ChuyenDoiSo

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Tại phiên họp, Quốc hội đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Sau đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Tại phiên thảo luận đã có 15 đại biểu phát biểu, 01 đại biểu tranh luận, trong đó ý kiến các đại biểu cơ bản nhất trí với nhiều nội dung trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bên cạnh đó, các đại biểu đã tham gia đóng góp ý kiến về: việc thể chế hóa nội dung 08 chính sách tại Nghị quyết số 20-NQ/TW; Liên đoàn hợp tác xã; liên hiệp hợp tác xã; Tổ hợp tác; tổ chức đại diện, hệ thống Liên minh hợp tác xã Việt Nam; thành viên hợp tác xã; tổ chức quản trị hợp tác xã; tài sản, tài chính của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã (tài sản góp vốn; chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; thành lập doanh nghiệp của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; góp vốn, mua cổ phần tham gia doanh nghiệp; tín dụng nội bộ của hợp tác xã; hoạt động huy động vốn từ thành viên và cho vay nội bộ trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; Quỹ chung không chia, tài sản chung không chia); kiểm toán hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; chính sách của Nhà nước về phát triển Tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã (tiêu chí thụ hưởng chính sách; chính sách phát triển nguồn nhân lực, thông tin, tư vấn; quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; chính sách tiếp cận vốn, bảo hiểm); các hành vi bị nghiêm cấm.

Phát biểu giải trình và làm rõ thêm một số vấn đề của dự án Luật HTX (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thay mặt cơ quan soạn thảo cảm ơn và đánh giá rất cao các ý kiến phát biểu hết sức tâm huyết, rất trách nhiệm của các vị đại biểu Quốc hội đối với dự án Luật HTX (sửa đổi). Các ý kiến của đại biểu đều rất sâu sắc, sát với thực tiễn và rất có giá trị.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, sau khi Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục tổ chức các hoạt động nghiên cứu, khảo sát, lấy ý kiến về Dự án Luật; phối hợp chặt chẽ với Thường trực Ủy ban Kinh tế, các Ủy ban của Quốc hội, Liên minh HTX Việt Nam, các cơ quan liên quan tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự án Luật theo ý kiến góp ý của các vị Đại biểu Quốc hội và của các cá nhân, tổ chức.

Về việc chuyển nhượng vốn góp của thành viên HTX, liên hiệp HTX (Điều 79): Tiếp thu ý kiến Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 21 vừa qua, Chính phủ trình Quốc hội theo phương án 1, cho phép việc chuyển nhượng vốn góp của thành viên HTX, liên hiệp HTX theo nguyên tắc, ưu tiên chuyển nhượng trong thành viên của HTX, liên hiệp HTX; trường hợp sau 60 ngày các thành viên của HTX, liên hiệp HTX không nhận chuyển nhượng phần vốn góp này thì cho phép chuyển nhượng cho các cá nhân, tổ chức bên ngoài nếu các cá nhân, tổ chức này đáp ứng các điều kiện trở thành thành viên theo quy định của Luật này, của Điều lệ HTX được Đại hội thành viên thống nhất thông qua, vì các lý do đó là Bảo đảm quyền hợp pháp về tài sản được Hiến pháp quy định; Bảo đảm nguyên tắc mở về thành viên tham gia hoặc rút khỏi HTX, liên hiệp HTX, phù hợp với kinh nghiệm thế giới (Mỹ); Phù hợp với nguyên tắc phát triển thành viên, đặc biệt thu hút các thành viên có đủ năng lực tham gia, tạo động lực cho HTX, liên hiệp HTX phát triển; Tránh tình trạng 01 thành viên góp đất đai, nhà xưởng, tài sản lớn khi chấm dứt tư cách thành viên, rút tài sản, không cho chuyển nhượng lại cho HTX, thành viên khác sẽ ảnh hưởng hoạt động, tồn tại của HTX.

Để tránh việc thao túng của các cá nhân, tổ chức khi nhận chuyển nhượng vốn góp, dự thảo Luật đã quy định về hạn chế tỷ lệ vốn góp tối đa của mỗi thành viên, đồng thời bổ sung quy định “Các cá nhân, tổ chức nhận chuyển nhượng vốn góp phải tuân thủ tôn chỉ, mục đích của HTX, liên hiệp HTX. HTX, liên hiệp HTX xem xét tư cách thành viên, điều kiện trở thành thành viên đối với cá nhân, tổ chức nhận chuyển nhượng theo quy định của Luật này và Điều lệ của HTX, liên hiệp HTX’’. Việc cho phép các cá nhân, tổ chức bên ngoài được nhận chuyển nhượng vốn góp sẽ tạo thuận lợi, động lực thúc đẩy quá trình mở rộng, phát triển thành viên, phù hợp với bản chất, nguyên tắc của mô hình HTX; đồng thời quy định này giúp bảo đảm ổn định hoạt động, cơ cấu, tổ chức của HTX, liên hiệp HTX khi có thành viên muốn rút vốn góp, nhất là đối với các nguồn vốn góp bằng tài sản như đất đai, tàu thuyền.

Thứ hai, về quy định đối với nhà đầu tư nước ngoài tham gia HTX, liên hiệp HTX (Điều 30, 34, 65, 74): Hiện nay, theo quy định của Luật HTX 2012, thì cá nhân là người nước ngoài cư trú hợp pháp ở Việt Nam, từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật Việt Nam, pháp nhân Việt Nam đều có thể tham gia là thành viên của HTX.

Quan điểm của Chính phủ là quy định theo hướng giống như Luật HTX năm 2012, cho phép cá nhân là người nước ngoài và pháp nhân Việt Nam tham gia là thành viên HTX, liên hiệp HTX nhưng phải bảo đảm điều kiện đầu tư kinh doanh, tiếp cận thị trường theo quy định của pháp luật về đầu tư, các pháp luật khác có liên quan, tuân thủ pháp luật về lao động nhằm bảo đảm vấn đề an ninh, chính trị, quốc phòng.

Để tránh việc lợi dụng, thâu tóm của các cá nhân người nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thông qua việc tham gia HTX, liên hiệp HTX, dự thảo Luật bổ sung: (1) quy định giới hạn về vốn góp (Tổng phần vốn góp của tất cả thành viên là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và cá nhân là nhà đầu tư nước ngoài không quá 30% vốn điều lệ đối với cả HTX và liên hiệp HTX); (2) về số lượng thành viên (số lượng thành viên là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và cá nhân người nước ngoài chiếm dưới 35% tổng số lượng thành viên chính thức của HTX, liên hiệp HTX), bảo đảm không chiếm quyền biểu quyết chi phối theo nguyên tắc “đối nhân” của các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và cá nhân người nước ngoài trong HTX, liên hiệp HTX.

Thứ ba, về chính sách phát triển các tổ chức kinh tế hợp tác: Hầu hết các đại biểu đều thống nhất cần có chính sách mạnh mẽ hơn, tập trung nguồn lực để hỗ trợ có hiệu quả khu vực kinh tế tập thể. Dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý, cụ thể hóa tối đa các quy định ngay tại dự thảo Luật; tuy nhiên, do các chính sách liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau, (như nông nghiệp, chuyển đổi số, kinh tế chia sẻ,…) và phải phù hợp trong từng thời kỳ nên Luật HTX chỉ quy định các nguyên tắc chung, việc cụ thể hóa các chính sách sẽ được quy định tại các lĩnh vực liên quan (như thuế, đất đai, bảo hiểm) và tại các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật.

Thứ tư, về các vấn đề khác mà đại biểu quan tâm, như các quy định liên quan đến tổ hợp tác; quỹ hỗ trợ phát triển HTX, các loại thành viên, giao dịch nội bộ, quỹ chung không chia, mô hình quản trị, tài sản, tài chính, kiểm toán, thành lập doanh nghiệp; hệ thống Liên minh HTX, quản lý nhà nước,... : Các vấn đề này đã được nêu rõ trong báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mà Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế vừa trình bày, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng thống nhất với các tiếp thu, giải trình này.

Thứ năm, về xây dựng và ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật: Hồ sơ dự thảo Luật đã gửi kèm dự thảo Nghị định của Chính phủ. Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, khẩn trương xây dựng và ban hành các văn bản quy định chi tiết để triển khai Luật kịp thời theo đúng quy định.

Thứ sáu, đối với 3 vấn đề lớn được Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết luận tại Phiên họp thứ 21 vừa qua (tại Thông báo số 2107/TB-TTKQH ngày 23/03/2023), gồm: (1) Về Thí điểm một số liên đoàn HTX; (2) Về Chương trình tổng thể phát triển kinh tế tập thể trên toàn quốc; (3) Về Xử lý dứt điểm các HTX ngừng hoạt động, chờ giải thể, trong đó có việc xử lý dứt điểm nợ của các HTX, giao cho Chính phủ thực hiện để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong triển khai pháp luật về kinh tế tập thể: Ngay sau khi nhận được Thông báo kết luận Phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã chủ động giao các cơ quan của Chính phủ khẩn trương nghiên cứu, chuẩn bị xây dựng hồ sơ trình Quốc hội xem xét, thông qua các Nghị quyết về 3 vấn đề lớn này trong thời gian tới.

Với tinh thần đổi mới toàn diện, tháo gỡ tối đa các rào cản, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, bảo đảm quyền tự chủ, phát huy các giá trị tốt đẹp của mô hình HTX, dự án Luật HTX (sửa đổi) góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, được kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi tích cực, tạo bước phát triển mới cho khu vực kinh tế tập thể, thể chế hóa các chủ trương và hiện thực hóa các mục tiêu đã được xác định tại Nghị quyết số 20-NQ/TW vừa qua của Ban Chấp hành Trung ương. Vì vậy, Bộ trưởng mong nhận được sự ủng hộ và xem xét thông qua Dự án Luật tại kỳ họp này của các vị Đại biểu Quốc hội./.