ga-po và Ma-lai-xi-a để trở thành một trong 4 nền kinh tế có quy mô kinh tế lớn nhất trong khối ASEAN.

Về định hướng phát triển cho 5 năm tới, ông Vũ Tiến Lộc bày tỏ đồng tình với mục tiêu tăng trưởng kinh tế được Chính phủ đề xuất và cho rằng, đây là một mục tiêu đầy thách thức. Đồng thời đề nghị, Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành cần ưu tiên mục tiêu ổn định, coi mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô là nền tảng cho mọi kế hoạch phát triển, là bệ đỡ cho mọi khát vọng vươn lên.

Để thúc đẩy tăng trưởng mức cao, trong khi vẫn đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô thì giải pháp của mọi giải pháp vẫn là tiếp tục cải cách thể chế, thúc đẩy phát triển doanh nghiệp và khơi thông các luồng vốn đầu tư. Theo đó, cần phải quyết tâm thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam vào nhóm 3, 4 nền kinh tế có môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh tốt nhất trong ASEAN. Chương trình rà soát, dỡ bỏ các quy định chồng chéo, bất cập trong hệ thống pháp luật kinh doanh đã được Chính phủ khởi động, cần được triển khai khẩn trương và quyết liệt; cần có khung pháp lý và chính sách thúc đẩy sự minh bạch hóa và nâng cấp 5,4 triệu hộ kinh doanh cá thể.

Để đón nhận làn sóng FDI trong bối cảnh mới, đại biểu cho rằng, cần phải nhận diện thật rõ bản chất của làn sóng đầu tư này là làn sóng chuyển dịch công nghiệp hỗ trợ. Theo đó, cần sớm xây dựng dự luật về công nghiệp hỗ trợ để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp quan trọng này.

Nâng cao tinh thần đoàn kết, khát vọng vươn lên để vượt qua thách thức

Theo đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang, Ngô Sách Thực, trong bối cảnh dịch Covid-19, kết quả đạt được năm 2020 là rất đáng trân trọng, đó là kết quả của sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, quyết liệt, kịp thời của Đảng và Nhà nước. Sự lắng nghe, cầu thị, vào cuộc của các cấp, các ngành, Nhân dân tin tưởng, tích cực hưởng ứng thực hiện tinh thần đoàn kết, khát vọng vươn lên là cơ sở vững chắc để chúng ta tin tưởng sẽ vượt qua thách thức hiện nay.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu kép, đại biểu đề xuất, về cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy thực hiện các mục tiêu cơ cấu lại nền kinh tế cần tiếp tục thực hiện kiên quyết và thực chất việc cải cách hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, khắc phục chỉ định thầu và đấu thầu hình thức, quy định rõ và thực hiện nghiêm trách nhiệm phản hồi những dự án của các tỉnh, thành phố, xin ý kiến các bộ, ngành Trung ương và Chính phủ. Về lĩnh vực nông nghiệp, cần thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp còn rất thấp và rất cần có một cơ chế để khuyến khích và chia sẻ rủi ro; kết nối giao thông đến các vùng sản xuất nông nghiệp, nhiều nơi còn hạn chế.

Về tài chính, ngân sách và đầu tư công, đại biểu cho rằng, thời gian qua, nền tài chính quốc gia đã đạt nhiều kết quả tích cực, tiến bộ hơn giai đoạn trước cả về thể chế, chính sách, pháp luật và các mục tiêu thu chi, cơ cấu lại nợ công. Trong bối cảnh các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn phải thực hiện các gói hỗ trợ, giãn chậm nộp một số khoản thu ngân sách sẽ gặp nhiều khó khăn. Đại biểu bày tỏ đồng tình với việc đề ra 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn tới là xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi dân tộc thiểu số./.